Сондай-ақ Қазақстан ономастикасыны ң тарихи-әлеумөттік мәселелері қарастырылады. Кітап қалың оқырман қауымға арналған
Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
жүктеу/скачать 5,42 Mb. Pdf көрінісі
|
myrzakhmetov m kazak kalai orystandyryldy
- Бұл бет үшін навигация:
- Су басынан тұнар болар!
| Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
Бұл саясаттың алғашқы «жемісі» тілі, ділі, діні жағынан біртұтас қазақтардың 1937 жылғы қызыл қырғыннан кейін тілі жағынан ада қазақ, шала қа- зақ және таза қазаққа жіктеліп кетуінде жатыр. Таза қазақ дегеннің өзі де дүниетанымы жағынан мәңгүрттеніп, діннен қол үзе бастаған тобырға айна- лу бағытында болатын. Бұл қазақтарды кеміту емес, шындықтың өзі осындай болса не етерсің? А рал ас м ектеп м әселесі Қазақстанда оң шешімін тауып, біртіндеп азаюдың орнына күннен күнге көбейіп бара жатуы біз үшін дес бермес проблема болып тұр. Өйткені ол жайында зиялы қауым дабыл қағып, қарсылық білдіріп жатса да, қазірдің өзінде оның көбею қарқыны артуы бізді қатты ойландыруда. Аралас мектептер арқылы өзгелердің идеоло- гиялық жағынан жан-жақты қысым ету арқылы енген түрлі себептерін танып-білу бүгінде аса қажет мәселеге айналып отыр. Өйткені аралас мектеп- тер жайында қаншама сыншыл, өткір де дәлелді пікірлер айтылса да, оқу-ағарту департаменті қыз- меткерлерінің оянып, үн қатар түрі байқалмайды. Өйткені олар жым-жырт, «сен тимесең - мен тимен, бадырақ көздің» өзі болып отыр. Аралас мектеп тағдыры мен өткендегі отар- шылдық мақсатын, оның даму, өмірге ену тари- хын танып-білуді жай адам түгіл, жоғары саяси элитаның өздері де толық түсініп, түп тамырына ден- дей алмай келеді. Аралас мектеп Кеңестік заман- да идеологиялық саяси құралға айналғаны да рас қой. Ол заманда отаршыл Ресей империясынан сарқыт болып қалған аралас мектеп туралы сая- 272 Су басынан тұнар болар! сатты коммунистер интернационалдық тәрбиенің тербеліп өсер бесігі деп қарап, оны дәстүр ретінде қабылдап, осы тұрғыдан танып, саясат жүргізді. Бірен-саран ойшыл азаматтар болмаса, бәріміз ара- лас мектепті халықтар достығының тәрбие мектебі деп ұғындық. Тәуелсіздік алған соң да осы ұғымнан алыстап кетпедік немесе оған жете мән де бермедік. Мысалы, осы құбылысты бұрынғы Білім және ғылым министрі Бірғаным Әйтімованың Тараз қаласына келіп, Дулати атындағы университет ұжымымен кез- десуде сөйлеген сөз сарынынан анық сезіндік. Министр ханым кредиттік оқудың барысы жа- йында тәп-тәуір баяндама жасады. Екпіндей сейлеуі өзіне жарасып тұрды. Көтерген мәселесі жайында сұрақ қойыьщар деп тыңцаушыларына қайта-қайта ескертіп жатты. Ешкім сұрақ бере қоймады. Мен ең алдыңғы қатарда отыр едім, «Сұрақ қойыңыздар», - деп маған тікелей қараған соң, сұрақ қоймасам ұят болар деп, өтпес пышақ қол кесер дегендей еріксіз: - «Құрметті министр ханым! Қазақстандағы жүктеу/скачать 5,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|