Монография «Елтаным баспасы»


құнан шаптырым жер, тай шапты-



Pdf көрінісі
бет95/248
Дата08.02.2022
өлшемі14,19 Mb.
#117158
түріМонография
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   248
Байланысты:
Verstka фразеологизмдер

құнан шаптырым жер, тай шапты-
рым жер –
шамасында тіркестері де қазақтың өзіне тəн танымдық 
ерекшелігін көрсетеді. Өйткені қазақ өзінің күнделікті көз алдында 
көретін жан-жануарлардың жасын, жынысын, түрлі қасиеттерін ерек-
ше тани білген. Сол танымның негізінде басқа нысандармен салысты-
рып, теңеп солардың қасиеттерін анықтаған. Бұлардың білдіретін ара 
қашықтық меже шамасына осы жануарлардың жасы, физиологиялық 
қабілеті, тұрмыс тіршіліктегі тəжірибесі, адам санасында сұрыпталған, 
семантикалық айырым белгілері негізге алынған. Сондықтан да, қазақ 
танымында орта есеппен ат шаптырым жер – 20-25 шақырымды білдірсе, 
құнан шаптырым жер – 10-15, (8-10 км) шақырымды, тай шаптырым жер 
– 5-10,(5 км) шақырымды межелеген. 
î
Тілдік қолданыста, жердің – екі ортаның, алыс арақашықтығын 
білдіруде айтылады. 
Ñ
Концепт «Өлшем»; субконцепт «алыс».
U
Əдеттегі лингвомəдениеттаным 

Т ілдік жадыда ара қашықтық туралы халықтық өлшем 
көзқарасымен байланысты сақталған.
Қазақ фразеографиясына осындай лингвокогнитивтік талдау 
əдістерімен жасалған сөздіктің қажеттігін уақыт көрсетіп отыр. 
Фразеологиялық концепт адамдардың жинақтаған тəжірибесін 
көрсететін ұжымдық жəне жекелік таныммен қалыптасатындықтан 
фразеологиялық семантикада субъективтік ұғым басты орында тұрады. 
Лингвокогнитивтік талдау ұлттың мəдени-танымдық кеңістігіндегі 
ақпараттарды толық көрсете алады деуге болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет