«МӘліметтерді талдау және экономиканы болжау» ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені


Болжамдардың түрлері және мақсаты



бет93/122
Дата20.12.2021
өлшемі0,95 Mb.
#103840
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   122
Байланысты:
Анализ данных и эконом прогноз каз

Болжамдардың түрлері және мақсаты.

Болжам түрлерін түрлі жіктеу белгілері бойынша топтастыру 1-ші кестеде берілген.                                                                  1-ші кесте.



Болжамдар түрлері.



Жіктеу белгісі

Болжам түрі

Түсіндірме (болжам мақсаты, оның мазмұны)

1

2

3

4

1

Болжамның мазмұны

Іздеулік

Болжамның мазмұны мынаны анықтау болып табылады:

-болашақта болжау объектілерінің жағдайлары.



Нормативті

-мүмкін жағдайлардың жолдары мен мерзімдері (берілгеннің қабылдануы ретінде)

Кешенді

Іздеулік және нормативті болжамдардың элементтерінен тұратын, болжам.

2

Бейнеленуші қасиеттердің сипаты

Сандық

Мыналарға негізделген болжам:

-Сандық көрсеткіштерге;



Сапалы

-Сапалық көрсеткіштерге;

Жүйелі

-болжау объектілерін жүйелі көрсету;

3

Нәтиже көрінісінің дискреттілігі

Интервалды

Нәтижесі мынадай түрде көрсетілген болжам:

-болжамды іске асыру үшін берілген берілген болжау объектілерінің сипатының сенімдік интервал түрінде.



Нүктелік

Сенімдік интервал көрсетпей болжау объектісін сипаттаудың жалғыз мәні түрінде;

4

Бекіту кезеңі

Оперативті(қауырт)

Болжау объектілері үшін бекіту кезеңі бар, прогноз:

— 1 айға дейін.



Қысқа мерзімді

- 1 айдан 1 жылға дейін.

Орта мерзімді

- 1жылдан 5 жылға дейін.

Ұзақ мерзімді

- 5 жылдан 15 жылға дейін.

Алыс, ұзақ мерзімді

- 15 жылдан ары қарай.

5

Болжанушылардың сипатының саны

Бір өлшемді

Болжам мыналардан тұрады:

-болжау объектісінің бір сапалы немесе сандық сипаты.



Көп өлшемді

-болжау объектісінің бірнеше сапалы немесе сандық сипаты.

6

Мемлекет ареалы, аймағы (мемлекеттердің)

Локалды

Мыналарға қатысты болжам:

-осы берілген мемлекеттің аймағының бөлігіне.



Аймақтық

Осы мемлекеттің аймағына.

Аймақаралық

- осы мемлекеттің бірнеше аймақтарына.

Жалпы мемлекеттік

-жалпы мемлекетке

Мемлекетаралық

Бірнеше мемлкеттерге

Ғаламдық

Жалпы жерге және адамзатқа

7

Халық шаруашылығының құрылымы.

Салалық

Мыналарға қатысты болжам:

-қандайда бір салаға



Салааралық

- бірнеше салаларға

Территориалды-өндірістік

-территориалды- өндірістік құрылымдарға.

Болжамдардың өлшемдері.

Болжамдардың негізгі өлшемдері мыналар болып табылады.

1) Болжамның сенімділігі – берілген сенімділік интервал үшін болжам жасау мүмкіндігін бағалау. 2) Болжам қателігінің қайнар көзі – болжам қателігінің болуына себепші, фактор. 3) Болжамның негізділігі, дәлелдігі — әдістер мен бастапқы ақпараттың объектке, мақсаттарға және болжам міндеттеріне сәйкес болу деңгейі. 4) Болжам қателігі – апостериорлы (латын тілінде а posteriory «кейінгі, жолын қуушы», a priory «алдыңғыға» қарағанда) болжамның объекттің шын жағдайынан немесе оны іске асыру жолдары мен мерзімдерінен ауытқу көлемі. 5) Болжамды негіздеу кезеңі – уақыт аралығы, оның негізінде ретроспекция құрылады. 6) Бекіту кезеңі – осы шақтан болашаққа  жасалатын болжамның уақыт аралығы.7) Болжамдық көкжиек – болжамды бекітудің максималды ықтимал кезеңі.8) Болжамның дәлдігі – Болжамның сенімдік интервалын оны іске асырудың берілген ықтималдылығы үшін бағалау.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   122




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет