Педагогтің əңгімесі: Ағаштардың өсетін арнайы жерлерін бақылауға алу керектігін, адамдардың ағаштарды ысырапсыз сындырып, балалардың ойыншыққа айналдыратынынын, ормандардың азайып бара жатқанын бақылау кезінде балаларға айтып түсіндіру.
(Ө) Əліппе-дəптермен жұмыс. Орманда өсетін ағашттардың біреуінің суретінсалғызу.
Сурет арқылы орман мен тоғайдың айырмашылықтарын анықтайды. Яғни екеуінсалыстырады.
Сурет бойынша жұмыс. Зиянды əрекеттерді айта отырып, орманды қалай қорғау керектігікөтеріледі.
Орман ағаштарынан не жасауға болады? Жауаптар: үй соғады, киіз үй жасайды, түрлі бұйымдар жасалады. Балалар жеке-жеке атаулары дамүмкін.
«Орман дауысы» таспасы.
Əліппе-дəптер,
түрлі түсті қарындаштар.
IV. ҰОҚ қорытындысы Рефлексия. 28-30 мин.
(Ұ)Педагог қорытынды жасайды, сұрақтарға жауап беруді ұсынады.
Балалар орман-тоғайлардың көркеюі үшін қажетті жағдайларды атап беріңдер?
Ормандағы ағаштар қандай жағдайларда өмір сүре алмайды?
Рефлексивті бағалау.
Балаларға ҰОҚ-да өз жұмыстарын өздері бағалауды ұсыну: ағашты əртүрлі түспен бояйды.
1-деңгей – ештеңе түсінбедім – діңін қоңыр түспен бояу.
2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – жапырақтарын жасыл түспен бояу. 3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – жапырақтарын жасыл, діңін қоңыр түспен бояу.
Əліппе-дəптер, түрлі түсті қарындаштар.
ТАҚЫРЫБЫ: Қызыл кітаптағы жануарлар дүниесі
Мектеп/МҰ
Педагогтің аты-жөні:
Сынып/ топ
Қатысқандар саны:
Болмағандар:
ҰОҚ оқытылу мақсаты
0.1.2.3 Қызыл кітапқа енгізілген жануарларды атау
Болжамды нəтиже
Барлық балалар істей алады:
Қызыл кітап деген ұғымды түсіндіреалады.
Көпшілік балалар істей алады:
Жануарлардың кейбір түрлерін атап береалады.
Жануарлардың тіршілігіне зиян келтіретінжағдаяттарды.
Кейбір балалар істей алады:
Жануарды қорғау не үшін керек екенін айтып береалады;
Жануарларға зиян келтіретін іс-əрекеттермен күрес жолдарын айтыпбереді.
Тілдік мақсат
Дағдыларды дамыту.
Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.
Көптілділік: қорғау – защищать – to protect
Негізгі терминдер мен сөз тіркестері:
Жануарларды қорғау, табиғатты сақтау, пайдалы іс-əрекет, зиянды іс-əрекет.
Ұйымдастырылған оқу қызметінде диалог/хат үшін қолданылатын тіл: Талқылауға арналған сұрақтар.
Жануарларға көрсетілетін пайдалы жəне зиянды іс-əрекеттер? Жануарлардың саны неліктен азаюда?
Өткен ұйымдастырылған оқу қызметінде алған білім
Табиғат бұрышындағы жануарлар жəне олардың күтіміндегі ерекшеліктер
II. Өмірлік тəжірибені маңыздандыру. Мақсатты болжам. 3-5 мин
(Ұ) Ұсынылатын мəтін (мысал ретінде) Қазақстанның қызыл кітабында Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген жəне сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің сипаттамасыберілген.
(Жолақ жылқы)
(Ұ)Жануарлардың пайдасы неде? Неліктен жануарлардың кейбір түрі сиреп кеткен, оған не себеп? Қызықты мəлімет
Арқар – денесі ірі,аша тұяқты, салмағы 70 жəне 40
кг жануар. Бозашы қорықшасында кездеседі. Ақбөкендер Моңғолияда, Қалмақ даласында, Қазақстанда ғана сақталған. Ақбөкендер шөл, шөлейт,далалы аймақтарда тіршілік етеді. 2010 жылы Жайықта 12мың бас ақбөкен қырылды.
Жануарлар туралы энциклопедиялар.
III. ҰОҚ тақырыбы бойынша жұмыс
6 – 27 мин.
(Ұ)Өзекті мəселелер.Жануарлар табиғаттағы жəне адам шаруашылығындағы маңызы зор.
Табиғатта жануарлар мен өсімдіктер бір-бірімен тығыз байланысты болады. Жануарлар тек өсімдіктермен қоректеніп қана қоймайды, сонымен қатар оларға пайда да келтіреді. Өсімдіктер ауаны тазартады, топырақты қилармен тыңайтады, өсімдіктерді тозаңдандырады ( насекомдар, кейбір құстар ) жəне өсімдіктердің бір ауданан екінші ауданға таралуына көмектеседі.
Адамдардың жануарларға тигізетін жанама əсері техникалық прогреске тікелей байланысты. Өзендерде тоғандардың салынуы, ағаштарды кесу, тың жерлерді жырту, батпақты кептіру, қалаларды, жолдарды салу, ауаны, топырақты, суды ластау т.б. Міне, жоғарыда айтылғандардың бəрі кəдімгі табиғи ланшафты жəне жаруарлардың тіршілік жағдайын өзгертеді.
Педагог балалардың сұраққа жауап беруін сұрайды. Қызыл кітапқа енген жануарларды қорғау мақсатында оларды əртүрлі қорықтарға орналастырған, аңшылыққа тыйым салынған. Адамдар жануарларды терісі, мүйізі,
Жануарлар туралы слайдтар, суреттер.
Бейнетаспа.
еті үшін аулап, олардың санының азаюына себепкер болуда. Сондықтан біз жануарларды қорғауымыз керек Балалар қалай қорғау керек екендігін айтады.
(Ұ) Жануарлар туралы бейнетаспа көрсету.
«Кім жылдам?» ойыны.
(Ұ)Сергіту сəті. (Ұ, Т) Бақылау.
Педагог балаларға тіршілік үшін бəріміз бірге табиғатты қорғамасақ не болатындығы туралы БОЛЖАМДАР ұсынуды сұрайды? Сонымен жануарларды аялап, сақтауға тырысу табиғатты қорғауға жатады ма? Жануарларды қалай қорғаймыз? (МК,ОТ) Табиғат өзін қалай сақтайды?
Жануарлар жыл мезгіліне қарай түсін ауыстырады. Кейбір жануарлар суықта өмір сүруге бейімделген. (ОТ) Өзектімəселе.
Жануарлардың жер бетіне сақталып қалуына не көмектеседі?
Тəжірибелік-зертханалық жұмыс іс-əрекеті Балаларға сурет бойынша тірек сөздердің көмегімен сұрақтар құрастыруға тапсырма беру.
Балаларға түсінікті жəне қарапайым суреттерді қолдану.
Үлгі сұрақтар:
Жануарларға зиян келтіретін қандай іс-əрекеттер бар? Пайдалы іс-əрекет дегеніміз не?
Жануарларды қалай қорғаймыз?
«Жануарларға қамқорлық» дегенді қалай түсінесіндер? т.б.
1.Суреттегі жануарлардың не себепті Қызыл кітапқа енгенін əңгімелеп бер. Болжамдап айтады. Педагог
Əліппе-дəптер
толықтырады.
Сурет бойынша Қызыл кітапқа енген жануарды тауыпбелгілету.
«Өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің азаю себебін білесің бе?» сұрағына жауап бергізу. Мысалы: қаскерлердің заңсыз аңшылықпен айналысуы, орман- тоғайдағы өрт, ағаштарды ысырапсызкесу.
Кесінділерден ормандағы жануарларды тапқызу. Жауаптары: қасқыр, қоян, жолбарыс, түлкі. Жыртқыш аңдарды қорғау керек. Мысалы: қасқырды орман тазалықшысы деп атайды. Өйткені ол өліп қалғанаң- құстардың етін жеп, орманды тазалайды. Сондықтан оны бейберекет атып, көзін жоюға болмайды.
Жануарлардың суреттері немесе слайдтар.
IV. ҰОҚ қорытындысы. Рефлексия. 28-30 мин.
Педагог қорытынды жасайды. Рефлексивті бағалау.
Балаларға ҰОҚ-да өз жұмыстарын өздері бағалауды ұсыну: барысты əртүрлі түспен бояйды.
1-деңгей – ештеңе түсінбедім – қоңыр.
2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – көк. 3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – сұр.
Əліппе-дəптер
ТАҚЫРЫБЫ: Су – өмірдің нəрі
Мектеп/ МҰ
Педагогтіңаты-жөні:
Сынып/ топ
Қатысушылардың саны
Болмағандар
ҰОҚ оқытылу мақсаты
0.1.3.1. Жер бетіндегі барлық тіршілік иесі үшін судың, ауаның жəне жылудың рөлі туралы білу
Болжамды нəтиже
Барлық балалар:
Судың маңыздылығын атап береалады;
Суды қайдан алатынынатайды;
Көпшілік балалар:
Суды ластамау керектігін түсіндіреалады;
Тіршілік үшін судың қажет екенін анықтайалады;
Кейбір балалар:
Суды ластайтын зияндызаттар;
Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылайалады.
Тілдік мақсат
Дағдыларды дамыту.
Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.
Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту.
Көптілділік: су – вода – water
Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: су, суқоймалары.
ҰОҚ-да диалог/хат үшін қолданылатын тіл: Талқылауға арналған сұрақтар:
Суды қайданаламыз?
Су қандай зат?
Судың түсіқандай?
Суды қай жерлерденкездестіреміз?
Судың қандай күйлерінбілесің?
Өткен ҰОҚ- дан алған білім
Жануарлар тіршілігінің жағдайы туралы қарапайым білім; қарапайым зерттеу дағдылары.
(Ұ)Педагог балаларға мақал-мəтел айтуды ұсынады: Сулы жер, нулыжер
Бұлақ көрсең, көзінаш.
Педагог балаларға жұмбақ шешуді ұсынады:
Дəмі де жоқ, түсі де жоқ ,
Пайдаланбас кісі де жоқ. (су)
(Ұ) Судың қатты күйі қалай аталады? Судың қасиетін қандай?
Бұл мақал-мəтелдерді, жұмбақтардың барлығын не біріктіреді? (Бəрі де су жайында.)
Педагог суреттерге назарларын аударады, балалардың су туралы не білетіні, олардың пайдасы туралы айтылады..
Қорытынды: Су – жер бетінде ең көп таралған зат. Жер астында да су
Мақал-мəтелдер жинағы.
Жұмбақтар жинағы.
жұмыс
6 – 27мин.
бар. Адам денесі де судан тұрады. Сусыз жануарлар да өсімдіктер де тіршілік ете алмайды.
Су туралы білімдерін, түсініктерін анықтап байқау.
Су қандай зат?(Сұйық).
Судың түсі қандай? (Мөлдір).
Суды қай жерлерден кездестіреміз? (Көл, өзен, жаңбыр т.б)
–Судың пішіні бар ма? (Пішінсіз).
Судың адам өмірі үшін қандай пайдасыбар?
Балалар, біз суды қайдан аламыз. Тəжірибе арқылыкөрсету.
Суды ластамау үшін қандай жұмыстар жүргізіледі?
Педагог балаларға өздерінің болжамдарын дəлелдеп беруге ұсыныс жасайды.
Талдап қорыту: суды дұрыс мақсатта пайдалану.
«Табиғаттың көркін ажарландырып, жер бетін саялы баққа айналдыратын байлық көзі – су».
Халқымыз ежелден-ақ суды қастерлеген. «Судың да сұрауы бар» деп бағалай білген. Адам су ішпей 6-7 күн ғана жүре алады.
Су құйылған ыдыстар, бос ыдыстар.
(Ұ)Өзекті мəселелер.
Педагог балалардың сұраққа жауап беруін сұрайды.
Судың адам өмірі үшін қандай пайдасы бар? Біз суды қайдан аламыз?
Адамдар суды не үшін пайдаланады? (ішеді,жуынады)
— Суды адамдардан басқа тағы нелер пайдаланады ? (жануарлар, өсімдіктер)
(Ұ)Сергіту сəті.
Интерактивті тақтада жеңіл əуен ойналады (Тыныштық сəті) Ал, балалар, тұрайық, мойнымызды бұрайық.
Қолымызды созайық, су ішінде қалықтап,
Музыкалық сүйемелдеу
Кəне, жүзіп алайық, оңға, солға бір қарап, денемізді бұрайық.
(МК, ОТ) Зерттеу іс-əрекеті. 1. Судың маңызы қандай? Екі өсімдіктің тіршілігін бақылау, бір өсімдікке суды уақытымен құйып отыру, екінші өсімдіктің сусыз тіршілігіне бақылау жасау. Өсімдіктің сусыз тіршілік ете алмайтынына көздерін жеткізгеннен кейін, оған жеткілікті мөлшерде су берілуі арқылы біртіндеп қалыпқа келе бастайтынын бақылату.
Суды екі түрлі стақанға құю. Бір стаканға жылы, екіншісіне суық су құю. Екі стаканға аз мөлшерде тұз салады, қалай еритінін көреді.
(Ө) Əліппе-дəптермен жұмыс.
Ұйымдастырылған іс-əрекетін зерттеу тақырыбын анықтайалады;
Көпшілік балалар:
Ауаны ластамау керектігін түсіндіреалады;
Тіршілік үшін ауа қажет екенін анықтайалады;
Кейбір балалар:
Ауаны ластайтын зияндызаттар;
Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылайалады.
Тілдік мақсат
Дағдыларды дамыту.
Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.
Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту.
Көптілділік: ауа – воздух – air
Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: ауа, ауаны ластамау.
ҰОҚ-да диалог/хат үшін қолданылатын тіл: Талқылауға арналған сұрақтар:
Ауа дегенне?
Ауаны көре аламызба?
Ауасыз дем ала аламызба?
Ауаны қолмен ұстауға боладыма?
Өткен ҰОҚ- дан алған білім
Судың тіршілік үшін маңыздылығы, оның қасиеттері.
Жоспар
Жоспарланған уақыт
Жоспарланған іс-əрекет
Ресурстар
IV. Дұрыс əсерлі көңіл күй орнату. 0–1мин.
II. Өмірлік тəжірибені маңыздандыру. Мақсатты болжам. 2–5 минут
(Ұ) Шаттық шеңбері Мына сұлу əлемде Адам өмір сүреді. Үлкен менен кішіге Күн сəулесін төгеді.
(Ұ)Педагог балаларға жұмбақ шешудіұсынады:
Бар ма жоқ па оны анық білмейсің. Ол жоқ жерде өмір сүріп жүрмейсің.
(Ауа)
«Көрінбейтін сиқыршы »
Жер бетінде көзге көрінбейтін бір сиқыршы бар. Онымен əркім-ақ күнделікті кездесіп отырады. Сен оны көрмейсің, бірақ маңайында екенін сезесің. Міне, ол есікті тарс жапты. Көшемен келе жатқанда топырақтың жұлынып түсіп, жорғалай жүргенін көресің. оны көрінбейтін сиқыршының алып бара жатқанын сезесің. Тіпті басын шұлғып, ырғалған шөптерді байқайсың. Сені үнемі қоршап тұрады. Сенімен бірге жүреді.
Жұмбақтар жинағы.
III. ҰОҚ тақырыбы бойынша жұмыс
6-27 мин.
(Ұ)Ауа туралы не білесіңдер? Ол туралы не білгілерің келеді?
Ауа көзге көрінбейді. Біз оны көрмейміз. Бірақ айналамызда екенін білеміз. Біз сабын көпіршіктерін ұшырғанда немесе желпуішті желпігенде ауаның қозғалысын байқай аламыз. Оның иісі де, түсі де жəне иісі болмайды.
Ой-толғаныс.
Неліктен қыста үйлердің терезесіне екі қабат əйнексалады?
«Ауа таза болсын» дегенді қалайтүсінесің?
Ауа құрамына қандай газдаркіреді?
(Ұ)Өзекті мəселелер.
Педагог балалардың сұраққа жауап беруін сұрайды. Ауаның қандай қасиеттері бар?
Дем алу үшін ауаға қандай газ қажет?
(Ұ)Сергіту сəті.
Саусақпен мұрын қысайық. Əншіге біраз ұқсайық.
Əрбір сөздің дыбысы, Қандай екенін ұғайық.
Сергіту сəтінде дыбыс неге дұрысшықпады?
Ауа аузымыз арқылы ғана шыққандықтан дыбысымызөзгерді.
(ОТ,Ө) Практикалық жұмыс:
Целлофан дорбаны үрлеп, ауа толтырамыз. Аузын қолымызбен бекітеміз.
Тез қысылама?
Жардың ар жағындағы көрші сыныпты көре аламыз ба?
Ал сыныптағы заттарды көре аламызба?
Иə.
Бұл ауаның қандай қасиетінкөрсетеді?
Ауа мөлдір. Бұған айналамыздағы заттарды көзге көре алатынымыз дəлел. Таза ауаның иісі жоқ. Ауа иіссіз. Ауа серпімді, сығылады. Допты алайық.Оны
Музыкалық сүйемелдеу
Целлофан дорба, доп.
қолыммен қысамыз. Бүйірі қабысады. Бұл кезде ішіндегі ауа сығылады. Қолымызды жіберсем, серпіліп қайта орнына келеді. Серпіліп тұрған – ауа.
(МК, ОТ) Зерттеу іс-əрекеті. 1.Ыдыстағы суға допты салады. Оның не себепті батпайтынын түсіндіреді.
2. Аусыз өмір сүре аламыз ба?
Ол үшін тыныс алу мүшелерін бекітіп, тыныс алмау керектігі ескертіледі. Нəтижесінде адам ауасыз өмір сүре алмайтыны туралы тұжырым жасалады.
(Ө) Əліппе-дəптермен жұмыс.
1.Сурет бойынша ауаның маңызын сипатта
Ауа қандай жағдайлардаластанады?
Шарды үрлегенде нені байқауғаболады?
4.Ауаның көмегімен ойнауға болатын ойыншықтарды тап.
Ыдыстағы су.
Əліппе-дəптер, түрлі түсті қарындаштар.
IV. ҰОҚ қорытындысы. Рефлексия. 28-30 мин.
(Ұ)Педагог қорытынды жасайды, сұрақтарға жауап беруді ұсынады. Балалар адам тіршілігі үшін ауанын маңызы қандай? Ауаның қандай қасиеттері бар? Ауасыз тіршілік етуге бола ма?
Балаларға ҰОҚ-да өз жұмыстарын өздері бағалауды ұсыну: желдеткішті əртүрлі түспен бояйды.
1-деңгей – ештеңе түсінбедім – қоңыр.
2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – сары.
3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – көк.
Дəптер, түрлі түсті қарындаштар.
ТАҚЫРЫБЫ: Тіршілік үшін жылудың қажеттілігі
Мектеп/ МҰ
Педагогтіңаты-жөні:
Сынып/ топ:
Қатысушылардың саны
Болмағандар
ҰОҚ оқытылу мақсаты
0.1.3.1. Жер бетіндегі барлық тіршілік иесі үшін судың, ауаның жəне жылудың рөлі туралы білу
Болжамды нəтиже
Барлық балалар:
Жылудың маңыздылығын атап береалады;
Жылуды қайдан алатынынатайды;
Көпшілік балалар:
Жылудың керектігін түсіндіреалады;
Тіршілік үшін жылудың қажет екенін анықтайалады;
Кейбір балалар:
Жылу не үшін керек? сұраққа жауап береалады;
Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылайалады.
Тілдік мақсат
Дағдыларды дамыту.
Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?»,
«Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.
Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту.
Көптілділік: жылу – тепло – heat
Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: жылу, жылу көздері.
ҰОҚ-да диалог/хат үшін қолданылатын тіл: Талқылауға арналған сұрақтар:
Жылуды қайданаламыз?
Жылу бізге керек пе?
Жылу не үшін қажет?
От жағатын пеш пен жылу пешінің айырмашылығықандай?
Өткен ҰОҚ- дан алған білім
Ауаның тіршілік үшін маңызын, қасиеттерін біледі.
Жоспар
Жоспарла нған уақыт
Жоспарланған іс-əрекет
Ресурстар
V. Дұрыс əсерлі көңіл күй орнату. 0–1мин.
II.
Өмірлік тəжірибені маңыздандыру. Мақсатты болжам. 2–5 минут
(Ұ) Шаттық шеңбері Қуан, шаттан, балақай, Жарқырайды аспанда Күн алақай!
Атқан таңға, шыққан күнге Сəлем беріп,
Тілейік бақыт, баршаңызға осындай. Қайырлы таң апайлар!
Біз – ерекше боламыз, Біз – еңбекқор боламыз!
(Ұ)Жылу – тіршілік үшін қажет. Жылуды біз күннен, оттан, жылу пештерінен аламыз. Тұрмыста жылудың бірнеше түрлері пайдаланылады.Жылу өсімдіктер, жануарлар, адамдар тіршілігінде маңызды рөл атқарады. Қалаларда жылдың барлық мезгілінде көгөністер сатып алуға болады, ал оларды өсіретін жылыжайларда жылумен қамтамасыз етілген. Кейбір елдерде күннің жылуын пайдаланатын қондырғылар бар.
Жылуды қайдан аламыз? Жылудың маңыздылығы неде?
Көмірді қайдан алады жəне оның пайдасы не?
Музыка.
III. ҰОҚ тақырыбы бойынша жұмыс
6 – 27 мин.
(Ұ)Өзекті мəселелер.
Адамзаттың тіршілігі үшін жылудың орны ерекше. Ал жылудың негізгі көзі – Күн. Күн – жерге өте жақын орналасқан кəдімгі жұлдыз. Күн көкжиектен неғұрлым жоғары көтерілсе, соғұрлым күштірек жылытады. Күн сəулесі түспеген жерде өсімдіктер өспейді. Адамдар өмір сүру үшін қажетті киім, тамақ, үй, дəрі-дəрмек, жануарлар үшін азық та өсімдіктерден алынады. Олай болса, Күннен шығатын жылусыз жер бетінде жылу атаулы болмас еді. Жылуды оттан, жылу пештерінен алуға болады. Қазіргі кезде тұрмыста жылудың бірнеше түрлері пайдаланылады.
Қалаларда жылдың барлық мезгілінде көгөністер сатып алуға болады, ал оларды өсіретін жылыжайларда жылумен қамтамасыз етілген. Кейбір елдерде күннің жылуын пайдаланатын қондырғылар бар, ол қондырғыларды пайдалану арқылы электр энергиясын үнемдеуге болады..
(Ұ)Сергіту сəті.
Жылы-жылы далада Ойнаған жақсы, балалар. Балалар-ау, балалар, Күн жылыдаойнаңдар.
(Ұ) Жыл мезгілдеріндегі күннің жылуын бейнетаспадан көрсету: Көктем:Күн сəулесі жер бетін жылытады. Қар еріп, сай-саладан су ағады. Бұл мезгілде өсімдік бүршік атып, жапырақ жарады. Гүлдер шығады.
Жаз: Күн сəулесі жерді қатты қыздырады. Жемістер пісіп-жетіледі. Адамдар күнге қыздырынып, суға түседі.
Күз: Күн сəулесінің жылуы азаяды. Өсімдіктердің қоректенуі баяулап, жапырақтары сарғаяды, жерге
түседі.
Қыс: Күн суытады. Қар жауады. Өзен-көлдерде мұз қатады. Боран соғады. Өсімдіктердің өсу мерзімі тоқтайды. Мұның бəрі күннің жылуының аздығынан.