Монография \ 3 «санат» а л м п и 1


eMipi  мен тарихи тагдыры  6ipirin



Pdf көрінісі
бет234/267
Дата03.02.2023
өлшемі12,37 Mb.
#167286
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   267
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

eMipi 
мен тарихи тагдыры 
6ipirin,
6ipiH-6ipi 
толыктырып, бгге кдйнасып жататанын атап 
айткдн ед1. Кеп ултты кецес эдебиетшде Толстой улпсшде 
туган роман-эпопеялардыц 
6api 
сол пиардщ дурыстыгын 
растаумен келе жатыр.

Т.Нуртазин.
Жазушы 
ж ен е eMip. 
Алматы, 1960, 200-201-беттер.
311


БЫ щ deyip — улкен эпиканыц гулдену dayipi, роман 
жанрыныц жаца белеске, кец epiace шыкхан кез1. Батые 
модернистершщ (Роб-Грийе, Бютор, Натали Саррат т.б.) 
классихалык, роман улгшерше кдрсы 
Kypeci, 
бул “жанрды 
жерлеу” саясаты — жай эурешшк кдна. Роман эпостъщ ец 
тандаулы турлерщщ 6ipi болтан жэне солай бола бермек.
III
Лирика (грекше lyra — ежелп гректер унгне косылып эн 
салган музыка аспабы) — эдебиеттщ Аристотель заманынан 
6epi келе жатщан дэстурл
1
уш тегшщ 6ipi, шындыцты 
адамныц 
iuiKi 
квщл-куйте бвлеп, ойы мен сез1мте астастыра 
суреттейтт терец психологиялык, шыгармалардыц mypi. 
Кебше, елецмен жазылады.
Лирикалык шыгармага акьшньщ шла д униесшщ сырткщ 
себептермен, жалпы акикат шьщцыкгьщ эсер1мен аса кдтты 
толкынуы, автордыц ез басыньщ алуан-алуан нэзЪс туйегк- 
Tepi, кушшш-сужншп тэн болып келедь Акын басынан кеш- 
кен сезш, акьш басында болтан турльтурл1 толганые — 
субъективп нэрсе; 
6ipaK» 
сонымен кдбат кэдомй объекгивп 
дуниенщ acepi. Акынньщ кендл куш эркщиан 
e3i eMip 
сурген 
когамдык ортанын, хал-жайына байланысты, езш коршаган 
шындыктьщ саяси-элеуметтж сырымен сабактас. Ол куана 
шалкыса да, жабыркай толганса да, — лирикада сол ез кезь 
нщ шындыгы мен сыры жатады. Окушы ap6ip лирикалык 
шыгармадан оны жазган автор 
eMip 
сурген кездщ жай- 
жапсарын ануарып отырады.
Сез енершщ езге тектер1 (эпос жэне драма) тэр1зда лири- 
каньщ да суреттейтш кубылыстары кеп. Кдндай суреткер 
болсын, керкем шыгарма жазудагы максат — адамды керсе- 
Tin кдна тыну емес, адам аркылы когамды, мумкшдшнше, 
ем1рдеп езекп шындыкгы керсету. Осы тургыдан алып кара- 
сак, лириканьщ езге тектерге, айталык, эпоска принциптйс 
кдйшылыты жок, олардан тек тэсш жагынан айырмасы бар.
Жогарьща айттык, эпостык шыгамалардьщ ем!рдеп кдт- 
кдбат, шьпырман окигаларды суретгеуде мумкщщп лирика- 
дан элдекдйда мол, кулашы кец. Эпикалык шыгармалардьщ 
Ke6i 
сюжетке курылады. Адам образын жан-жакхы бейнелеп, 
шындык сырын негурлым толык ашуга бешм.
Ал лирикалык шыгарма олай емес. Келем жешнен, 
эпоска кдраганда, элдекайда ыкдпам. Сюжетке де кеп бара
312


бермейщ. Окщадан 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   267




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет