Сабақтың тақырыбы: Тіркес тұқым қуалау. Жыныстық хромосома және оның гендері. Сабақтың білімділік мақсаты



бет5/5
Дата09.02.2022
өлшемі0,56 Mb.
#131252
түріСабақ
1   2   3   4   5
Байланысты:
sinip-ashi-saba-zhmis-zhospari

Жыныстық гендерді анықтау. Ұрпақтардың жынысы жыныс жасушалардың генетикалық материалымен анықталады. Анығырақ айтқанда болашақ ағзаның жынысы ұрық біте бастаған – зиготаның ұрықтану сәтінде анықталады, сөйтіп дарақтың келесі даму сатыларында өзгермейтін болады. Зиготада 44 аутосомасы бар..
Х - хромосомада болады. Гемофилия ; Түсті ажыратпаушылық ;Қоңыр кіреукелі тіс
У- хромосомада болады. Құлақ қалқанының жиегіндегі түк ; Саусақ арасындағы жарғақ; Қаңқа,бұлшықеттер-дің қарқынды дамуы.
ІV Жаңа тақырыпты бекіту
Есептер шығару.

  • Анасы ІІ топ гомогаметалы, әкесі ІІІ топ гетерогаметалы болған жағдайда, ұрпаңы қандай болуы мүмкін?

  • Тасымалдаушы гетерозиготалы әйелдің генотипі – ХаХв;Дені сау ер адамның генотипі ХаУ;Ұрпағы қандай болуы мүмкін?

  • Анасы ІІ топ гомогаметалы, әкесі ІІІ топ гетерогаметалы болған жағдайда, ұрпағы қандай болуы мүмкін?

  • Шешесінің қан тобы І топ, ікесінікі IV топ болса, балаларында қан топтары тұқым қуалай ма?

Жауабы: 2 баласы ІІ топ, 2 бала ІІІ топ

  • Шешесінің қан тобы ІІІ, ал әкесінікі IV болса, балаларының қан топтары жайлы не айтуға болады?

Жауабы: 1 бала IV топ, 2 бала ІІІ топ, 1 бала ІІ топ

  • Мысықтарда жирен рең басым, қара рең басылыңқы. Еркек мысықтардың хромосомасы ХАУ (жирең), ХаУ (қара). Ал ұрғашы мысық қара (ХаХа) және алабажақ (ХАХа) болған жағдайда қандай ұрпақ алуға болады?

  • Карточкалардағы есептерді шығару:

1 суретті дидактикалық тапсырма.



1-жағдайда екеуі де гүлінің түсі бойынша гетерезиготалы, ал екіншісінде, біреуі ғана гетерезиготалы. Будандастыру сызбанұсқасын жүргізіп, гибридтердің 1-ұрпағының генотипі мен фенотипін анықтаңыздар.
2 суретті дидактикалық тапсырма.

  • А сқабақта тұқым қуалаудың қандай формасы көрсетілғен? Сопақ формасының генотипін анықтаңыз. Қандай аллельдер (доми­нантты, рецессивті) дискі және ұзынша пішінде кездеседі?



3 суретті дидактикалық тапсырма.
Т ышқанда қай түс доминантты? Ак па, сұр ма? Егер ата-аналары берілген белгілері бойынша гомозиготалы болса, онда ата-ана мен ҒІ гибридтердің генотипін атаңыздар. Ғ, х ҒІ2 гибридтің генотипі мен фенотипін анықтаңыздар.

2-топқа №4 суретті дидактикалық тапсырма.
Т ыщкан жүнінің қара, ақ, сұр түстерін көрсететін аллельдерді айтыңыздар. Генотипі ААВЬ, АаВВ, ааВВ болатын тышқанның түсін анықтаңыздар.


Сұрақтарға жауап беру:

  • Томас Морган Заңы?

  • Кроссинговер?

  • Жыныстық гендер дегеніміз не? Маңызы неде?

  • Томас Морган заңының Мендель заңдарымен ұйқастылығы неде?

Үйге тапсырма беру:
§41. Тіркес тұқым қуалау заңы.
Хромосома және оның гендері.
Жыныс хромосомаларына есептер құрастырып келу (көз түсі, шаш түсі, дальтонизм, сол қолмен жазуға бейімделген)

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет