Лекция тақырыбы: Сутегі. Оның қосылыстары су және ауыр су. Лекция жоспары: Сутегі және оның қосылыстары. Ауыр су туралы
жүктеу/скачать 267,85 Kb.
|
1 лекция (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Лекция міндеті
| Лекция жоспары:
1. VІ – А топша элементтеріне жалпы сипаттама. 2. Физикалық және химиялық қасиеттері. 3. Алынуы. Лекция мақсаты: VІ – A топша элементтері, олардың физикалық химиялық қасиеттері, алынуы жөнінде түсінік қалыптастыру. Лекция міндеті: VІ – А топша элементтерімен танысады, алынуы, физикалық және химиялық қасиеттерін түсінеді. Лекцияның мәтіні: Бейорганикалық химиядағы халькогендер деп Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінің оттегі тобының немесе кіші тобының р-элементтері деп аталады. Оған бес элемент кіреді: оттегі O, күкірт S, селен Se, теллур Te, полоний Po. Халькогендердің атауы гректің "Халкос"-мыс және "генос"- туған (руданы құрайтын) сөздерінен шыққан. Халькогендерге тән сыртқы электронды деңгейдің құрылымы және элементтердің тотығу күйі. Халькоген атомдарында сыртқы энергия деңгейінің құрылымы бірдей – ns2np4. Бұл олардың химиялық қасиеттерінің ұқсастығын түсіндіреді. Барлық элементтерге (полоний мен оттектен басқа) Тотығу дәрежесі (+VI), (+IV) және (- II) тән; қосылыстардағы полоний тотығу күйін (+IV), (+II) және (-II) көрсетеді; оттегі үшін тотығу күйі (-II) тән, оның OF2 және O2F2 фторидтері (+II) және (+I) дәрежелері бар, сәйкесінше H2O2 сутегі асқын тотығы, сондай-ақ оның туындылары (- I) - ге тең. Тотығу дәрежесінің мұндай мәндері халькогендердің электронды құрылымынан келеді: Оттегі (лат. Oxygenium) - атомдық нөмірі 8, атомдық массасы 15,9994 химиялық элемент. Менделеев элементтерінің периодтық жүйесінде оттегі VI A тобында екінші периодта орналасқан. Бейметалдар арасында фтордан кейінгі жоғары тотығу дәрежесін көрсететін элемент. Табиғи оттегі массасы 16 (қоспада басым, массасы бойынша 99,759%), 17 (0,037%) және 18 (0,204%) үш тұрақты нуклидтердің қоспасынан тұрады. Бейтарап оттегі атомының радиусы-0,066 нм. Бейтарап қоздырылмаған оттегі атомының сыртқы электронды қабатының конфигурациясы 2ѕ2р4. 13,61819 және 35,118 эВ оттегі атомының дәйекті иондану энергиясы, 1,467 эВ электронды жақындық. О2 ионының радиусы 0,121 нм-ден (координациялық сан 2) 0,128 нм-ге дейін (координациялық сан 8) әр түрлі координациялық сандармен. Қосылыстарда -2 (валенттілік II) және сирек -1 (валенттілік I) тотығу күйін көрсетеді. Еркін түрінде оттегі-түссіз, иіссіз және дәмсіз газ. Атмосфералық оттегі диатомды молекулалардан тұрады. О2 молекуласындағы интератомиялық қашықтық 0,12074 нм құрайды. Молекулалық оттегі (газ тәрізді және сұйық) - парамагниттік зат, әр О2 молекуласында 2 жұпталмаған электрон бар. Бұл фактіні екі босатылған орбитальдың әрқайсысында молекулада бір жұпталмаған электрон бар екендігімен түсіндіруге болады. О2 молекуласының атомдарға бөліну энергиясы өте жоғары және 493,57 кДж/моль құрайды. Оттегі-жер бетіндегі ең көп таралған элемент ,оның үлесі (әртүрлі қосылыстардың құрамында, негізінен силикаттар) қатты жер қыртысының массасының шамамен 47,4% құрайды. Теңіз және тұщы сулардың құрамында үлкен оттегі бар-88,8 % (массасы бойынша), атмосферада бос оттегінің мөлшері 20,95% (көлемі бойынша), тірі организмдердің құрамы-массасы бойынша 65% дейін. Оттегі элементі жер қыртысының 1500-ден астам қосылыстарының құрамына кіреді. Күкірт (лат. Sulfur),, S, атомдық нөмірі 16 химиялық элемент, атомдық массасы 32,066. Күкірттің химиялық белгісі S "es"деп аталады. Күкірт Д. И. Менделеевтің периодтық жүйесінің VIA тобында, 3-ші периодта орналасқан және халькогендердің санына жатады. Сыртқы электрондық қабаттың конфигурациясы 3s23p4. Ең тән -2, +4, +6 қосылыстарындағы тотығу күйлері (сәйкесінше II, IV және VI валенттіліктер). Полинг бойынша күкірттің электрөткізгіштігінің мәні 2,6. Күкірт бейметалдардың қатарына жатады. Еркін түрінде күкірт-сары сынғыш кристалдар немесе сары ұнтақ. жүктеу/скачать 267,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|