«Физиканың таңдаулы тараулары» пәнінің оқу-әдістемелік кешені ПӘн глоссарийі физика



бет16/100
Дата08.02.2022
өлшемі2,75 Mb.
#120036
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   100
Байланысты:
Физика, таңдаулы тараулар. Лекция кешен

Дене

Айналу осіне қатысты

Инерция моменті

Радиусы R жұқа қабырғалы жарты цилиндр

Циллиндрдің геометриялық осімен дәл келетін оське қатысты



Радиусы R тұтас цилиндр немесе радиусы R диск

Циллиндрдің геометриялық осімен дәл келетін оське қатысты



Ұзындығы l жіңішке жұқа стержень

Стергенге перпендикуляр және оның қақа ортасы арқылы өтеді.



Ұзындығы l жіңішке ұзын стержень

Осі стреженге перпендикуляр және оның соңы арқылы өтеді



Радиусом R шар

Центрі арқылы өтетін оске қатысты



Жұқа диск

Дискінің диаметріне дәл келетін оске қатысты



3.2-кестеде дененің қозғалмайтын остен айналысын және оның ілгерілемелі қозғалысын анықтайтын негізгі физикалық шамалар мен теңдеулерді салыстырулары берілген.


3.2-кесте

Ілгерілемелі қозғалыс

Айналмалы қозғалыс

Масса m

Инерция моменті Jz

Жылдамдық

Бұрыштық жылдамдық

Үдеу


Бұрыштық үдеу

Күш

Күш моменті

Импульс

Импульс моменті

Динамиканың негізгі теңдеуі:


Динамиканың негізгі теңдеуі:


Жұмыс

Айналу жұмысы

Кинетикалық энергия

Кинетикалық энергия



Бақылау және қайталау сұрақтары.

  1. Қандай санақ жүйелері инерциалдық деп аталады?

  2. Дененің қандай қасиеті инертілік деп аталады?

  3. Күш дегеніміз не? Ол немен сипатталады?

  4. Ньютон динамикасы қандай негізгі мәселелерді қарастырады?

  5. Ньютон заңдарын тұжырымдаңыз.

  6. Күштердің тәуелсіздік принципі дегеніміз не?

  7. Механикалық жүйе денеіміз не? Қандай жүйе тұйық деп аталады?

  8. Импульстың сақталу заңын тұжырымдаңыз. Ол қандай жүйелерде орындалады?

  9. Дененің инерция моменті дегеніміз не?

  10. Штейнера теоремасын тұжырымдаңыз

  11. Қозғалмайтын оське қатысты күш моменті дегеніміз не?

  12. Қатты дененің импульс моменті дегеніміз не?

  13. Қозғалмайтын оське қатысты дененің кинетикалық энергиясы неге тең?

  14. Айналмалы қозғалыс динамикасның негізгі теңдеуін қорытып шығарыңыз

  15. Импульс моментінің сақталу заңын тұжырымдаңыз.

  16. Ілгерілемелі және айналмалы қозғалыс динамикасының теңдеулері мен негізгі шамаларын салыстырыңыз.

Лекция 2. Механикадағы сақталу заңдары. Арнайы салыстырмалылық теориясының элементтері.

Жұмыс пен жылдамдық өзгерісі арасындағы байланысты табалық , Х осі бойынша қозғалыс өтсін делік


, (4.1)


, (4.2)
мұндағы mo – нүкте массасы, ал –нүктенің кинетикалық энергиясы
Нүкте кез-келген траектория ( 4.1 сурет) қозғалсын делік.



4.1 сурет


Қозғалыс траекториясын аз бөліктерге бөлсек, элементар жұмыс:
.
нөлге ұмтылғанда, кез-келген траектория бойынша жүмыс;
. (4.3)
Интегралдың оң жағындағы теңдеу L сызығы бойынша 1 және2 қисығы бойынша алынған.
. (4.4)
осы теңдеуді шешіп, мынаны аламыз (теңдеудің екі жағын көбейтіп)
. (4.5)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   100




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет