генератор деп механикалық энергияны электр энергия- сына айналдыратын қондырғыны айтады. Өндірісте қолданатын қуатты генератордың (сурет 6.17,
ә ) айнала-
тын бөлігі
ротор күшті электрмагнит болып табылады. Оның орамы-
нан өтетін ток
қоздырғыш деп аталатын жеке тұрақты ток көзінен алы-
нады. Қуаты шағын генераторда қоздырғыш қолданылмайды, өйткені
оның роторы қызметін тұрақты магнит атқарады (сурет 6.17,
а ).
Генератордың сыртқы қорабының іш жағына берік бекітілген
ста- тор оның
станино деп
аталатын қозғалмайтын бөлігін құрайды. Ста-
тор жұмсақ болат пластиналар жиынынан тұрады. Пластиналар сыр-
ты диэлектрикпен қапталған жуан мыс сымымен оралады.
Турбина роторды айналдырған кезде статордың орамдарында
индукциялық ток пайда болады. Пайда болған индукциялық ток
орамдардың екі сырғымалы ұшы жалғанған екі
жарты сақиналарға өтіп, одан сыртқы тізбекке қосылған контакт шөткелері арқылы тұты-
нушыларға шығарылады.
1. Эрстед ашқан жаңалық қандай еді және осы жаңалыққа негіздеп Фара-
дей қандай болжам ұсынды? Бұл болжам қазіргі ғылым тілінде қалай
тұжырымдалады?
2. Фарадей өз болжамын дәлелдеуге қанша жыл жұмсады және қандай
тәжірибемен дәлелдеді?
3. Индукциялық құбылыс, индукциялық ток және айнымалы ток деген
ұғымдар нені білдіреді?
Сурет 6.17.
Айнымалы ток генераторының құрылымы
а )
ә )
б )
