Қазақстан республикасының денсаулық сактау министірлігі с. Ж. Асфендияров атындағЫ



Pdf көрінісі
бет268/287
Дата26.12.2023
өлшемі3,13 Mb.
#199295
1   ...   264   265   266   267   268   269   270   271   ...   287
Байланысты:
ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАР

Иммунопатогенезі. 
Аурудың алғашқы кезеңінде вирус организмнің иммундық 
клеткаларын, әсіресе Т - хелперлерді зақымдайды. Соның нәтижесінде организмнің 
сыртқы және ішкі жаулары - бактериялар, вирустар саңырауқұлақтық инфекциялар, 
паразиттер және қатерлі ісіктерге қарсы тұру қабілеті төмендейді. Адамның иммунитет 
тапшылығын шақыратын вирус Т- хелпер клеткаларына еніп, клетка санын азайтып, 
иммундық жүйе қызметін бұзады. Соның нәтижесінде қалыпты жағдайда қауіп 
туғызбайтын шартты- патогенді микроорганизмдер өте қауіпті инфекциялардың дамуына 
алып келеді. Кей жағдайда бұл инфекциялар ауыр асқынулармен қоса өлімге де себепші 
болады. Адамның иммунитет тапшылығын шақыратын вирус иммундық жүйенің Т-
хелпер клеткаларымен қоса Т- киллер клеткаларын да зақымдағандықтан, өзінің негізгі 
қызметі - ісік клеткаларының өсуін басып отыруының төмендеуіне байланысты АИВ-
инфекциясы бар науқастарда бас миы лимфомасы, Капоши саркомасы және т.б. ісіктердің 
дамуына алып келеді. 
Клиникалық көрінісі. 
Адамның иммунитет тапшылығын шақыратын вирус 
ағзаға енгеннен бастап антиденелердің түзілгенге дейінгі кезеңді инкубациялық кезең 
деп атайды. АИВ-инфекция кезінде бұл кезеңнің ұзақтығы орташа есеппен 3-8 аптаға 
созылады. Содан кейін залалданған адамдардың үштен бір бөлігінде жедел кезең, яғни 
АИВ-инфекцияның жедел фазасы дамиды. Бұл кезеңде науқастың дене қызуы көтеріледі, 
тамағы ауырады, лимфа бездері үлкейеді, теріде бөртпелер пайда болады. Осындай 
жағдай 2-4 аптадан кейін ем қолданбай-ақ өз бетінше кетеді. Содан кейін АИВ- 
инфекцияның екінші кезенінiң жасырын варианты басталады. Осы вариантта арнайы 
лабораторлық зерттеу арқылы науқас организмінен вирусты бөліп аламыз. 
Вирустасымалдаушы өзінің науқас екенін білмеуі мүмкін; сондықтан сау адамға жұғу 
қаупі жоғарылайды. Екінші кезеңінде персистирленген жайылмалы лимфаденопатия 
вариантынында барлық лимфа түйіндерінің (мойын, қолтықасты, шынтақ және тағы 
басқалар) ұлғаюы байқалады. Бұл кезеңде науқастардың жалпы жағдайы өзгермейдi, дене 
температурасы қалыпты болады. 
Екінші, және 
үшінші кезең - «ЖИТС-пен байланысты кешен» кезеңі. Науқастың 
себепсіз дене қызуы көтеріледі, дене салмағы күрт төмендейді, іші өтеді, әлсіздік 
байқалады, жұмысқа қабілеті төмендейді, ұйқысы бұзылады. 
Аурудың төртіші сатысы - ЖИТС, АИВ - инфекцияның соңғы сатысы. Салдарлық 
инфекциялар мен қатерлі ісіктердің дамуымен сипатталады. Аурудың соңғы сатыларында 
науқастардың әрбір екіншісінде бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар шақыратын 
салдарлық инфекциялар дамиды. Ауыз қуысының немесе өңештің кілегей қабаттарының 
кандидозды, пневмоцисталы немесе герпестік пневмония, ащы ішек пен тоқ ішектің 
криптоспоридиямен және цитомегаловируспен зақымдалуы, мүшелер мен жүйелердің 


245 
туберкулезі жиі кездесетіні анық. Әрбір екінші науқаста орталық және шеткі жүйке 
жүйелерінің зақымдалуына байланысты нервтік және психикалық ауытқулар байқалады. 
Мұндай өзгерістерге әкелетін тек қана адамның иммунитет тапшылығын шақыратын 
вирус қана емес, оның «одақтастары» - криптококтар, токсоплазмалар, герпес вирустары 
және тағы басқаларының да үлесі бар. 
Науқастардың әрбір үшіншісінде қатерлі ісіктер дамиды. Саркомалар - дәнекер 
тканнің қатерлі ісігі, глиомалар - жүйке жүйесінің қатерлі ісігі, лимфомалар - лимфа 
жүйесінің қатерлі ісігі, меланомалар - пигмент клеткаларының қатерлі ісіктерінің даму 
мүмкіндігі жоғары деңгейде. Осы атап өткендердің ішінде жиі кездесетіні Капоши 
саркомасы. Балтыр мен табанның екі аяқта бірдей тері мен беткей орналасқан 
тамырларының зақымдалуымен сипатталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   264   265   266   267   268   269   270   271   ...   287




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет