Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
Жүйке - ми тінінің энергия алмасуы, глюкозаның
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
| 15.7. Жүйке - ми тінінің энергия алмасуы, глюкозаның
аэробты тотығуы. Бас миындағы энергияға бай фосфорлы қосылыстардың жаңару жылдамдығы өте күшті. Сондықтан АТФ және креатинфосфаттың ми тіндерінде болуы айтарлықтай тұрақтылықпен сипатталады. Оттегінің келуі тоқтағанда (тіпті 10-15 секунд мидың қанмен қамтамасыз етілуі бұзылғанда) жүйке клеткаларының энергиясы зақымданады. Бұл есінен тану арқылы көрінеді. Қалыпты жағдайда жетілген мидың энергия қажеттілігі толығымен дерлік гликолиз арқылы қамтамасыз етіледі. Адамның миына (тыныштықта) жұмсалатын O 2 -нің үлесі шамамен 20% -ды құрайды, ал мидың массасы дене салмағының тек 2%-на тең. [34]. Ми қандағы глюкозаны тиімді сіңіреді. Мидың бүкіл массасына сүйене отырып есептегенде ондағы глюкозаның мөлшері 750 мг құрайды. 1 минут ішінде 75 мг глюкоза ми тінімен тотығады. Глюкозаның бұл мөлшері адам өмірінің 10 минутына ғана жетеді. Демек, ми глюкозаның тұрақты жеткізіліп тұруын қажет етеді. Ми тінінде тұтынылатын глюкозаның 90% үшкарбон қышқылы циклінің және конъюгацияланған протондар мен электрондарды тасымалдау тізбектерінің қатысуымен CO 2 және H 2 O дейін тотығады. Адамның миы ағзаға түскен оттегінің 20-25% - ын және бауырдан қанға бөлінетін бос глюкозаның 70% - ын тұтынатыны белгілі. Оттектің жетіспеушілігі кезінде ми глюколиз процестеріне байланысты өте аз ғана уақыт энергия ала алады, өйткені мидағы глюкоза мөлшері аз. Пренатальды және неонатальды кезеңдерде (туылардың алдында және туыла салысымен), сондай-ақ ашығу кезінде (жасқа қарамастан) тотығатын кетон денелердің үлесіне - ацетоацетатқа тұтынылатын оттегінің 1/4 бөлігі келуі мүмкін. Осыған байланысты глюкозаның аэробты тотығуы энергияның негізгі көзі болып табылады және бұл кезде пируваттың тотығу декарбоксилдену реакциясының маңыздылығы артады. 525 Жүйке - ми тіндеріндегі энергия алмасуы басқа тіндермен салыстырғанда өзіне ғана тән жоғары қарқындылығымен сипатталады. Сонымен қатар қан құрамындағы оттегі мен глюкозаны пайдалану үлкен жылдамдықпен жүреді. . Мидың сұр заты ақ затына қарағанда оттегіні 30-50%-ға көп пайдаланады. Перифериялық жүйке – жүйесі ОЖЖ тіндері массасы мөлшерінің эквивалентіне қарағанда оттегіні 30 есе аз пайдаланады. ОЖЖ жекелеген аймақтарының оттегіні пайдалану жылдамдығы әртүрлі. Үлкен жартышарлар қыртысы˃мишық жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|