Д. С. Адаева, А. Т. Унышева, С. Е. Султанбекова, Г. В. Осиненко
Қарағай тҧқымдасы (Pinaceae, Семейство сосновых)
жүктеу/скачать 6,18 Mb. Pdf көрінісі
|
2 Ландшафтық дизайн тұжырымдамасының негізгі ережелері
|
Қарағай тҧқымдасы (Pinaceae, Семейство сосновых) Олар бір ҥйлік ірі ағаштар болып саналады. Аталық гҥлдері жас ӛскіннің тӛменгі жағында орналасқан. Aл аналық бҥршіктері жас ӛскіннің ҥстінде пайда болады. Әдетте, олар желмен тозаңданады. Осы тҧқымдардың бҥрлері кҥзде піседі. Қарағайдың кейбір тҥрлері (самырсын) тҧқымдармен бірге тҥседі. Ал кейбір (майқарағайда) бҥршіктер шашырайды. Кәдімгі қарағай (Pinus Silvestris, Сосна обыкновенная) Қарағай ағашы – еліміздегі бағалы ағаштардың бірі. Ағаш биіктігі 35- 40 метрге жетеді. Ағаш жас болса, ол конус тәрізді пішінді болады. Жас шамасына қарай ол дӛңгелене тҥседі және ҧлғаяды. Қарағайдың қылқаны жасыл тҥсті. Қылқан 3 жыл тҧрады. Екінші жылы қарағай бҥршіктері пісіп, піскен бҥршіктер қоңыр тҥске айналады. Ҧзындығы – 3-6 см, ені – 2-3 см. Климатқа кәдімгі балқарағай шыдамды. Ол Қазақстанның қатал климатында ӛсіп келеді. Қатты қҧрғақшылықты және ауа мен топырақтың қҧрғақтығын кӛтере алады. Кеш кӛктемгі аяздан мҥлдем зардап шекпейді және ашық жерлерде шоғырлануы мҥмкін. Ол кедей және қҧрғақ қҧмды топырақтарда, таудағы тасты жыныстарда, борлы шӛгінділерде және шымтезек-батпақты топырақтарда ӛте жақсы ӛсуде. Жаңа қҧмайт және жеңіл кӛміртекті топырақтарда, сондай-ақ тозған қара топырақтарда жақсы дамиды. Кәдімгі қарағайдың пластикалық тамыр жҥйесі бар. Қарағай барлық қылқанжапырақты ӛсімдіктер сияқты тҧқымдармен кӛбеюде. Ашылған бҥрлердің қабыршығында тҧқымдар екіден орналасқан және ашық жатыр, сондықтан жалаңаштҧқымды ӛсімдіктерге жатады. Тҧқымдармен кӛбею – даумен ӛсетін ӛсімдіктерден айырмашылығы бар негізгі белгі. Жалаңаштҧқымды ӛсімдіктер тҧқым кӛбейтпейді. 22 Кәдімгі қарағай Сібір мен Еуропада кең таралған. Қҧмды немесе қҧмайт топырақта негізделген ормандарды тҥзеді, шымтезекте және сазды топырақта ӛте сирек кездеседі. Бҧл – Еуразияның кең таралған ағашы. Кәдімгі қарағайдың барлық еуропалық ағаш ӛсімдіктерінің арасында ең кең таралу аймағы бар. Табиғатта жапырақты ағаштар ӛсетін кӛшеттерде ғана ӛседі. жүктеу/скачать 6,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|