Пәннің ОҚУ-Әдістемелік кешені «Жоғары оқу орнында білім беру үдерісіндегі цирлы технологиялар»
ЖОО білім беруді цифрландыру және сандық технологиялар
жүктеу/скачать 410,96 Kb.
|
| ЖОО білім беруді цифрландыру және сандық технологиялар
1. Білім берудегі цифрландыру және сандық сауаттылық 2. Ақпараттық ортаны құру 3. ЖОО білім беруді цифрландыру ерекшеліктері Дәрістің қысқаша мазмұны Қазақстандық цифрлық экономиканың дамуы жоғары кәсіптік білім беруді цифрландыру жағдайында жаңа ұсыныстарды талдау және әзірлеу бойынша білім беру қауымдастығының белсенді ұстанымын білдіреді. "Цифрландыру" термині ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың күшеюіне байланысты пайда болды, кейбір ғалымдар, мысалы, Е.Л.Вартанова, М.И.Максеенко, С.С.Смирнов бұл ұғымды ақпаратты санға аудару және сонымен бірге білім беру мазмұнының инфрақұрылымдық, басқарушылық, мінез-құлық, мәдени компоненттері ретінде қарастырады. Цифрландыруды қарым-қатынас парадигмасының өзгеруі және бір-бірімен және қоғаммен өзара әрекеттесу ретінде А.Марей қарастырды. Осылайша, цифрландыруды тек білім беруді ғана емес, экономиканы да трансформациялауда цифрлық ресурстарды пайдаланудың негізгі тәсілдерінің бірі деп санауға болады. Бұл ретте ақпараттық-білім беру ортасын жетілдіру мақсатында технологиялар мен үдерістердің рөлін қайта бөлу көзделеді. Цифрлық технологиялар, әлеуметтік желілер мен мессенджерлер әлеуметтік құндылықтарды өзгертті, адамның желілік сәйкестендірілуіне әкелді. Білім беру траекториясын өз бетінше анықтайтын білім алушылардың жаңа түрінің басталуы. Олар жұмысты оқумен үйлестіре отырып, жеке даму мен өзін-өзі анықтауға негізделген. Білім беру жүйесі экономиканың өсуімен және жаңа еңбек қатынастарымен сипатталатын цифрлық дәуірге сенімді көшуді қамтамасыз етуі керек. Еңбек нарығында күнделікті үдерісті орындайтын жасанды интеллект пайда болуы керек. Біздің ойымызша, отандық білім беру жүйесі шығармашылық стандартты емес шешімдерге бейімділікті, сондай-ақ қарым-қатынас дағдыларын дамытуды көздейтін кәсіби біліктілігі бар жаңа мамандық мамандарын даярлауға назар аударуы керек. Білім беруді цифрландырудың негізгі элементтерінің бірі - цифрлық сауаттылық болып табылады. Цифрлық сауаттылық – білім берудің басты басымдығы, бұл компьютерлік бағдарламалауды, графикалық техниканы қолдана отырып, сандық технологияларды қолдана отырып, мазмұнды жобалау және пайдалану мүмкіндігі визуализация, компьютерлік графика, мультимедиялық онлайн-курстарды, онлайн-сабақты әзірлеу және т.б. ақпаратты іздеу және алмасу, басқа білім алушылармен байланыс жасау болып табылады. Цифрлық сауаттылықты дамытудың әртүрлі критерийлері талданды. Мысалы, Генри Дженкинс "темір" сияқты компьютермен жұмыс істей білу қабілетін білдіреді, яғни білім алушы сандық техника мен адамның өзара әрекеттесуін түсінуі керек, құрылғыларды, сандық ақпараттың қалай таралатынын және желілік қоғамдастық, сондай-ақ әлеуметтік медиа ерекшеліктері туралы білуі және түсінуі керек. Білім беруді цифрландырудың негізгі элементтерінің бірі - цифрлық сауаттылық болып табылады. Сандық сауаттылық – білім берудің басты басымдығы, бұл компьютерлік бағдарламалауды, графикалық техниканы қолдана отырып, сандық технологияларды қолдана отырып, мазмұнды жобалау және пайдалану мүмкіндігі визуализация, компьютерлік графика, мультимедиялық онлайн-курстарды әзірлеу және т.б. ақпаратты іздеу және алмасу, басқа білім алушылармен байланысты қамтиды. Даг Белшоу бойынша, цифрлық сауаттылықтың сегіз элементі бар деп санайды, олардың ішінде интернет-ортаның мәдени контекстіне, онлайн режимінде жұмыс істеуге, өзін-өзі дамыту үшін "сандарды" қолдану дағдыларына ерекше көңіл бөлінеді. Сандық сауаттылықтың әртүрлі тұжырымдамаларының барлық авторлары әр білім алушы цифрлық шындық деген не екенін және адамға "ақпараттық шу" бақылауды қалай үйрете алатындығын және цифрлық технологиялармен өзара әрекеттесуді стресстің орнына даму көзі ретінде жасай алатындығын білуі керек, - деген қорытындыға келді. Цифрлық сауаттылық жағдайында біз оның әртүрлі түрлерін қарастырамыз: диагностика, инновацияларға деген көзқарас, коммуникативті, компьютерлік, ақпараттық сауаттылық. Цифрландыру міндеттерін шешу үшін біздің біліміміз цифрлық трансформациядан өтуі керек. Ғалымдардың пікірінше, білім берудің цифрлық трансформациясы - бұл әлемде болып жатқан жаһандық ақпараттық сын-қатерлерге жауап. Л.В.Орлова өзара әрекеттесудің интерактивті түрлеріне көшуге баса назар аударады, ол білім алушылар өз бетінше білім алып, өзінің инновациялық білімін қалыптастыруы керек, осылайша ХХІ ғасырдың жаңа құзыреттіліктерін қалыптастыруы керек, олар төрт "К" деп аталады: креативтілік, сыни ойлау, коммуникация, ынтымақтастық. Өз зерттеулерінде А.Ю.Уваров білім берудің цифрлық трансформациясы білім беру сапасын түбегейлі жақсартуға әкелетін мазмұнды "синергетикалық" жаңартумен қатар жүруі тиіс екенін атап өтті. Біз А.Ю. Уваровтың білім берудің цифрлық трансформациясы қоғамды цифрлық экономикаға, егер білім беру жүйесі цифрлық қоғамның талаптары мен мүмкіндіктеріне сәйкес келсе, әкеледі деген пікірімен келісеміз. Білім берудегі цифрландырудың қазіргі кезеңі оның барлық субъектілерін цифрлық білім беру ортасына батырудан тұрады. Қазіргі уақытта цифрлық білім беру ортасының компоненттік құрамы туралы мәселе даулы болып табылады. Көптеген ғалымдар сандық білім беру ортасын құрылымдау мәселелерін зерттейді. О.В.Баширин, Ю.П.Коротенков, А.А.Кузнецов, Е.В.Огородников, И.В.Роберт, Н.Б.Стрекалов, Т.Н.Суворов, А.В.Уваров, Е.В.Чернова, А.Б.Шимурзоеваның зерттеулерінде пәндік және әдістемелік компоненттерге негізгі рөл берілген, ал бағдарламалық және техникалық қамтамасыз ету сияқты басқа компоненттер көмекші болып табылады. Е.В.Чернобайдың айтуынша, цифрлық білім беру ортасы цифрлық білім беру ортасы жағдайында жобалау үдерісін ұйымдастырудың мақсаттары мен міндеттерінен тұратын құндылық-мағыналық компонентті, бағдарламалық-әдістемелік (білім беру жүйесінің жұмыс істеуін нормативтік қамтамасыз ету), ақпараттық-білім (білім алушының құзыреттілік кешені), коммуникациялық (білім беру үдерісі субъектілерінің ООС-дағы өзара іс-қимылы) және технологиялық (ООС-да оқытудың заманауи құралдары) қамтуы тиіс. О.В.Баширина бойынша, цифрлық білім беру ортасына білім алушының білім беру траекториясын диагностикалау және түзету функцияларын орындайтын нәтижелі-түзету блогы кіруі тиіс екенін атап өтті. А.В.Уваровтың пікірінше, СОО құрылымына ақпараттық жүйелер, сервистер, белгілі бір міндеттерді шешуде қолданылатын құралдар кіретін ақпараттық блок кіруі керек деп санайды. MOODLE, 1С сияқты қызметтер жоғары оқу орындарында бұрыннан қолданылып келеді, білім алушыллар мен оқытушылар контингентінің өзгеруін бақылауға, олардың рейтингін анықтауға мүмкіндік береді. Оқу үдерісіне қатысушылардың бірлескен жұмысын ұйымдастыруға білім алушылардың да, оқытушының да жеке кабинетінде қолжетімді орналастыру және ақпарат алмасу қызметтері көмектеседі. Н.Б.Стрекалова білім алушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыруда ашық цифрлық білім беру ортасының келесі компоненттерін бөлуді ұсынады: жоспарлау, әдістемелік қамтамасыз ету, оның ішінде электронды оқу басылымдары, оқытушылар мен студенттердің бірлескен қызметін үйлестіретін оқу үдерісін технологиялық ұйымдастыру және оқу нәтижелерін бақылау. Білім берудегі цифрландыруға талдау жасай отырып, біз үлкен педагогикалық әлеуетке ие жаңа цифрлық технологиялардың пайда болуын атап өтеміз. Олардың ішінде ең көп тарағандары - бұлтты технологиялар. Бұл көптеген ақпаратты сақтауға мүмкіндік беретін және ақпараттық ресурстарға ыңғайлы желілік қол жетімділікке ие, оны басқарудың ең аз күш-жігері мен жеткізушімен өзара әрекеттесу үшін пайдалануға болады. жүктеу/скачать 410,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|