Бие байларда қандай
Мәтіннін екінші азатжолы бойынша түйін
жүктеу/скачать 0,54 Mb.
|
Áèå áàéëàðäà ?àíäàé
- Бұл бет үшін навигация:
- Райымбектің ерекше ерлігін танытқан шайқас
- 6. Орақ батыр Райымбекке кім болады
- Бақытсыз бай
Мәтіннін екінші азатжолы бойынша түйінҚазақтың көптеген жер атауларына елін қорғаған батырлар есімі берілген. Алматы-Нарынқол тасжолының бойында тарихи деректер көп. Райымбек батырдың жастайынан байқалған жаужүректілігі. Қазақтын кейбір жер атаулары жоңғар-қалмақ шапқыншылыгымен байланысты. Е) Алматы жақта Райымбек есімімен аталатын елді мекен бар. Райымбектің ерекше ерлігін танытқан шайқасАңырақай шайқасы Сары Мыңжанмен шайқас Бадам-бахадүрмен шайқас Ойрантөбедегі шайқас Е) Гегенмен шайкас 6. Орақ батыр Райымбекке кім болады?Баланың бәйгеле өз атын өзі ұрандаған әрекеті нені білдіреді?Баланың атаққұмарлығын Баланың өзімшілдігін Баланың бәйгеде озғандығын Баланын бәйгеге деген сүйіспеншілігін Е) Баланың өрлігі мен рухының биіктігін Бала B)Жиен С) Нағашы D) Әке Е) Аға 3- мәтін Бақытсыз байЕртеде бір бай өмір с.рді. Оның туысқаны да, баласы да - жинаған мал- мүлкі мен ақшасы еді. Соларды баладай мәпелеп күтетін. Бір күні ол жалшысының көңілді күлкісін естіп, оның үйін айналшықтап тың тыңдады. Бірақ мардымды ештеңе ести алмады. Ол ертесіне жалшыны түннің ортасына дейін босатпай әбден жұмысқа салды. Бірақ кешегі күлкі тағы қайталанды. Дегбірі қашып шыдамсызданған бай енді: "Мынау менің қазынамнан ұрлап жүр, сол үшін үйіне барып мәз болып жатыр,"- деген жаман ойға кетті. Ол жалшысының есігін бір теуіп кіріп барды. Сөйтсе, жалшысы екібаласын арқасына мінгізіп алып, өзі ат болып ойнап жүр екен. Ақымақ, бүгін қиралаңдап дұрыс жұмыс істемедің! Түнімен балаларыңды ойнатамын деп шаршайды екенсің ғой! - деп ақырды. Қожайын. осы екі балапанымды көргенде шаршау, уайым дегенді ұмытып, тыңайып, сергіп қалам,-деп байыпты қалпынан жазбай жауал берді жалшысы. Нагыз ақымақ екен! - деп, үйден атып шыққан бай енді: “Мен кеш кіріп қалдым ба екен, ол ұрлаған акшасын тығып үлгерді де, маған сыр бермей отыр сұмпайы,’’-деп күдігінен арыла алмай-ақ қойды. Екінші күні жалшы таң атқанша жұмыс істейді. Бірақ ол еш реніш білдірмей үйіне қайтты. Бай сонынан бұқпантайлап барып тагы тың тыңлады. Құлағына шықырлаған акша мен сылдырлаған күміс теңгені жалшысы санап жатқандай естіліп кетті. Ол тагы да есікті бір теуіп кіріп барды. Екі баласын екі жагына алып рахаттанып уйықтап жатқан жалшысын көргенде не істерін білмей қалды. Үн-түнсіз үйден шығып кетті. Сонда да күдігі сейілер емес. Ертесіне жалшысының көңілді, сергек қалпы байға өзін мазақ қылып тұрғандай керінді. Бай ақыры: Менің казынамнан біраз қаражат жоғалды. Соны сен алдың. Себебі сен үнемі көңілді жүресің, тыққан акшаң болған соң көңілің тоқ боп жүр, - деді. Сонда жалшысы: Қожайын. жағдайың сорлы құлдан да жаман-ау. Күнде кешке үйімді торуылдайсың. Менің байлығым - екі балам мен жан жарым және денсаулығым мен қара күшім. Құланиектеніп таң атқаннан кеш батқанша тәңірімнен осы байлығымнан айыра көрме деп тілеймін. Сондықтан мен бақыттымын, көңілдімін, - деп жауап берді. Не дерін білмеген бай үн-түнсіз қалды, “Япырмай, шынында да мына қара құл бақытты. Мен сиякты қызганатын байлығы да жоқ. Байлық маган бақытсыздық үшін біткен бе? Басым ауырып кетті”. Осы күні жалшы үйіне ерте қайтты. Онын сыртынан қарап тұрган бай алдынан жүгіріп шыққан екі баласына қызыға карап калды... жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|