Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»

91
D) АаВВ
E) ааВВ
7.
Дигетерозиготаны анықта:
А) АаВв
В) АаВВ
С) АВв
D) ААвв
E) ввАА
8.
«Бір жұп белгілері арқылы ғана ажыратылатын екі гомозиготалы 
ағза будандасқанда, гибридтердің бірінші ұрпағы біркелкі болады 
жəне ата-аналарының біріне ұқсайды», бұл тұжырым
А) Г.Мендельдің ажырау заңы
В) Т.Морганның тіркесе тұқым қуалау заңы
С) Г.Мендельдің доминанттылық ережесі
D) Г.Мендельдің белгілердің тəуелсіз ажырау заңы
E) Г.Мендельдің үшінші заңы
9.
«Бірінші ұрпақ гибридтерін өзара қайыра будандастырудан 
алынған ұрпақтардың арасында ажырау байқалады, рецессивті 
белгісі бар ұрпақтар қайтадан пайда болады», бұл тұжырым: 
А) Т.Морганның тіркесе тұқым қуалау заңы
В) Г.Мендельдің ажырау заңы
С) Г.Мендельдің белгілердің тəуелсіз ажырау заңы
D) Г.Мендельдің доминанттылық ережесі
E) Г.Мендельдің үшінші заңы
10.
«Əр жұп белгілер екінші жұп белгілерден тəуелсіз тұқым 
қуалайды», бұл тұжырым:
А) Т.Морганның тіркесе тұқым қуалау заңы
В) Г.Мендельдің ажырау заңы
С) Г.Мендельдің белгілердің тəуелсіз ажырау заңы
D) Г.Мендельдің доминанттылық ережесі
E) Г.Мендельдің үшінші заңы
11.
Гибридтік дарабастарда пайда болатын жəне екінші бір белгінің 
дамуын тежейтін белгіні қалай атаймыз? 
А) рецессивті 
В) гомозиготалы 
С) доминантты
D) гетерозиготалы 
E) дигетерозиготалы
12.
Сырттай ұрпақтарда көрінбей қалатын белгіні қалай атаймыз?
А) рецессивті 
В) гомозиготалы
С) доминантты

92
D) гетерозиготалы 
E) дигетерозиготалы
13.
Бір геннің бірдей аллелдері бар ағза генотипі:
А) доминантты 
В) рецессивті
С) гетерозиготалы
D) гомозиготалы 
E) дигетерозиготалы
14.
Бір геннің əртүрлі аллельдері бар ағза генотипі:
А) доминантты 
В) рецессивті
С) гетерозиготалы
D) гомозиготалы 
E) дигомозиготалы
15.
Ағзаның барлық гендер жиынтығы:
А) генофонд
В) аллель
С) фенотип
D) генотип
E) ген
16.
Ішкі жəне сыртқы белгілер жиынтығы: 
А) генофонд
В) аллель
С) фенотип
D) генотип
E) ген
17.
Түр, популяцияның барлық дарақтарының гендер жиынтығы: 
А) генофонд
В) аллель
С) фенотип
D) генотип
E) ген
18.
Ата-аналық формалар тек бір жұп белгілері арқылы ажыратылатын 
будандасу түрі:
А) доминантты 
В) полигибридті
С) тригибридті 
D) моногибридті
E) рецессивті
19.
Ата-аналық формалар екі жұп белгілері арқылы ажыратылатын 
будандасу түрі:
А) доминантты

93
В) дигибридті
С) тригибридті 
D) моногибридті
E) рецессивті
20.
Г.Мендельдің дигибридті будандастыру тəжірибелерінде ұрпақтар 
арасында келесідей ажырау байқалады:
А) 3:4
В) 9:3:3:1
С) 3:1
D) 12:4
E) 1:1
21.
Дарақ генотипін анықтау үшін келесі будандастыруды жүргізеді:
А) моногибридті 
В) дигибридті
С) полигибридті
D) талдаушы
E) аралық
22.
Бір геннің бірдей аллелдері бар генотипті анықтаңдар.
А) ВВ
В) Вв
С) Сс
D) Аа
E) ВС
23.
Бір геннің əртүрлі аллелдері бар генотипті анықтаңдар.
А) ВВ
В) Вв
С) Сс
D) Аа
E) ВС
24.
Доминантты генді анықта.
А) а
В) А
С) с
D) в
E) сс
25.
Рецессивті генді анықта.
А) В
В) А
С) С
D) с
E) АА

94
26.
Гомозиготалы генотипті анықта.
А) Вв
В) ВВ
С) Аа
D) Сс
E) Дд
27.
Гетерозиготалы генотипті анықта.
А) Вв
В) ВВ
С) АА
D) СС
E) ДД
28.
Доминантты гомозиготалы генотипті анықта.
А) Вв
В) ВВ
С) Аа
D) Сс
E) Дд
29.
Рецессивті гомозиготалы генотипті анықта.
А) Вв
В) ВВ
С) Аа
D) сс
E) Дд
30.
Аутосома дегеніміз не?
А) мутантты гендері бар хромосомалар
В) гомозиготалы күйінде мутантты гендері бар хромосомалар
С) гетерозиготалы күйінде мутантты гендері бар хромосомалар
D) жыныс хромосомаларынан басқа хромосомалар
E) жыныс хромосомалары
31.
Аллель дегеніміз не?
А) гомологтық хромосомалардың  гомологиялық учаскелерінде 
орналасқан геннің əртүрлі күйі
В) рецессивті белгінің көрінуін қамтамасыз ететін гендер 
жиынтығы
С) доминантты белгінің көрінуін қамтамасыз ететін гендер 
жиынтығы
D) гомологтық хромосомалардың гомологиялық учаскелерінде 
орналасқан гендердің жұп аллельдерінің бірі
E) геннің екі немесе бірнеше күйде өзгере алуы

95
32.
Полиплоидия – бұл
А) жеке хромосомалардың өзгеруі
В) кенеттен немесе эксперименттік жолмен хромосомалардың 
жиынтығын еселеп көбейтетін геномдық мутация
С) хромосомадағы гендер құрамының өзгеруі
D) жеке гендердің құрылымының өзгеруі
E) хромосомалардың  құрылымының өзгеруі
33.
3:1 ажырауы қандай будандасуда байқалады?
А) моногибридті будандасу, генотип бойынша ажырау
В) моногибридті будандасу, фенотип бойынша ажырау
С) дигибридті будандасу, генотип бойынша ажырау
D) дигибридті будандасу, фенотип бойынша ажырау
E) дұрыс жауабы жоқ
34.
9:3:3:1 ажырауы қандай будандасуда байқалады?
А) дигибридті будандасу, генотип бойынша ажырау
В) моногибридті талдаушы будандасу
С) дигибридті будандасу, генотип бойынша ажырау
D) дигибридті будандасу, фенотип бойынша ажырау
E) дұрыс жауабы жоқ
35.
1:1 ажырауы қандай будандасуда байқалады?
А) дигибридті будандасу, генотип бойынша ажырау
В) моногибридті талдаушы будандасу
С) дигибридті будандасу, генотип бойынша ажырау
D) дигибридті будандасу, фенотип бойынша ажырау
E) дұрыс жауабы жоқ
36.
Гетерозиготамен тиісті рецессивті гомозигота арасындағы 
шағылыстырулар
А) моногибридті 
В) талдаушы
С) дигибридті
D) тетрагибридті
E) дұрыс жауабы жоқ
37.
Қызан өсімдігінің жемісінің дөңгелек формасы алмұрттəріздісінен 
басым. Ұрпақтарында дөңгелек жəне алмұрт пішінді жемістері 
теңдей алынған өсімдіктердің ата-анасының генотипі қандай 
болады? 
А) Аа х Аа
В) аа х аа
С) АА х АА 
D) Аа х аа
Е) Аа х АА

96
38.
Қызан өсімдігінің жемісінің қызыл түсін анықтайтын ген сары 
түсін анықтайтын генге қарағанда басым. Егер гомозиготалы 
қызыл жемісті қызанды сары түсті формасымен будандастырғанда 
Ғ
1
-де алынатын жемістің түсі қандай болмақ? 
А) сары
В) қызыл
С) қызғылт 
D) ақ
Е) жасыл
39.
Қызан өсімдігінің жемісінің қызыл түсін анықтайтын А-гені 
сары түсін анықтайтын а-геніне қарағанда басым. Мына 
будандастырудағы алынған ата-аналық өсімдіктердің қайсысының 
екеуінде рецессивті белгісі бар?
А) Аа х аа
В) аа х аа
С) Аа х Аа 
D) Аа х аа
Е) Аа х АА
40.
Жемісі ақ түсті асқабақ өсімдігінен будандастырғанда алынған 
ұрпақтың ¾ ақ жəне ¼ сары жемісті болған. Ата-ана формалары-
ның генотиптері қандай?
А) Аа х аа
В) аа х аа
С) Аа х Аа 
D) Аа х аа
Е) Аа х АА
41.
Қандай будандастыруда белгілер екінші ұрпақта 1:1 қатынасындай 
ажырайды?
А) кері шағылыстыру
В) тура шағылыстыру
С) талдаушы шағылыстыру
D) аутбридинг
Е) инбридинг
42.
Қандай будандастыруда белгілер фенотипі бойынша 3:1 
қатынасында ажырайды?
А) тура шағылыстыру
В) кері шағылыстыру
С) моногибридті шағылыстыру
D) дигибридті шағылыстыру
Е) талдаушы шағылыстыру

97
43.
Қандай будандастыруда белгілер генотипі бойынша 1:2:1 сан 
қатынасында ажырайды?
А) тура шағылыстыру
В) кері шағылыстыру
С) моногибридті шағылыстыру
D) дигибридті шағылыстыру
Е) полигибридті шағылыстыру
44.
Қандай шағылыстыруда белгілер генотипі бойынша 1:1 
қатынасында ажырайды?
А) кері шағылыстыру
В) тура шағылыстыру
С) моногибридті шағылыстыру
D) дигибрибті шағылыстыру
Е) талдаушы шағылыстыру
45.
Қандай шағылыстыруда белгілер фенотипі бойынша 9:3:3:1 
қатынасында ажырайды?
А) тура шағылыстыру
В) кері шағылыстыру
С) моногибридті шағылыстыру
D) дигибридті шағылыстыру
Е) полигибридті шағылыстыру
46.
Көк қаракөл қойын қара қошқармен шағылыстырғанда бір 
көк қозы туған. Оның гетерозиготалы екенін білу үшін қандай 
шағылыстыру жүргізу керек? 
А) кері шағылыстыру
В) тура шағылыстыру
С) моногибридті шағылыстыру
D) дигибридті шағылыстыру
Е) талдаушы шағылыстыру
47.
Дигетерозиготалы организмдер (АаВв) қанша тип гамета түзеді?
А) 1
В) 2
С) 3
D) 4
Е) 6
48.
Түсі қызыл түн аруы өсімдігін ақ гүлді түн аруы өсімдігімен 
будандастырғанда бірінші ұрпақтың фенотипі қандай болады?
А) қызыл
В) ақ
С) қызғылт
D) жасыл
Е) сары
7–1156

98
49.
Екі қызғылт түн аруы өсімдігін будандастырғанда Ғ2-кезінде 
ұрпақтың қанша бөлігі қызыл түсті болады?
А) 1
В) 2
С) 3
D) 4
Е) 5
50.
Екі қызғылт түн аруы өсімдігін будандастырғанда Ғ
2
 кезінде 
ұрпақтың қанша бөлігі ақ түсті болады?
А) 1
В) 2
С) 3
D) 4
Е) 5
51.
Екі қызғылт түн аруы өсімдігін будандастырғанда Ғ
2
 кезінде 
ұрпақтың қанша бөлігі қызғылт түсті болады?
А) 1
В) 2
С) 3
D) 4
Е) 5
52.
Бұршақ өсімдігінің сары түсті гүлі ақ түсті гүлден, ал тұқымының 
тегіс белгісі бұдыр белгісінен басым. Тұқымы тегіс, сары 
гүлді бұршақ өсімдігін тұқымы бұдыр ақ гүлді өсімдігімен 
будандастырғанда 1-ұрпақта будан өсімдігінің фенотипі қандай 
болады?
А) тұқымы тегіс ақ гүлді
В) тұқымы тегіс сары гүлді
С) тұқымы бұдыр сары түсті
D) тұқымы бұдыр ақ түсті
Е) тұқымы тегіс сары түсті
53.
Бұршақ өсімдігінің сары түсті гүлі ақ түсті гүлден, ал тұқымының 
тегіс белгісі бұдыр белгісінен басым. Егер осы белгілер бойынша 
екі гетерозиготалы бұршақ өсімдігін будандастырғанда Ғ
2
 кезінде 
белгілер 9:3:3:1 сан қатынасында ажырайды. Осы 16 өсімдіктің 
ішінде бұрын болмаған жаңа белгілері бар даралар нешеу?
А) 9
В) 6
С) 1
D) 3
Е) 4

99
54.
Гендері əртүрлі дарабас қалай аталады?
А) гетерогаметалы
В) гетеролокус
С) гетерогенді
D) гетерозиготалы
Е) гетероаллельді
55.
Генотип пен ортаның өзара əрекеттесуі нəтижесінде қалыптасқан 
ағза белгілерінің жиынтығы:
А) генотоп
В) феном 
С) фенотоп
D) фенотип
Е) геном
56.
Локус...
А) хромосоманың эухроматинді (гендік) бөлігі
В) хромосоманың ген орналасқан бөлігі
С) гендік мутация
D) хромосомалық аберрация
Е) тіркескен гендер
57.
Мендельдің ІІІ заңы үшін қажет жағдай...
А) əртүрлі локустар бір хромосомада орналасқан
В) гендер гомологты хромосомада орналасқан
С) гендер хромосомалардың əртүрлі жұбында орналасқан
D) кері шағылыстырылудан алынған ұрпақтар түгелдей біркелкі
Е) АВ жəне ав болуы
58.
Моногибридтік будандастырудағы рецессивті белгінің Ғ
2
-дегі 
үлесі
А) 75%
В) 50%
С) 25%
D) 0%
Е) 100%
59.
Плейотропия дегеніміз не?
А) жаңа белгінің дамуы
В) бір геннің бірнеше белгіге əсері
С) геннің ішкі құрылысындағы ерекшелік
D) бірнеше геннің белгіге əсері
Е) доминаттылық түрі
60.
Пенетранттылық...
А) геннің дарабастар фенотипінде байқалуы
В) геннің дарабастар фенотипінде байқалу дəрежесі
С) геннің фенотипте көрінуінің орташа дəрежесі

100
D) доминанттылық түрі
Е) мутация түрі
61.
Экспрессивтілік ...
А) белгінің фенотипте байқалу дəрежесі
В) белгінің дарабастар фенотипінде байқалуы
С) интрондық бөлік
D) ДНҚ функциясы
Е) функциялы геннің мөлшері
62.
Көптік аллелизм...
А) локустағы геннің бірнеше күйі
В) бірнеше геннің белгіге əсері
С) фенотипке бірнеше локустың əсері
D) бірнеше геннің тіркесе тұқым қуалауы
E) көптеген аллельдердің белгіге əсері

жүктеу/скачать 4,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: