Гуманитарлық білім - адамның әлеуметтік табиғаты жөнінде, сонымен бірге көркем мәдениет негіздері мен оның тілі туралы ғылыми білімдер негізін баяндайтын оқу пәндерінің кешенін қамтитын жалпы білімнің үш құраушысының бірі.
Қазақстанда ғылыми ой-пікірдің тууы ежелгі замандардан бастау алады. Археологиялық зерттеулер мен жазба деректер бізге Жетісуда, Орталық және Шығыс Қазақстанда 6 – 8, 9 – 11 ғасырларда-ақ болған ежелгі қалалар мен қоныстар мәдениеті туралы деректер береді. Бұл мәдениеттің иелері өз көркемөнерін, қолөнерін және жазуын жасаған жергілікті түркі тайпалары: оғыздар, қарлұқтар, қимақтар, қыпшақтар еді. Орта Азия мен Қазақстанның 8 – 11 ғасырларда араб халифатынакіруінебайланыстыөлкеде ислам дінітаралып, мәдениөмірде араб мәдениетінің ықпалы күшейе түсті. БатысЕуропадағы латынтілісияқты араб тілі халифат аумағындахалықаралықәмбебаптілгеайналды. Алайдажергіліктімәдениет пен тілсақталыпқалды. Араб мәдениетін жасауға жәнедамытуғахалифаттыңбіркездегіарабтаржаулапалғанелдеріненшыққанкөптегенталанттығалымдарыбарыншабелсенеқатысты. Орта ғасырлардағықалаларөздерініңбазарларыменжәнеқолөнершілеріменғанаемес, соныменбіргеақындарымен, ғалымдарымен, суретшілерімен, бай кітапханаларымен, оқуорындарымен де дүниежүзінемәлімболды.
89. Қазіргі заманғы жаһандық өркениеттің әлем дамуына ықпалы және ерекшеліктері
Жаһандану әлемдік дамудың объективті факторларына, Халықаралық еңбек бөлінісінің тереңдеуіне, Көлік және байланыс саласындағы ғылыми-техникалық прогреске байланысты, бұл елдер арасындағы экономикалық қашықтықты қысқартады.
Қазіргі кездегі тиімділігі жоғары телекоммуникация жүйелері пайдаланушыларға нақты уақытта, қай жерде болмасын, ақпарат алуға мүмкіндік береді, бұл тез және оңай шешім қабылдауға, халықаралық капиталды инвестициялауды басқаруға, маркетинг пен өндіріс саласында ынтымақтастық орнатуға мүмкіндік береді. Әлемдік жаһанданудың және ақпаратты интеграциялаудың қазіргі деңгейінде шаруашылық жүргізу тәжірибесі мен технологияларды шетелден беру жылдамдығы айтарлықтай өсуде. Бұрын ішкі ерекшеліктерге байланысты локализацияны сақтаған әлемдік процестердің жаһандануы үшін жағдайлар бар. Мәселен, бірінші сыныптағы жоғары білім енді әлемнің жетекші оқу орындарынан қашықтықта алынуы мүмкін. Әлемдік жаһандану жүріп жатқан жағдайларды негізінен полярланған деп сипаттауға болады. Бұл әсіресе әлемдік жүйеде мүмкіндіктер мен экономикалық күштердің таралуына қатысты. Бұл жағдай қақтығыстарға, проблемаларға, қосымша тәуекелдерге әкелуі мүмкін. Сонымен, жаһандану жағдайында әлемдік экономиканың бірнеше жетекші мемлекеттері тұтыну мен өндірістің үлкен үлесін ешқандай экономикалық немесе саяси қысымсыз басқара алады.
Достарыңызбен бөлісу: |