Кәсіпшіліктер және өнеркәсіп

Ауыл өмірінің барлык салаларына капи- 

тализмнің енуі туғызған дағдыдан тыс тұрмыс жағдайлары номадтарды та- 

б иғи -географ и ялы к ж ағдайларды  ескере отырып,  шөп  шабумен, балық, 

аң аулаум ен , бакш а егумен айналысуға итермеледі.

Едәуір көп шөп шапкан казактар оны  пайда келтіре отырып, орынбор, 

петроп авл  таб ы н ш ы лары н а  сатты ,  капуста,  картоп  өсірді.  М ысалы, 

Перовскіде жергілікті халы к капуста егіп, оны орыс тұрғындарына сатып 

п ай датап ты ;  1  п ұ ткар то п   20—40ти ы н  тұрды.  1888 жылдан бастап Семей 

облы сы ны ң оңтүстік уездеріндегі кұнарлы топырағы бакш а егуге жалпы 

колайлы болтан жерлерде казактар коныстануш ылардыңықпалымен кар- 

быз бен  кауы н  өсіре  бастады:  Ө скемен  уезінде  -   5 469,  Семейде  -   3054, 

Павлодарда — 2030, Зайсанда —  180; облыс бойынша — 10 733 дана қауын- 

карбы з  ө сір іл д і.189  О ңтүстік  аймактарда  бакш а  ш аруашылығы  ескі д әс- 

түрдің жалғасы   ретінде ж ер-ж ерде өріс алды.

К әсіп ш іліктің  ж ергілік түрлері арасында «аң аулаудың өскенін» атап 

өту  керек,  атап  айтканда,  оны  ж әрм еңкелерде  сатылған  аң  терілерінің 

саны на  карап  аңғаруға  болады.  М әселен,  1897  жылы  К онстантиновск 

жәрмеңкесінде: каскыр — 3 700, түлкі — 2 500, карсақ — 7 000, борсык -   11 000, 

сусар —  1  100, барлығы  -  59 325 сомға аң терілері саты лған.190

Ж үн,  қыл, тоң  май  ж әне баскалары  сиякты мал өнімдерінің мейлінше 

мол болуы, сон д ай -ак о сы   ш и кізатты н өн делгентүрі,  мысалы, киіз, шек- 

пен,  кы л аркан дарға деген  қаж еттілік ауы лдарда үй  кәсіп ш іліктерін ің  

дамуы н  ы нталанды рды , оларды ң  бұйымдары да ж әрм ең келерде сатыл- 

д ы .191

О ңтүстік аудандарда сапалы ж үннен дағдылы төбесі  ш ош ак, маңдай- 

ында күнкағары  бар, көш пеліні оңтүстіктегі  аптап  ыстыктан  қорғайтын 

жазғы киім дерінің сөзсіз бір бөлігі  болып табылатын айыр ак калпактар 

дайындалды. Орынбор көпестік фирмаларыныңсенімді адамдары Әулиеа- 

тада жүнді сатып алып, сатып алынған жүнді жууды ұйымдастырды, олар

506

содан со ң С ібірд ің м әуіті ф абрикаларына жіберілді; 

жүктеу/скачать 47,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: