Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі



Pdf көрінісі
бет44/96
Дата03.06.2020
өлшемі1,25 Mb.
#72226
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   96
Байланысты:
Әлиханова Мүгедектерді медициналық-әлеуметтік

 
4.2.10.  
(е) қоршаған орта факторларын кодтау 
Қоршаған  орта  факторлары–  бұл    контекстік  факторларын  жіктеуін 
құрайтын,  және  ол  туралы  айтылған  адам  позициясымен  кодталуы  керек. 
Мысалы,  жиексіз  жаяу  жолы  жеке  тұлға  үшін  жеңілдетілген  фактор,  арба 
қолданатындарға, және де соқырлар үшін кедергі болатыны ретінде  кодталуы 
мүмкін. 
Кедергілер - бұл өзінің болмаған немесе қатысуын лимиттеу қызмет ету 
және  тыныс  тіршілігінің  шектелуіне  алып  келетін  адамның  қоршаған 
ортасындағы  факторлар.  Олар  қоршаған  ортаның  табиғи  жетіспеушілігі, 
көмекші  технологияларының  жетіспеушілігі,  тыныс  тіршілігі  шектеулігіне 
адамдардың теріс қарым-қатынасы, және де қызметі, жүйелері және саясаты, 
болмауы  немесе  денсаулық  өзгерісімен  барлық  адамдар  өмірдің  барлық 
аясында кедергіге тарту ретіндегі осындай аспектілерді еңгізеді. 
Бірнеше  рет  атап  өткендей,  барлық  құрастырушы  (ағза  құрылымы  мен 
қызметі, белсенділік және қатысу, және қоршаған орта факторлары: b, s, d, e) 
бір шкала көмегімен өлшенеді (xxx белгісі екінші деңгейдегі домен кодының 
орнында тұрады.  
Қоршаған орта факторларының бірінші анықтағышы  кедергілер  немесе 
жеңілдетудің  болуын  тұспалдайды.  Төменде  көрсетілгендей  бөлінген  нүкте  
кедергілерді  көрсетеді,  ал  оның  орының  ауыстыратын  (+)  белгісі 
жеңілдетілген факторларды көрсетеді: 
Қоршаған орта кедергілерінің болуы: 
хxx.0 кедергілер ЖОҚ                                     
xxx.1 
МӘНСІЗ кедергілер              
xxx.2 
БАЯУ кедергілер 


33
 
xxx.3 
КӨРСЕТІЛГЕНкедергілер  
xxx.4 АБСОЛЮТТІ кедергілер 
xxx.8 
Нақтыланбаған кедергілер 
xxx.9 
қолданылмайды 
Қоршаған ортадағы жеңілдетілген факторларының болуы: 
хxx+0 жеңілдетілген факторлар ЖОҚ  
xxx+1 
МӘНСІЗ жеңілдетілген факторлар  
xxx+2 
БАЯУ жеңілдетілген факторлар 
xxx+3 
КӨРСЕТІЛГЕН жеңілдетілген факторлар 
xxx+4 
АБСОЛЮТТІ жеңілдетілген факторлар 
xxx+8 
анықталмаған жеңілдетілген факторлар 
xxx.9 
қолданылмайды  
Сонымен,  жоғарыда  айтылған  оңалту-сараптамалық  диагностикасын 
бағалау  медициналық-әлеуметтік  үдерісін  жүзеге  асыру  үшін  іске  қосу 
мезетінмен,  оңалту  шараларын  өткізген  емдеу  динамикасын  ұйымдастыру 
мамандарымен өткізілді.  
Ол  келесі  блоктарды  енгізеді:  клиникалық-қызмет  ету  диагностикасы, 
психологиялық  диагностика,  әлеуметтік  диагностика  және  әрбір  емделуші 
ҚХЖ  бойынша    денсаулық  құрастырушы  коды  әріптік-сандық  түрінде 
көрсетеді: 
(b)  «
ағза қызметі», (s) «ағза құрылымы», (d) «белсенділік және қатысу», 
(e) 
«қоршаған орта факторлары».   
Яғни  сараптама  –оңалту  диагностикасының  үдерісі  екі  кезеңнен  тұру 
керек.  
– 1 
кезең: емдеу желідегі мамандар ҚХЖ жолдауы кезінде әріптік-сандық 
кодтауы  (b)  қызмет  етудің  бұзылуы  және  олардың  көрсетілген  дәрежелері, 
ағза  өзгерісінің  құрылымы  мен  ағза  жүйелері  және  олардың  көрсетілуі,  (s) 
локализация сипаты, (e) қоршаған орта факторларын көрсетеді. 
–  2 
кезең:  МӘС  мамандары  емдік  желісін,  қызмет  етудің  бұзылуы  мен 
олардың  көрсетілген  дәрежесі,  ағза  құрылымының  өзгерістері  мен  ағза 
жүйелері  және  олардың  көрсетілуі  сипаты,  локализациясы  қоршаған  орта 
факторларын    еңгізетін  әріптік-сандық  кодын    ақпараттау  сараптамасын 
өткізеді. 
Сонымен қатар, МӘС деңгейінде жеке тұлғаның потенциалдық қабілетін 
(капаситет) және өмірлік жағдайында (белсенділік және қатысу құрастырушы) 
оның мүмкіндіктерін реализациялау, және МӘС сарапшылары қажет болғанда 
кодқа  қосымшалар  мен  өзгерістер  енгізуі  мүмкін,  мүгедектердің 
орталықтанған  мәліметтер  базасы  (МОМБ),  нәтижесінде    нақты  әрбір 
жағдайды  әлеуметтік  оңалту  қажетті  көлемінде  келесі  ақпараттарды 
еңгізуімен ақпараттық жүйе берілетін болады. 
Барлық  айтылғандардан  туындайтыны,  ҚР    мүгедектерді  оңалту 
жүйелерін ары қарай жетілдіру дің маңызды жағдайы тәжірибелік денсаулық 
сақтаудың  барлық  мамандарымен  ҚХЖ  сәйкес  ақпаратты  кодтау  әдісін 
меңгеру  болып  табылады  және  МӘС  сарапшаларымен  оңалту  үдерісінің 


34
 
технологиясы аурудың дебютімен басталады, сол кезден емес, терең салдары 
болғанда және мүгедектілік қойылады.  
Бұның бәрі  мемлекетіміздегі МӘС қызметтерінің құрылымын қайта құру 
Тұжырымдамасының  өндеу  керектігін,    негізінде  сапасын  жоғарлату, 
объективтік,  «ашық»  және  мүгедектілікті  анықтау  бойынша  қызметтің 
қолжетімділігі,  еңбекке  қабілеттілігін  жоғалту  дәрежесі  және    әлеуметтік 
қорғау  шараларында    куәландырылатын    адамның    қажеттілігін  анықтау, 
сондай-ақ  жемқорлық қауіпін төмендететінің айтады. 
Берілген мақсаттың жетістіктері келесі тапсырмалардың сәтті шешілуіне 
тәуелді:   
1) 
МӘС өткізу кезіндегі ағза қызметінің бұзылуы  және  тыныс тіршілігі 
шектеулігін бағалау объективтік және «ашықтық» деңгейінің жоғарлауы; 
2) 
ҚХЖ  ережелер  есебімен  МӘС  өткізу  және    иновациялық  тәсілменің 
өндеуін ұйымдастыру; 
3) 
әлеуметтік  және  кәсіби  оңалту  бойынша  тағайындалған  (ұсынылған) 
шараларының толықтығы  және негізділігімен қамтамасыз ету; 
4) 
басқару жүйелері және  МӘС өткізуіне бақылау ,және де жемқорлық 
қаупінің  төмендеуін жүзеге асыру;  
5) 
МӘС штаттық құрылымдарын. 
Контексте  аса  маңызды  және    мерзімді  ерте  медициналық  бірыңғай 
стандарттар  және    ОЖБ  негізінде  әлеуметтік  оңалту,  2013жылғы  27 
желтоқсанынан  №759  «Қазақстан  Республикасының  тұрғындарының 
медициналық  оңалтуда  көрсететін  стандартын  ұйымдастыру»  Қазақстан 
Республикасының 
денсаулық 
сақтау 
Министірінің 
бұйрығында  
регламенттелген,  және  оңалту  шаралары  мультидисциплинарлық  топпен 
(МДТ)  өткізілуі  керек,  яғни  денсаулық  сақтау  ұйымының  басшылығымен 
медициналық  оңалтудың  барлық    кезеңдерінде  құрылған  медициналық 
оңалтушылық бойынша дайындығы бар, түрлі мамандар топтарын құру болып 
табылады. 
ҚХЖ  енгізу  денсаулық  сақтау  ұйымымен  тізімдеме  аралық  деңгейде, 
әлеуметтік  қорғау  және  үлкен  жауапкершілік  шара  және  осы  құрылымдағы 
кәсіби  мамандардың  жоғары  деңгейінде  тығыз  байланыс  қарастырылады.  
Осы тұрғыда денсаулық сақтау жүйесін  интегрирленген ақпараттандыру және 
МОМБ және әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша қызмет атқарады.  
МӘС  өткізу  Ережесіне  сәйкес  сараптама  қорытындыларын  ағза 
жағдайының  кешендік  бағалауынан  және  ұсынылған  құжаттарды  қарастыру 
жолымен  тыныс  тіршілігі  шектеулі  дәрежесін  (клиникалық-қызметтілік, 
әлеуметтік, кәсіби және басқа мәліметтер) куәландыратын тұлғаны тексеру. 
Қазіргі  уақытта  мүгедектілік  және  еңбекке  қабілетін  жоғалту  дәрежесі 
медициналық ұжымдарымен диагностикалық тексеріс тұлғаны куәландыруын 
өткізу  толықтығы  және  дұрыстығынан    тәуелді,  қызмет  ету  бұзылуының 
дәрежесін растау, және де тәжірибесі және дәрігер сарапшылардың біліктілігі, 
бұл  өз  кезегінде  тіршілік  әрекеті  шектелген  және  ағза  қызметінің  бірдей 
тұрақты  бұзылуымен  науқастарға  түрлі  сараптамалық  қорытынды  қабылдау  
мүмкіндіктерін жоққа шығармайды.  


35
 
ҚР еңбек Министрлігі және әлеуметтік қорғау мәліметтері бойынша 20% 
жағдайларда  МӘС  жолдау  кезінде,  яғни  әрбір  бесінші  емделуші 
диагностикасы  және  емдеу  клиникалық  хаттамаларына  сәйкес  толық 
тексерілмеген,  30.11.  2015ж.,  18  хаттама  денсаулық  сақтау  Министрлігінің 
Мемлекеттік  денсаулық  сақтауды  дамыту  орталығының    сараптамалық 
кеңесімен бекітілген. 
Өйткені  диагностика  және  емдеу  клиникалық  хаттамасы  ұсынымдық 
сипатта  болатын,  толық  көлемде  емдеуге  сәйкес  және  тексеру  барлық 
медициналық  ұйымдарда  өткізбейді.  МӘС  жолдауы  кезінде    зерттеу 
стандарттары  болмайды,  және  де  ауруды  болжау  бағасын  және  ағза 
қызметінің  бұзылу  дәрежесі  және  тіршілік  әрекетінің  шектелуі  МӘС 
мамандарының жұмысын қиындатады. 
Ағза  құрылымының  бұзылу    және  тыныс  тіршіліктің  шектеулі 
жүйелерінің    балдық  енгізу,  сонымен  қатар  еңбекке  қабілеттілік  ,  және  де 
МӘС жолдау кезіндегі зерттеу стандарттарын енгізу, мүгедектілікті анықтау 
сыбайластық  жемқорлық  факторын  болдыртпау  және  ашықтығын 
жоғарлатуына  мүмкіндік  беру,  ағза  қызметінің  бұзылуы  және  тыныс 
тіршіліктің шектелуі дәрежесін бағалау кезіндегі субъективизмді азайту. 
Медициналық-әлеуметтік  сараптамалар  қызметтерін  қайта  құру 
құрылымдық тұжырымдамасын құруы тізбектелген: 
1) 
еңбекке    қабілеттілігін  жоғалту  дәрежесі  және  мүгедектілікті  анықтауға  
тәсілдеменің өзгеруіне қажеттілігі; 
2)
мемлекеттік  қызмет  көрсетуінің  автоматтандырылған  үдерісін 
дамытуымен; 
3) 
медициналық-әлеуметтік  қорғауда  куәландыратын  тұлға  қажеттілігін 
анықтау  шегінде,  медициналық-әлеуметтік  сараптама  өткізудегі  оңалтулық 
жолдаманы  кеңейтуімен; 
4) 
медициналық-әлеуметтік сараптама қызметіне кадрлық тапшылықтың 
қалыптасуы. 
Тұжырымдама  мақсаттары,  міндеттері,  негізгі  миханизмдері  және  МӘС 
қызметтерін  жетілдіру  кезеңдері  және  МӘС  аясындағы  қайта  құру  өткізген 
нәтижесіне  негізделеді,  еңбекке  қабілеттілігін  жоғалту  дәрижесі  және  
мүгедектілікті  анықтау  дүние  жүзілік  тәжірибесі,  және  де  ҚХЖ  ережелерін 
анықтайды. 
Осылайша,  мүгедектілікті  жаңа  тұжырымдамасын  қалыптастыру,  заң 
шығару  құжаттарын  өндеу,  мүгедектерді  әлеуметтік  қорғау  аясындағы  
мемлекеттік саясатты анықтайтындар үшін ҚХЖ маңызы зор. Оның тәжібелік 
қолдануы олардың көрсетілген дәрежесі және қызмет етуінің бұзылуын, ағза 
құрылымының өзгеруі және олардың көрінуі мен ағза жүйелері, сипаты мен 
локализациясы,  белсенділік  және  қатысу  шектеулігі,  қоршаған  орта 
факторлары, және нәтижесінде МОДБ көрсетілген параметрлерін еңгізу, әрбір 
нақты  жағдайларда  оңалтулық  қызмет  қажетті  көлемде  расталған  ақпаратты 
алуға  және  ОЖБ  сәйкес  оңалту  қызметінің  жоспарланған  көлемін  толық 


36
 
реализацияға  дейін  бұл  үдерістің    мониторирлеуіне  мүмкіндік  туғызады,  
жоғары  дәрежедегі  нақтылығы  мен    объективтілігін  бағалау  медициналық-
әлеуметтік сараптама үдерісін  жетілдіруіне мүмкіндік береді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   96




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет