Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет41/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

АФФЕКТИВ 
(немесе аффек- 
тивті септік) -  субъектінің белгілі 
бір  э м о ц и я л ы қ  ж а ғд а й ы н  
білдіретіны септік.
А Ф Ф И КС  
( лат.  a ffix u s   -  
жалғанған)  -   Морфологиялық 
д е р и в а ц и я   п р о ц е с ін д е   сөз 
т ү б ір ін е   ж ал ғанаты н  т іл д ің
қүрылыс элементі.  Грамматика- 
л ы к  н е м е се   с ө з ж а с а м д ы қ  
мақсатпен  түбірді  өзгерту  үшін 
жалғанатын  көмекші  морфема 
түб ір ге   қа ра м а -қа р сы   қойы - 
лады  және  оның  грамматика- 
л ы к  н е м е с е   с ө з -ж а с а м д ы қ  
м ағы насы н  б іл д ір е д і.  Т ү б ір  
морфемаларға  қарағанда,  А. 
тізімін жасауға болады. Әр тілдің 
гр а м м а т и к а л ы қ   с и п а т ы н д а  
(морфологиясында)  бір  пара- 
дигмаға кіретін А.  жүйесі  (мыс., 
септеу  түрлері)  міндетті  түрде 
көрсетіледі.
Формальды және мағыналық 
сипатына  қарай  А .-тер  тілдің 
дербес  бірліктері  деп  қарас- 
ты ры л ад ы :  а)  А .- т ің   ф о н о - 
логиялық  бейнесі.  А.  көбінесе 
вокалды не консонантты дыбыс- 
тардан  жасалады,  қы сқа  фоно- 
логиялық  жүйені  құрайды;  ә) 
деривациялық процесте (агглю­
тинация  мен  фузияның  қайшы- 
лығы)  А.  құрамының  өзгеруі  не 
өзгермеуі (алломорфтығы) және 
о л а р д ы ң   м о р ф о н о л о ги я л ы қ 
ө з г е р у і;  б)  а г г л ю т и н а т и в т і 
тілдерде  А.-тың  орын  тәртібі 
қа та ң   сақталад ы ;  в)  А .-ты ң  
жекеше  немесе  көпше  мағына 
білдіруі,  мағыналық синкретизмі 
ж ә н е   а т қа р а т ы н  
н а қты л ы  
қызметі  (мыс.,  агглютинативті 
тілдерде  А.  бір  мағыналы,  ал 
ф л е кт и в т і  т іл д е р д е   А.  кө п  
мағыналы  болады);  г)  А .-ты ң




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет