Ұлы дала тұЛҒалары қҰдайберген
жүктеу/скачать 3,08 Mb. Pdf көрінісі
|
Жұбанов Қ.
| а -
<а>, <ә>; о - <о>, <ө>; у - ь - <ы>,<і>, i - е - u - <ұ>, <ү>. Жобадағы өзгеріс – қазіргі қазақ графикасының басты проблемасы – қосар әріп ( ұу, үу, ый, ій ) таңбаларының дара таңбаға ауыстырылуы болды. Қ.Жұбановтың көзі тірісінде қабылданбаған жоба 1956 жылы М.Балақаевтың ұсынуымен, ірі ғалымдардың құп көрмегеніне қарамастан, жүзеге асқаны белгілі. Қ.Жұбанов құлаққа шалынғанның бәрі таңбаға ие болмайтынын парықтап, бір таңбамен мағына ажырататын екі фонеманы да беруге болатынын білген. Қ.Жұбановтың айтуынша, дауыссыз дыбыстар жеке бөліп айтуға келмейді. Б әрпі не бы , не ыб , р әрпін не ыр , не ры деп айтамыз. Қазақ тілін әлі дыбысшыл кезеңге түгел жетіп болмаған, буыншыл қасиеттерін түгелімен жойып бітірмеген тіл деп табады ғалым. Сонымен қатар, Қ.Жұбановтың « буын жігін айыртуды есепке алма. Қандай жазуда да буын жігін таптыру методикасын шығартып алуға болады » деген сөзі буын – ауызша тілдің бірлігі, тасымал жазба тілдің бірлігі екенін аңғарғанын білеміз. Оны буынның кірігуіне келтірген мысалдарынан байқауға болады: атене, ағеке, жақсат . Ғалымның 1929 жылғы әліпби мен емле ережелеріне айтқан сыны қазақ жазуы тарихының бір этюдін құрайтындықтан, автор еңбегіне сілтеме жасауды жөн көреміз. Мысалы, Қ.Жұбанов орфография ережелері « термин сөздерді ғана емес, төл сөздердің де дұрыс жазылуына кедергі келтіріп келді. ...Әсіресе асра, ру, көбрек, қойны, аулы, шаруа сөздерінің бірде жүктеу/скачать 3,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|