Менеджмент – нақты басқару қозғалыстары жағынан кәсіпорынның дамуы мен қызмет етуін қамтамасыз ететін адамдардың қоғамдық тәжірибесінің формасы. Кәсіпорынды басқарудың жоғарғы дәрежесі өнер ретінде бағаланады. Менеджмент көп жағдайларда қағидаларға, теорияларға, принциптерге сүйенетн өнер ретінде қаралады.
Менеджмент ғылым ретінде.
Менеджмент – ұйымды басқару бойынша тәжірибелік қызмет негізінде пайда болған және оларды шешу амалдарды бар басқару ғылымы. Бұл пәннің ғылыми негізін тәжірибе арқылы жүздеген жылдар бойы жинақталған басқару туралы білімдердің сомасы және қағида, теория, принциптер, амалдар мен басқару формалар ретінде көрсетілген түрлері құрайды.
Адамдардың өздік білімдернің аумағында, XIXғ. Алғында бөлініп шықты.
Басқару объектісі
бұл бақарылатындардың барлығы, яғни сала, кәсіпорын,бөлімшелер және т.б. Менеджментте басқару объектісі ретінде әр уақытта белгілі бір мақсатқа жету үшін өздерінің іс-қызметтерін үйлестіретін және бағытталатын адамдар тобы қарастырылады.
Басқару субъектісі
бұл басқарушылардың барлығы, яғни саланы, кәсіпорынның,бөлімшелердің басқару
аппараты.
2.Менеджменттің шетелдік теориялары мен тұжырымдамалары.
Эволюция – біртіндеп даму, өзгеру
Еңбектік қызметті ұйымдастыру жүйесі –менеджмент ғылым ретінде АҚШ-та XIX-XX ғғ. пайда болды. Осы кезеңдегі негізгі бағыттары:
1.Ғылыми басқару мектебі
2.Әкімшілік мектеп немесе классикалық мектеп
3.Мінез – құлық мектебі
4.Басқару ғылыми мектебі
2.Менеджменттің шетелдік теориялары мен тұжырымдамалары.
1.Ғылыми басқару мектебі (1885-1920). Мектептің көрнекті өкілдері – Ф.У.Тейлор , Ф. және Л. Гилберттер, Г.Гант, Г.Эмерсон.
Ғылыми басқару мектебінің негізін қалаушылар қол еңбегінің көптеген операцияларын бақылап, өлшеп, логика және оның негізгі компоненттерін анықтады. Яғни жеке жұмыскерлердің ой-пікірін әртүрлі ережелер, заңдар, формулалармен алмастырып, оларды тиімді қолдануға қолдануға болатындығын анықтады.
Бұл мектептің басты негіздері (Ғылыми көзқарас):
Ғылыми менеджменттің әдістемесінің алғашқы фазасы жұмыстың мазмұнын талдау және оның негізгі компоненттерін анықтау болды;
Жұмыс операцияларын оның неғұрлым тиімді орындаулына жетуге байланысты өзгеріп отырды;
Бұл операцияларды шығару нормалары құрылды;
Жұмысшылардың өнімділігінің молаюы мен өндірістің көлемінің өсуіне қызығушылықтарын ынталандыру мақсатында қолданылды;
Жұмысшыларды оқытуға көп мән берілді;
Басқару бойынша жұмыс бұл белгілі бір мамандық, бірақ өндірісті басқару жағынан қарастырады.
