Учебный предмет «Художественный труд»

191 

 

1) 

«Исследование и развитие творческих идей»; 

2) 

«Создание и изготовление творческих работ»; 

3) 

«Презентация, анализ и оценивание творческих работ». 

Учебная  программа  «Художественный  труд»  обновленного  содержания 

образования  для  5,  6,  7,  8  и  9-х  классов  реализуется  через  систему  целей 

обучения по разделам согласно долгосрочному плану. 

Цель  обучения  учебному  предмету  –  формирование  функциональной 

грамотности  в  области  искусства  и  технологий  труда,  развитие  личности  с 

творческим отношением к действительности. 

Программа  по  учебному  предмету  «Художественный  труд»  направлена  

на  формирование  осознанного  восприятия  искусства,  дизайна  и  технологий  в 

окружающем  мире;  изучение  художественно-культурного  наследия  народов 

Казахстана  и  мира;  развитие  технологических  навыков,  навыков  передачи 

творческих  идей  выразительными  средствами  искусства  и  дизайна;  развитие 

творческого и критического мышления обучающихся в процессе исследования, 

создания,  анализа,  художественной  трансформации  объектов;  приобретение 

опыта  применения  информационно-коммуникационных  технологий  во  всех 

видах  учебной  деятельности  (исследование,  творческая  реализация  идей, 

презентация  работ);  исследование  и  применение  различных  ресурсов  и 

источников  информации  с  осознанием  их  значения  для  результатов  работы; 

эстетическое,  трудовое,  экономическое,  экологическое,  патриотическое 

воспитание  и  формирование  нравственно-духовных  ценностей;  развитие 

умения самостоятельно планировать свою деятельность, определяя и учитывая 

время,  свойства  материалов  и  другие  факторы;  приобретение  опыта 

организации  совместной  деятельности  для  достижения  учебных  задач 

(индивидуальная, парная и групповая работа). 

Особенностью  учебного  предмета  «Художественный  труд»  в  системе 

основного среднего образования является изучение различных видов искусства, 

выражение  идей  средствами  искусства,  приобретение  универсальных  

(бытовых)  и  специальных  (предметных)  знаний  и  умений,  навыков 

художественной обработки и преобразования материалов и объектов, навыков 

ведения домашнего хозяйства, пользования техникой и технологиями. 

Объѐм  учебной  нагрузки  по  предмету  «Художественный  труд» 

составляет: 

– в 5-м  классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году; 

– в 6-м  классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году; 

– в 7-м  классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году; 

– в 8-м  классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году; 

– в 9-м  классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году. 

Содержание учебной программы предусматривает изучение материала 

по  пяти  сквозным  образовательным  линиям:  «Визуальное  искусство»; 

«Декоративно-прикладное творчество»; «Дизайн и технология»; «Культура 

дома»; «Культура питания». 

192 

 

Темы  разделов  «Визуальное  искусство»  и  «Декоративно-прикладное 

творчество» для мальчиков и для девочек одинаковые. 

Содержание  раздела  «Визуальное  искусство»  включает  подразделы: 

Классическое и современное искусство; Творчество казахстанских художников; 

Виды и жанры изобразительного искусства; Цифровое искусство (фотография, 

анимация,  медиасредства);  Выразительные  средства  изобразительного 

(визуального) 

искусства; 

Экспериментирование 

с 

художественными 

материалами и техниками. 

Содержание  раздела  «Декоративно-прикладное  творчество»  включает 

следующие  подразделы:  Основные  формы  и  особенности  декоративно- 

прикладного  искусства,  прикладное  искусство  Казахстана  и  других  народов; 

Материалы,  инструменты  и  технологии  декоративно-прикладного  искусства; 

Национальный орнамент; Декоративное оформление интерьера. 

Содержание  раздела  «Дизайн  и  технология»  включает  подразделы: 

Основные  конструкционные,  природные,  искусственные  и  нетрадиционные 

материалы;  Инструменты  и  оборудование  для  обработки  материалов; 

Обработка  материалов  различными  способами;  Дизайн  изделий  из  различных 

материалов;  Технология  изготовления  национальных  предметов  быта; 

Памятники  мировой  и  казахстанской  архитектуры;  Макетирование;  Дизайн 

интерьера; Робототехника, моделирование транспортных средств. 

Содержание  раздела  «Дизайн  и  технология»  также  включает:  Основные 

текстильные,  природные,  искусственные  и  нетрадиционные  материалы; 

Инструменты  и  оборудование  для  обработки  текстильных  материалов; 

Обработка текстильных материалов различными способами; Дизайн изделий из 

текстильных  материалов;  Индустрия  моды,  стиль  и  образ,  технология 

изготовления элементов национальной одежды. 

В  содержание  раздела  «Культура  дома»  включено:  Экология  жилища; 

Основы растениеводства, декоративного цветоводства, ландшафтного дизайна; 

Общие сведения об источниках электрической энергии, пользование и ремонт 

электроприборов и бытовой техники; Ремонтно-бытовые работы, организация и 

планировка интерьера. 

В содержание раздела «Культура дома» также включено: Личная гигиена, 

экология  жилища;  Основы  растениеводства,  декоративного  цветоводства, 

ландшафтного дизайна; Уход и хранение одежды. 

Содержание  раздела  «Культура  питания»:  Основы  здорового  питания; 

Правила  поведения  за  столом,  сервировка  стола;  Технология  приготовления 

пищи; Кухня народов мира. 

Долгосрочное  планирование  и  виды  деятельности,  рекомендуемые  в 

среднесрочных  планах,  составлены  так,  чтобы  темы  по  образовательной 

области  «Искусство»  изучались  в  контексте  компонентов  «Изобразительное 

искусство» и «Художественный труд». 

В  содержание  учебного  плана  включены  виды  деятельности, 

направленные на достижение целей обучения (новые цели), которые связаны с 

193 

 

развитием  навыков  черчения  и  компьютерной  графики  и  ИКТ,  выполнения 

технологической документации для составления чертежей. 

По  предметам  «Художественный  труд»  суммативное  оценивание  не 

проводится.  В  конце  полугодия  и  учебного  года  по  данному  предмету 

выставляется «зачет» («незачет»). 

При планировании и организации внеклассной работы по предмету 

«Художественный  труд»  рекомендуется  обратить  внимание  на  календарь 

юбилейных дат, которые будут отмечаться в 2019-2020 учебном году. 

Учебная  программа  предмета  «Художественный  труд»  на  уровне 

основной  средней  школы  начиная  с  6-го  класса  в  разделах  «Декоративно- 

прикладное  искусство»,  «Дизайн  и  технология»  охватывают  знакомство  и 

разработку  эскизов  изделии,выбор  материалов  и  инструментов,  где  для  их 

изготовления  наряду  с  ручными  электрическими  инструментами  и 

оборудованиями используются возможности компьютерного моделирования. 

Практические  работы,разработка  роботов  из  сборных  деталей,история 

возникновения  и  виды  роботов  (самостоятельное  исследование),разработка 

эскиза 

для 

создания 

робота,подготовка 

материалов 

для 

создания 

робота,создание  робота,экспериментирование  по  созданию  подвижных  частей 

робота,общие  сведения  о  видах  транспортных  средств  (самостоятельное 

исследование),  разработка  модели  транспортного  средства,эскиз,подбор 

материалов,создание  модели  транспортного  средства,изготовление  отдельных 

частей модели,сборка и отделка модели,презентация работ. 

     

Внимание! 

Учебная  программа  по  предмету  «Художественный  труд»  составлена 

таким образом, что его могут вести и учитель изобразительного искусства и 

учитель  технологии

, 

имеющие  приложения  к  дипломам  учителей 

изобразительного  искусства,  трудового  обучения,  технологии.  Перечень 

изученных дисциплин свидетельствует о том, что для преподования предмета 

«Художественный труд» не требуется специального диплома. 

Учитывая, что на изучение данного предмета отведено 2 часа в неделю, 

опасения учителей, ведущих данные предметы, о потере часов, необоснованны. 

 

 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ФИЗИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА» 

 

Образовательная область «Физическая культура» представлен предметом 

«Физическая культура». 

Учебный предмет «Физическая культура» 

Целью  учебного  предмета  «Физическая  культура»  обновленного 

содержания образования в 5-9-х классах является развитие всех систем 

194 

 

организма,  совершенствование  свойственных  каждому  ученику  физических 

качеств и связанных с ними способностей. 

Физическая  культура  играет большую  роль  в  воспитании  личности.  Она 

способствует  физическому  развитию  обучающихся,  а  также  развитию 

социальных,  личностных  и  духовных  качеств.  В  контексте  школьного 

образования физическая культура пропагандирует здоровый образ жизни среди 

обучающихся. 

Учебная  программа  направлена  на  повышение  мотивации  обучающихся  

к  укреплению  физического  и  психического  здоровья  с  учѐтом  возрастных  и 

индивидуальных  особенностей,  приобретение  обучающимися  спортивно- 

специфических двигательных навыков и развитие физических способностей. 

В  учебной  программе  предусмотрено  формирование  знаний  по  истории 

развития  физической  культуры  и  спорта;  совершенствование  основных 

физических  качеств,  развитие  спортивно-специфических  умений  и  навыков; 

развитие  коммуникативных  навыков,  в  частности,  способности  использовать 

информацию  из  различных  источников,  четко  представлять  ее  в 

соответствующей  форме;  развитие  мыслительных  и  исследовательских 

навыков; формирование морально-волевых качеств. 

Учебная программа реализуется в соответствии с долгосрочным планом, 

определяющим  последовательность  изучения  разделов  программы  в  течение 

учебного года. Распределение часов, а также последовательность изучения тем 

в четверти может варьироваться по усмотрению учителя. 

Объем  учебной  нагрузки  по  учебному  предмету  «Физическая  культура» 

составляет: 

1) в 5-м  классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

2) в 6-м  классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

3) в 7-м  классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

4) в 8-м классе – 3 часа в неделю, 102 час в учебном году; 

5) в 9-м классе – 3 часа в неделю, 102 час в учебном году. 

Настоящая  программа  отражает  содержание  всех  основных  форм 

физической  культуры,  составляющих  целостную  систему  физического  и 

нравственного  воспитания  в  школе,  и  позволяет  последовательно  решать  эти 

задачи  на  протяжении  всех  лет  обучения.  Каждый  третий  час  направлен  на 

увеличение  двигательной  активности  обучающихся  (за  счет  расширения 

количества спортивных и подвижных игр) и оздоровительный процесс. 

Начиная  с  5-го  класса  основной  школы,  уроки  физической  культуры 

проводятся с делением на подгруппы мальчиков и девочек. Деление класса на 

две группы осуществляется по гендерному принципу (в городской местности – 

в каждой группе не менее 8 мальчиков (или девочек), а в сельской местности – 

не менее 5 мальчиков (или девочек). 

Содержание  учебной  программы  по  учебному  предмету  «Физическая 

культура»  организовано  по  разделам  обучения.  Разделы  далее  разбиты  на 

подразделы,  содержание  которых  представлено  в  виде  учебных  целей  для 

определенного класса. 

195 

 

Содержание учебного предмета включает 3 раздела: 

1.  Раздел  «Двигательная  деятельность»:  развитие  точности,  контроля  и 

маневренности  при  выполнении  различных  спортивно-специфических 

двигательных  действий;  создание  и  применение  комбинаций  движений  и  их 

последовательности 

в 

различных 

видах 

физических 

упражнений; 

комбинирование  навыков  и  последовательности  движений  при  выполнении 

спортивно-специфических  техник;  оценивание  собственных  умений  и  умений 

других  для  улучшения  выполнения  двигательных  действий;  применение  и 

оценивание  тактики,  стратегии  и  структурных  идей  в  ряде  физических 

упражнений;  развитие  навыков  преодоления  трудностей  и  реагирования  на 

риски, связанные с двигательной активностью. 

2.  Раздел  «Творческие  способности  и  критическое  мышление  через 

двигательные  навыки»:  адаптация  приобретенных  знаний,  связанных  с 

движением,  для  реагирования  на  изменяющиеся  обстоятельства;  развитие  и 

применение  лидерских  навыков  и  навыков  работы  в  команде;  демонстрация 

ряда  навыков  совместной  и  эффективной  работы  по  созданию  благоприятной 

учебной  среды;  оценивание  правил  и  структурных  приемов  для  оптимизации 

деятельности  и  разработки  альтернатив  в  рамках  физических  упражнений; 

критическое оценивание собственных творческих способностей и способностей 

других,  альтернативные 

решения;  знание 

правил 

соревновательной 

деятельности  и  правил  судейства;  демонстрация  поведения,  отражающего 

честную игру, патриотизм, сотрудничество во время соревнований; исполнение 

ролей,  обусловленных  различными  контекстами  движений,  и  осознание  их 

различий. 

3.  Раздел  «Здоровье  и  здоровый  образ  жизни»:  формирование  знаний  о 

личном  здоровье  и  здоровом  образе  жизни;  разработка  и  проведение 

подходящих  для  видов  деятельности  разминок  и  техник  восстановления; 

изучение  и  испытание  на  практике  упражнений  различной  физической 

нагрузки, их влияния и связи с энергетической системой организма; разработка 

и  применение  стратегий  управления  рисками  в  ряде  физических  нагрузок, 

направленных  на  укрепление  здоровья;  применение  знаний  и  навыков  для 

обогащения опыта физических упражнений других людей. 

Цели  обучения  организованы  последовательно  внутри  каждого 

подраздела,  что  позволяет  учителям  планировать  свою  работу,  оценивать 

достижения обучающихся и информировать их о следующих этапах обучения. 

Содержание 

учебного 

курса 

«Основы 

безопасности 

жизнедеятельности» в 5-9-х классах реализуется в рамках учебного курса 

«Физическая  культура»  с  годовой  учебной  нагрузкой  по  15  часов 

учителями физической культуры. 

По  предметам  «Физическая  культура»  суммативное  оценивание  не 

проводится.  В  конце  четверти,  полугодия  и  учебного  года  по  указанным 

предметам выставляется «зачет» («незачет»). 

196 

 

При планировании и организации внеклассной работы по предмету 

«Физическая  культура»  рекомендуется  обратить  внимание  на  календарь 

юбилейных дат, которые будут отмечаться в 2019-2020 учебном году. 

В  целях  оказания  методической  помощи  учителям  по  вопросу 

организации  и  проведения  уроков  по  физической  культуре  разработаны 

методические  рекомендации  «Методические  рекомендации  по  изучению 

предмета  «Физическая  культура»  (5-9-е  классы)  в  рамках  обновления 

содержания образования (сайт 

nao.kz

). 

197 

 

5 

ОСОБЕННОСТИ 

ОРГАНИЗАЦИИ 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО 

ПРОЦЕССА  ПО  ОБНОВЛЕННОМУ  СОДЕРЖАНИЮ  ОБРАЗОВАНИЯ, 

10-11-Е КЛАССЫ 

 

5.1  Особенности  организации  образовательного  процесса  в  10-х 

классах, обучающихся по ГОСО обновленного содержания образования 

 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ЯЗЫК И ЛИТЕРАТУРА» 

 

В  рамках  образовательной  области  «Язык  и  литература»  изучаются 

следующие предметы: «Қазақ тілі», «Русский язык», «Қазақ әдебиеті», «Русская 

литература», «Қазақ тілі мен әдебиеті», «Русский язык и литература», 

«Иностранный язык». 

 

Учебный предмет «Қазақ тілі» (с казахским языком обучения) 

2019-2020  оқу  жылында  «Қазақ  тілі»  пәні  бойынша  10-сынып 

жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламасымен оқитын болады. 

Тіл  де,  әдебиет  те  –  ғасырлар  бойы  жасалған,  ұлттың  дүниетанымы  мен 

ғылыми-философиялық ойлау жүйесін танытатын құндылықтар. 

Дәл  бүгінгі  таңда  жаһандану  дәуірінің  ұлттық  құндылықтарға  тӛндіріп 

тұрған  қаупі  үнемі  қаперде  болуы  ескеріліп,  бүкіл  ұлттық  құндылықтардың 

ұйтқысы  қазақ  тілін  пән  ретінде  оқытудың  басшылыққа  алынған 

тенденциялары, оларды жүзеге асыру жолдары мен қағидалары мыналар: 

1) Қазақ тілін оқытуды мемлекеттің даму стратегиясымен бірлікте қарау. 

2)  Тілді  оқытуды  белгілі  бір  пәндік  дағдыларға  емес,  білім  алушының 

тұлғалық қабілеттерін дамытуға бағыттау. Тілдік білім мен біліктерді ХХІ ғасыр 

адамының  бойында  сӛйлеу  мәдениетін,  ойлау  мәдениетін  және  кісілік 

мәдениетті қатар дамытуға, құзіреттіліктер қалыптастыруға бұру. 

3)  Тілді  оқытуда  жеткіншек  ұрпақтың  функционалдық  сауаттылығын 

қалыптастыруға басымдық беру. 

4) Қазақ тілін оқытуда білім мен ғылымның интеграциясын жүзеге асыру. 

Тілді ғаламның бір бӛлшегі ретінде  таныту. Қазақ тілі – мектепте оқытылатын 

барлық пәндердің, ғылымның кілті. 

Тіл тек қарым-қатынас құралы ғана емес, ол – танымның, ой мен сезімді 

білдірудің  де  құралы  және  ұлттық  ділді  сақтаудың  кепілі,  ұлттық  сананы 

қалыптастырудың тетігі. 

Білім мазмұнын ұйымдастырудағы ерекшеліктер: 

10-сыныпта оқу процесі «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы 

білім  беретін  пәндердің,  таңдау  курстарының  және  факультативтердің  үлгілік 

оқу  бағдарламаларын  бекіту  туралы»  Қазақстан  Республикасы  Білім  және 

ғылым  министрінің  2013  жылғы  3  сәуірдегі  №  115  бұйрығына  ӛзгеріс  пен 

толықтырулар  енгізу  туралы»  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым 

министрінің  2017  жылғы  27  шілдедегі  №  352  бұйрығына  ӛзгерістер  енгізу 

туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы  7 

198 

 

наурыздағы  №105  бұйрығымен  (Қазақстан  Республикасының  Әділет 

министрлігінде  2019  жылғы  12  наурызда  №  18382  болып  тіркелді)  бекітілген 

оқу бағдарламаларымен жүзеге асырылады: 

- жалпы  орта  білім  беру  деңгейінің  жаратылыстану-математикалық 

бағыттағы  10-11-сыныптарына  арналған  «Қазақ  тілі»  пәнінен  жаңартылған 

мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы; 

- жалпы  орта  білім  беру  деңгейінің  қоғамдық-гуманитарлық  бағыттағы 

10-11-сыныптарына  арналған  «Қазақ  тілі»  пәнінен  жаңартылған  мазмұндағы 

үлгілік оқу бағдарламасы. 

Жалпы  орта  білім  беру  деңгейінің  жаңартылған  мазмұндағы  үлгілік  оқу 

бағдарламалары  Ы.Алтынсарин  атындағы  Ұлттық  білім  академиясының 

сайтында  орналастырылған  (

https://www.nao.kz/Білім  беруді  оқу-әдістемелік 

қамтамасыз  ету/  Оқу  бағдарламалары/ 

Жалпы  орта  білім  беру  деңгейінің 

жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламалары. Қазақ тілі). 

Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ 

мерзімді жоспарда әр сынып бойынша оқылатын шығармалар, тілдік дағдылар 

бойынша күтілетін нәтижелер оқу мақсаттары түрінде нақты кӛрсетілді. 

«Қазақ тілі» пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті кӛлемі: 

- жаратылыстану-математикалық бағытта: 

10-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды. 

-  қоғамдық-гуманитарлық бағытта: 

10-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды. 

Жалпы орта білім беретін мектептерде «Қазақ тілі» пәнін оқытудың 

мақсаты – ана тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру, 

сондай-ақ  қазақ  әдеби  тілі  нормаларын  сақтап,  дұрыс  қолдана  білуге,  еркін 

сӛйлесуге және сауатты жазуға үйрету. 

«Қазақ тілі» оқу пәнін оқытудың негізгі міндеттері: 

1)  қазақ  тілін  ана  тілі  ретінде  тани  отырып,  ӛмірлік  қажеттіліктерінде 

коммуникативтік  әрекеттер  түрінде  (тыңдалым,  оқылым,  айтылым,  жазылым) 

сауаттылықпен қолдану дағдыларын қалыптастырады; 

2)  білім  алушылардың  қазақ  тілін  күнделікті  ӛмірде  ӛзі  еркімен 

қолданып  жүрген  қарым-қатынас  құралынан  енді  оны  тілдік  заңдылықтар 

негізінде танып-білу дағдыларын қалыптастырады; 

3)  қазақ  тілі  жүйесін  құраушы  кіші  жүйелерді,  тіл  бірліктерін  және 

олардың табиғатын танып біледі; 

4)  тіл  бірліктерінің  қарым-қатынас  құралы  болу,  ойды  білдіру,  таным 

құралы  болу,  ақпаратты  сақтау  құралы  болу  қасиеттерін  функционалдық- 

коммуникативтік  бағдарда  танып  біледі,  соған  лайықты  машықтар  мен 

дағдыларды қалыптастырады; 

5)  «Қазақ тілі» пәні бағдарламасы білім алушының тіл сауаттылығы мен 

сӛйлеу сауаттылығын, сӛз байлығын, басқалармен еркін қарым-қатынасқа түсу 

қабілетін дамытуды және ойлау қабілеті мен танымдық дағдыларын жетілдіруді 

кӛздейді. 

«Қазақ тілі» пәні бойынша жаңартылған мазмұндағы бағдарламаның 

199 

 

қолданыстағы  бағдарламадан  ерекшелігі  қазақ  тілін  функционалдық- 

коммуникативтік  тұрғыдан  оқытуға  назар  аударылып,  тӛрт  дағдыға  

негізделген: 

5)  тыңдалым және айтылым; 

6)  оқылым; 

7)  жазылым; 

8)  әдеби тіл нормаларын сақтау. 

«Тыңдалым  және  айтылым»  бӛлімі  оқушылардың  тӛмендегі  дағдыларды 

үйренуіне  мүмкіндік  береді:  мәтін  үзінділері  бойынша  болжам  жасау,  ӛз 

біліміне  сүйеніп  тақырыпты  жалғастыру,  мамандандырылған  тар  аядағы 

арнайы  мәтіндердегі  (дәріс,  интервью,  пікірталас,  мақала)  мақсатты 

аудиторияға  арналған  терминдер  мен  ұғымдарды,  тілдік  оралымдарды  талдау, 

тыңдалған  мәтіндегі  ақпаратты  ғаламдық  мәселелермен  байланыстыра  білу, 

мәтінде  кӛтерілген  мәселені  (қоғамдық-саяси)  талдай  отырып,  негізгі  ойды 

анықтау, мәтінде кӛтерілген мәселеге автор мен оқырманның қарым-қатынасын 

ескере отырып, сұрақтар құрастыру және бағалау, коммуникативтік жағдаятқа 

сай кӛпшілік алдында тиісті сӛйлеу әдебін сақтай отырып, дұрыс сӛйлеу тілінің 

лексикалық,  фонетикалық-морфологиялық,  синтаксистік  ерекшеліктерін 

ажыратып, орынды қолдану; 

«Оқылым»  бойынша:  әртүрлі  графиктік  мәтіндердегі  (кесте,  диаграмма, 

сызба, шартты белгі) мәліметтерді талдау, негізгі үрдістерді анықтау, ғылыми- 

кӛпшілік  және  публицистикалық  стильді  тілдік  құралдар  арқылы  тану 

(терминдер,  тілдік  оралымдар,  ӛзге  стиль  элементтері),  әртүрлі  стильдегі 

мәтіндердің  жанрлық  ерекшеліктерін  таба  білу,  ауызекі  сӛйлеудің  стильдік 

бедерін  дұрыс  қолдану,  публицистикалық  шығарма  тілінің  стильдік  бедерін 

дұрыс қолдана білу, ресми ісқағаздары тілінің сӛз бедерін дұрыс қолдана білу, 

кӛркем  әдебиет  тілінің  сӛз  бедерін  дұрыс  қолдана  білу,  әртүрлі  стильдегі 

мәтіндердің  тақырыбын,  мақсатты  аудиторияға  сәйкес  қызметін,  құрылымын, 

тілдік ерекшелігін салыстыра талдау (фонетикалық деңгей, лексикалық деңгей, 

морфологиялық  деңгей,  синтаксистік  деңгей  негізінде),  мәтіндегі  негізгі  ойды 

анықтау, кӛтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді ӛңдей білу, 

белгілі  бір  мақсат  үшін  оқылым  стратегияларын  жүйелі  қолдана  білу,  БАҚ, 

энциклопедиялық,  ғылыми-кӛпшілік  деректерді  ала  білу,  сілтеме  жасау 

жолдарын білу; 

«Жазылым»  бойынша:  жоспар  түрлерін  құру  (қарапайым,  күрделі, 

тезистік), ауызекі сӛйлеу стилінде әлеуметтік жағдайларға сай мәтін құрастыру, 

ресми қарым-қатынас аясында  ресми құжат түрлерін жазу: сенімхат, кепілхат, 

ӛтінім,  тапсырыс,  келісімшарт,  еңбек  шарты,  шарт,  еңбек  келісімі  және  т.б. 

мәтіндер  құрастыру,  ғылыми  стильдің  стильдік  және  жанрлық  ерекшеліктерін 

ескере  отырып,  баяндама,  мақала,  лекция,  баяндама  тезистері,  аннотация, 

түйіндеме,  рецензия  және  мәтіндер  құрастыру,  публицистикалық  стильдің 

стильдік  және  жанрлық  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  мақала,  репортаж, 

сұхбат,  ақпарат,  информациялық  хабар,  очерк,  памфлет  жазу,  кӛркем  әдебиет 

стилінің стильдік және жанрлық ерекшеліктерін ескере отырып мәтіндер 

200 

 

құрастыру  (таңдау  бойынша),  мәтін  құрылымын  сақтай  отырып,  әртүрлі 

графиктік  мәтіндегі  деректерді  салыстырып,  маңызды  тұстары  мен  үрдістерді 

талдап  жазу,  эссе  түрлерінің  құрылымын  сақтай  отырып,  кӛтерілген  мәселе 

бойынша  ӛзіндік  пікір  жаза  білу,  оқылым  және  тыңдалым  материалдары 

бойынша негізгі ақпаратты іріктей отырып, түртіп жазу (конспектілеу), әртүрлі 

тақырып 

бойынша 

кӛркемдегіш 

құралдарды 

ұтымды 

қолданып, 

шығармашылық  жұмыстар  (ӛлең,  хат,  әңгіме,  шығарма)  ұсына  білу,  жазба 

жұмысын  абзац  пен  бӛліктерге  бӛлу,  ойын  (ақпарат,  идея)  дұрыс  жүйелеп, 

логикалық және стильдік түзетулер енгізу, редакциялау; 

«Әдеби  тіл  нормалары»  бойынша:  орфографиялық  нормаға  сай  жазу, 

сӛздерді  фонетикалық  принцип  негізінде  жазу,  сӛздерді  морфологиялық- 

фонематикалық  принцип  негізінде  жазу,  сӛздерді  тарихи-дәстүрлік  принцип 

негізінде жазу, сӛйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді дұрыс қою (нүкте, 

сұрау  белгісі,  леп  белгісі,  кӛп  нүкте),  сӛйлем  ішінде  қойылатын  тыныс 

белгілерді  дұрыс  қою  (үтір,  нүктелі  үтір,  жақша,  қос  нүкте,  тырнақша, 

сызықша). 

Оқу  мақсаттарымен  жұмыс  жүргізу  жолдары,  мәтінді  оқыту 

кезеңдері,    күнделікті    сабақ      жоспарын      құруда      назар      аударатын  

мәселелер    әдістемелік    нұсқау    хаттың    «5-9-сыныптарда    жаңартылған 

білім мазмұны бойынша оқу процесін ұйымдастыру ерекшеліктері» тарауында 

берілген. 

Бағдарламада  әртүрлі  оқыту  сатыларында  ӛмірлік  маңызды  міндеттерді 

шешу  үшін  қажетті  дағды  мен  қабілеттерді  бірізді  және  кезеңдік  дамыту 

жүреді. 

Ақпаратты  талдау,  жалпылау,  жіктеу,  сондай-ақ  әртүрлі  жанрда  және 

стильдерде  мәтіндер  жазу,  жеке,  іскерлік  хат  жазысуды  жүргізу,  түйіндеме, 

мақала,  аннотация,  тезис  құрастыру,  берілген  тақырып  бойынша  эссе  жазу 

дағдылары  мен  қабілеттерін  жетілдіру  тілді  оқуды  ынталандыруға  септігін 

тигізеді. 

Сабақ  жоспарын  құрастыру  барысында  оқушылардың  деңгейі  мен 

қажеттілігіне сай әдеби тіл нормаларын қалыптастыруға назар аударған дұрыс. 

Тілдік 

бірліктер 

мен 

құрылымдарды, 

яғни 

грамматиканы 

оқыту 

коммуникативтік контекст  негізінде жүзеге асырылуы керек. Яғни мұғалім тіл 

туралы  білім  қалыптастырудан  гӛрі  тілдік  қолданыс,  грамматиканың 

функционалдығына назар аударуы тиіс. 

«Қазақ  тілі»  пәні  (жаратылыстану-математикалық  және  қоғамдық- 

гуманитарлық бағыттар) бойынша жиынтық бағалау саны 

Оқу  пәнінен  әр  тоқсан  сайын  бӛлім/ортақ  тақырып  бойынша  жиынтық 

бағалау (БЖБ) және тоқсандық жиынтық бағалау (ТЖБ) ӛткізу қарастырылған. 

Тӛменде  64-кестеде  оқу  пәнінен  бӛлім/ортақ  тақырып  бойынша  жиынтық 

бағалау (БЖБ) рәсімдерінің нақты саны кӛрсетілген. 

201 

 

64-кесте. «Қазақ тілі» пәні бойынша жиынтық бағалау саны 

 

Сынып 

Бӛлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау саны 

1-тоқсан 

2-тоқсан 

3-тоқсан 

4-тоқсан 

10-сынып 

2 

2 

2 

2 

 

*Ескертпе:  Тілдік  пәндерде  бӛлім  бойынша  жиынтық  бағалауда  сӛйлеу 

қызметінің  екі  түрі  біріктіріледі  (мысалы,  тыңдалым  және  айтылым;  оқылым 

және жазылым). 

 

жүктеу/скачать 5,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: