I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту.
1-тапсырма. Берілген тірек сызбаны қолданып, мәтін құрау және төмендегі сұрақтарға жауап беру.
Орталық Қазақстан өнеркәсібі
Сұрақтар:
1. Қара металлургия Орталық Қазақстанның қай қалаларында дамыған?
2. Аймақта жеңіл өнеркәсіп қалай дамыған?
3. Түсті металлургиядан қандай комбинаттар бар?
4. Тамақ өнеркәсібі қандай бағыттарда дамыған?
2-тапсырма. Сөйлемдерге керекті жалғауларды қою. Жауап үлгісі:
Орталық Қазақстанның аймақтарында қара, түсті металлургия, жеңіл өнеркәсіп, тамақ өнеркәсібі жақсы дамыған. Тамақ өнеркәсібінен Қарағанды^а ет комбинаты, кондитер фабрикасы бар. Балқашта балық зауыты бар.
3-тапсырма. Берілген тірек сызба бойынша диалог құрау.
Шығыс Қазақстан өнеркәсібі
Түсті машина жеңіл электр
металлургия жасау өнеркәсіп энергиясы
4-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, тірек сызбаны толықтыру.
Батыс Қазақстан өнеркәсібі
Батыс Қазақстан қалалары мұнай, газ, химия циклдері Ембі алабы мен Маңғыстау түбегіндегі мұнай мен ілеспе газды өндіруді, Атырауда мұнай өңдеп, полиэтилен өндіруді және Жаңаөзен мен Теңіздегі газ өңдеу өнеркәсібін қамтиды.
Мұнай, газ, химия өнімінің негізінде Ақтау қаласында пластмасса жасау, Атырау полиэтилен жасау зауыттары жұмыс істейді.
Батыс Қазақстанда кен, химия циклі: фосфорий, натрий, бром және магний тұздарын өндіруді, минералды тыңайтқыштар мен улы химикаттар өндірісін, ал электр металлургия циклі: никель және хром кендерін өндіру мен байытуды, ферроқорытпалар мен хром қосылыстарының тұздарын өндіруді қамтиды.
5-тапсырма. Мәтін бойынша тірек сызбаны толықтыру.
6-тапсырма. Диалогті оқып, өзара сөйлесу.
V. Сабақты қорытындылау.
7-тапсырма. Диалогте берілген күрделі сөздерді қолданып, сөйлемдер құрау.
VI. Үй тапсырмасы.
8-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, тиісті септік жалғауларын қою.
Мәтіндегі түсініксіз сөздерді түсіндірме сөздіктен қарау.
3-сабақ Қазақстан облыстарының табиғи байлықтары
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту.
1-тапсырма. Тірек сызбадағы мәліметпен танысып, төмендегі сұрақтарға жауап беру.
Сұрақтар:
1. Гипс, әктас Қазақстанның қай аймағында жақсы тараған?
2. Орталық Қазақстанда қандай кен орындары бар?
3. Қазақстанның қай аймағы полиметалдарға бай?
2-тапсырма. Берілген сөздерді септеу.
Кен, металл, табиғат.
3-тапсырма. Сөйлемдерді толықтырып жазу.
Орталық Қазақстан қалаларында тас, көмір, мыс, темір, марганец кен орындары бар. Шығыс Қазақстан қалаларында қорғасын, мырыш, мыс және көптеген түсті металдар кен орындары бар. Батыс Қазақстан қалаларында хром, никель, хромит, темір, марганец, көмір, фосфорит, мыс гипс, әктас кен орындары бар.
5-тапсырма. Берілген тірек сызбаны қолданып, тақырып бойынша мәтін құрау. Құрастырған мәтінге сұрақтар дайындау.
Қазақстан облыстарының табиғи байлықтары
Солтүстік Қазақстан Оңтүстік Қазақстан
қалаларының табиғат қалаларының табиғи
байлықтары байлықтары
Темір кені, тас көмір Минералды байлықтарға өте бай.
мен қоңыр көмір, боксит көп, Қаратауда, Кентау мен Жаңатас
сондай-ақ мыс және құрамы аудандарында полиметалл
әр түрлі минералдық су бар. кендер мен фосфорит ерекше көп.
Арал теңізінде сульфат пен ас тұзының, әктас, цемент өндірісінің шикізаты бар.
6-тапсырма. Берілген сұрақтарға сәйкес жауаптарын тауып, диалог құрау. Біріккен сөздерді теріп жазу.
Жауап үлгісі:
Сұрақ
|
Жауап
|
1. Қазақстанның қай жерінде мұнай өндіріледі?
2. Қазақстанның қай облысы минералды байлықтарға өте бай?
3. Хром қай облыста өндіріледі?
4. Қай аймақта ас тұзы бар?
|
1. Батыс Қазақстандағы Маңғыстау алқабында.
2. Оңтүстік Қазақстан өте бай.
3. Батыс Қазақстанның Ақтөбе ауданында өндіріледі.
4. Оңтүстік аймақтағы Арал теңізінде.
|
V. Сабақты қорытындылау.
4-тапсырма. Табиғи байлықтарға қатысты жұмбақтарды шешіп, жаттап алу.
VI. Үй тапсырмасы.
7-тапсырма. Берілген сөйлемдердегі жалғау мен шы-лауды анықтап, емлеге сай жазу.
4-сабақ Қазақстан облыстарының халқы
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту.
1-тапсырма. Берілген тірек сызбаны пайдаланып, әр облыстың халқының ерекшелігін атау. Сызба бойынша әңгіме құрап, үш деңгейлік тапсырмаларды орындау.
Қазақстан облыстарының халқы:
Орталық Қазақстан – халқы – 1411,7 мың адам.
Шығыс Қазақстан – халқы – 1530,8 мың адам.
Батыс Қазақстан – халқы – 2057,2 мың адам.
Солтүстік Қазақстан – халқы – 3706,4 мың адам.
Оңтүстік Қазақстан – халқы – 6246,6 мың адам.
ІІІ деңгей
1. Мәтін құрап, бірнеше сұрақ дайындаңдар.
2. Сөздерді септеңдер. Халық, қала, адам.
ІІ деңгей
1. Өз қалаларыңның тұрғындары туралы әңгімелеп беріңдер.
2. Қала тұрғындарының тіліндегі ерекшеліктерге (диалектісіне) назар аударып, бірнеше мысал келтіріңдер.
І деңгей
«Қазақстан – көп ұлтты мемлекет» атты реферат жазыңдар.
2-тапсырма. Берілген етістіктерді қолданып, сөйлем құрау.
Тұрдыңыздар, оқыдық, берді, сөйлесті, көрдің, еңбек етті, жұмыс істедім, отырдың, үйрендім, көмектестім, аштың, жеңді, әкелдіңіз, үйрендім.
3-тапсырма. Берілген диалогті оқып, өзара сөйлесу. Төмендегі сұрақтарға жауап беру.
- Қанат , сен қай қалада тұрасың?
- Алматыда, бұл қалаға қыдырып келіп едім.
- Қала ұнады ма?
- Әрине, көрікті жерлері көп екен. Халқы да қонақжай.
- Қаламызда көп ұлт тұрады.
- Қазақ халқының санын өзге ұлттар да толықтырады екен ғой.
- Иә, Қазақстан азаматтары болған соң, халық санына есептеледі ғой.
- Біздің қаламызда да халық саны өсіп келеді.
- Жақсы мен де қаламыздың көркейгеніне қуаныштымын.
Сұрақтар:
1. Қанат қай қалада тұрады?
2. Қала халқы қандай екен?
V. Сабақты қорытындылау.
«Кім көп біледі?» ойыны: Оқушылар қала аттары жазылған парақтарды үлестіріп алып, сол қала туралы білгендерін ортаға шығып айтып береді.
VI. Үй тапсырмасы.
4-тапсырма. Мәліметтермен танысып, әңгімелеу.
5-сабақ Қазақстан қалаларына саяхат
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту.
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, сұрақтар дайындау.
Сөздік:
Жергілікті – местный нулы – густой, непроходимый
Шұрайлы – плодородный, наилучший
өріс – поле қоржын – коржын, сумка
қайнар – родник нүкте – точка
төбешік – бугор, холмик шығанақ – залив
2-тапсырма. Қосымша сұрақтар мен тапсырманы орындау.
1. Қазақстанның қай қалаларын көрдіңдер?
2. Қай қала несімен ұнады?
3. Қазақстанның Швейцариясы атанған Көкшетау қаласына барған болсаңдар, көрген жерлеріңді сипаттап беріңдер.
3-тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып жазу.
Жауап үлгісі:
Шахтинск қаласы көмір кенінің үстіне жайғасқан. Үйлер мен дүкендер, мектептер мен мәдениет үйі, адамдар, машиналар - бәрі де көмір кенінің үстінде. Алматы, Қарағанды, Шымкент, Ақмола - бәрі де Қазақстанның ірі қалалары. Қазалы, Жаңақорған және Шардара - Сырдария өзенінің бойындағы су электр станциялары.
4-тапсырма. Кестедегі Қазақстанның қай қаласына барғысы келетіндігін айту. Қала атауларын қолданып, шағын мәтін құрау.
№
|
Қазақстан облыстары
|
Орталығы
|
1.
|
Ақмола
|
Көкшетау
|
2.
|
Ақтөбе
|
Ақтөбе
|
3.
|
Алматы
|
Талдықорған
|
4.
|
Атырау
|
Атырау
|
5.
|
Батыс Қазақстан
|
Орал
|
6.
|
Жамбыл
|
Тараз
|
7.
|
Қарағанды
|
Қарағанды
|
8.
|
Қостанай
|
Қостанай
|
9.
|
Қызылорда
|
Қызылорда
|
10.
|
Маңғыстау
|
Ақтау
|
11.
|
Оңтүстік Қазақстан
|
Шымкент
|
12.
|
Павлодар
|
Павлодар
|
13.
|
Солтүстік Қазақстан
|
Петропавл
|
14.
|
Шығыс Қазақстан
|
Өскемен
|
V. Сабақты қорытындылау.
5-тапсырма. Диалогті толықтырып, өзара сөйлесу.
VI. Үй тапсырмасы.
6-тапсырма. Берілген сөйлемдердегі сұрақтарға жауап беру.
6-сабақ
Тақырыбы: Маған ұнайтын қала
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту. Жазба жұмысы:
1-тапсырма. Диалогті толықтырып, өзара сөйлесу.
- Сен қандай қалада болдың?
- ... .
- Сол қалалардың ішінен қай қала қатты ұнады?
- ... .
- Бұл қала саған несімен ұнады?
- ... .
- Қалада тағы нелер бар?
- ... .
- Сенің қалаңнан ерекшелігі қандай?
- ... .
- Табиғаты тамаша ма?
- ... .
- Сен ол қалаға жиі барып тұрасың ба?
- ...
Диалог негізіне мына сөздерді қолдануға болады: Алматы, Астана, Көкшетау Ақтөбе, көше, таза, әдемі, үлкен ғимараттар, көп қабатты үйлер, қысы суық, жазы жылы, бау-бақша жақсы өседі, бірнеше рет, жыл сайын.
2-тапсырма. Берілген хронологиялық кесте бойынша мәтін құрап, төмендегі сұрақтарға жауап беру.
Сұрақтар:
1. Верный әскери қамалы қай жылы қаланды?
2. Алматыға «Алма-Ата» деген атау қашан берілді?
3. 1998 жылдың 1 шілдесіндегі заң бойынша Алматы қандай мәртебе алды?
3-тапсырма. Жоғарыдағы кестені қолданып, өздеріне ұнайтын қала туралы мәлімет жинап, тарихын айтып беру. Мәтінге төмендегі сын есімдерді қолдану.
Көрікті, кең, таза, ауқымды, орманды, жылы, ажарлы, сүйікті, әсем, тарихи, жазғы, өндірістік, аймақтық, мәдени, саяси.
5-тапсырма. Берілген сөйлемдерге сұрақ қою.
Жауап үлгісі:
1. Елімізде қандай қалалар көп?
2. Сенің сүйікті қалаңда нелер көп?
3. Сүйікті қалаңа жиі барып тұрасың ба?
4. Сен өз қалаңды жақсы көресің бе?
5. Біздің елімізде табиғаты тамаша қалалар көп пе?
Достарыңызбен бөлісу: |
