Мырзабаев А.Н., Биологияны оқыту әдістемесі.- Қарағанды, 2006.
Л8.2
Қосымша әдебиеттер:
Л8.2.1
1
Қисымова А.Қ., Обаев С.Н. Биологияны оқыту әдістемесі. Жалпы бөлім: доріс курсы. Алматы,2010
Л8.2.2
2
А. К. Колеченко. Энциклопедия педагогических технологий. Изд-во АРО, 2002 г.
Л8.2.3
3
Н. И. Сонин, М. Р. Сапин, Ә. Қ. Қисымова „Биология. Тірі организм„. Оқулық. А., 2004.
Л9
Қосымша (ТСО, қызметті танудың жандандыру әдістері, көрнекі жәрдемақы, тесттер, ситуациялық тапсырмалар және т.б.)
Л10
Тарау нөмірі
1
Л11
Тарау атауы
Биологиялық білім берудің негізгі үрдістері мен даму кезеңдері, әдіснамалық және теориялық негіздері
14-сабақ (Зертханалық сабақ 5 )
Лаб1
Тақырыбы:
«Тірі организмдердің көптүрлілігі» пәні бойынша зертханалық сабақтарды ұйымдастыру мен өткізуге қойылатын талаптар.
Лаб1.1
№___ сабақ
14
Лаб1.2
№___ зертханалық сабағы
5
Лаб2
Оқу-зертханалық жабдықтар тізімі:
күнтізбелік жоспар, калам, сызғыш
Лаб3
Мақсаты :
Студенттерге тірі организмдердің көптүрлілігі тақырыптарында зетханалық сабақтарды ұйымдастыру әдістемесін меңгерту және оған қойылатын талаптарды білу. Таңдап алған тақырып бойынша зертханалық жұмыстың әдістемелік өңдеуін жасап жоспар түзу.
Лаб4
Сабақ пререквизиттері, постреквизиттерін көрсету керек
Лаб5
Қысқаша теориялық мәлімет:
Кірпікшелі кебісшенің тіршілігі, сыртқы құрылысы және қозғалуы. Көптеген кірпікшелі жәндіктер еркін жүзетіндіктен, сүйір денелі болып келеді. Солардың бірі – кірпікшелі кебісше. Кебісшенің пішіні расында да кебіске өте ұқсас. Оның бүкіл денесін жіңішке түк тәрізді өскін – кірпікшелер қаптап жатады. Бір ғана кебісшенің денесінде 10-15 мың кірпікше болады, осы кірпікшелердің әрқайсысы ескекше қимылдап, кебісше үздіксіз шапшаң қозғалады.
Кірпікшелі кебісшенің амеба немесе жасыл эвгленадан айырмашылығы: денесін жұқа, тығыз қабықша қаптайды. Қабықша майысқақ, иілімді болғандықтан, кебісше денесін еркін қозғап, әр түрлі қалыпқа келтіре алады. Кірпікшелілер тоқтау суларда, тоғанда, батпақты жердегі суларда кездеседі.
Кірпікшелі кебісшенің денесі өте күрделі бір жасушадан тұрады. Денесінің негізгі бөлігін цитоплазма толтырады да цитоплазманың ішінде бір үлкен және бір кішкене – екі ядро болады. Цитоплазманың сыртқы қабаты – тығыз қабықша, онда өте көп кірпікше өседі, ал ішкі қабаты сұйықтықтан тұрады. Кебісшенің алдыңғы жағы доғал, ал артқы жағы жалпақтау келіп, сүйірленеді. Оның қозғалып жүзуі де көңіл аударалық: кірпікшелер арқылы алға қарай жылжиды да бүкіл денесімен өз кіндігінен оңға қарай айналады.
Қоректенуі. Кірпікшелілердің негізі қорегі – бактериялар мен ұсақ ағзалар. Кебісшенің алдыңғы жағынан анықтап қараса, сопақшалау келген ойыс байқалады. Бұл - кебісшенің ауыз ойысы. Ауыз ойысы цитоплазмадан тар шұқырақ тәрізденген жұтқыншаққа жалғасады. Ауыз ойысындағы кірпікшелердің қимылымен судағы ұсақ тірі ағзалар және бактериялар кебісшенің жұтқыншағына қарай жылжиды. Қоректік зат цитоплазмаға түсісімен төңірегінде көпіршік түзіледі де асқорыту вакуоліне айналып, қоректі өзгеріске ұшыратады. Асқорыту сөліне оралған қорек түйірлері қорытылып, цитоплазмамен жайлап жылжиды да, қорытылмаған бөлігі денедегі тесік – қылаулатқыш арқылы сыртқа шығады.
