16.3. Ac қорыту жуйесінің ортаңгы және артқы бөліктері
595
Аш ішектің
булшық ет қабықшасы
екі кабаттан күралады: ішкі айналма-
лы (баскаларынан куаттырак) және сырткы бойлай ( 16.23-суретті караныз,
а).
бұлшык ет жасушаларынын шоғырларының бағыты дәлме — дәл айнал-
малы және дәлме-дәл бойлай емес, дұрысында шиыршыктала орналаскан.
Шиыршыктың сыртқы кабатындағы шырмалуы ішкі кабатпен салыстырғанда
көбірек созылған. Екі бұлшык ет кабаттарының араларында орналаскан
борпылдак талшыкты дәнекер тіннің кабатынын кұрамында бұлшык ет-
ішектік жүйке өрімдері және тамырлар болады.
Бұлшык ет кабықшасынын кызметі химусты ішектің бойында арала-
стыру және артка жылжыту. Аш ішектің жиырылудың екі түрін ажыратады.
Жергілікті жиырылулар бұлшык негізінен ет кабыкшасының ішкі кабатынын
жиырылуларымен камтамасызетіледі. Олардыңжиырылуы ырғакты түрде, ми-
нутына 12-13 рет жүреді. Баска, перстальтикалык, жиырылулар екі кабаттың
да бұлшык ет элементтерінің ыкпалымен басталады және ішектің бүкіл бой-
ына дәйектілікті түрде тарайды. Бұлшык ет-ішектік жүйке өрімін күйретуден
кейін персталтикалык жиырылулар тиылады. Аш ішектің передальтикасынын
үдеуі симпатикалык жүйкенін козуы кезінде жүреді, ал кезбе жүйкенің козуы
кезінде әлсіреуі байкалады.
Аш ішекті сыртынан
сірлі қабықша
барлык жағынан жауып тұрады, тек
он екі елі ішекте ғана ішпердемен оның алдыңғы бөлігі тысталып, калған
бөліктерде дәнекер тіндік кабыкша аныкталады.
Достарыңызбен бөлісу: