ҚР ҚЖ 4.01-106-2018 47
резервуарды ішінара босатуды көздейді. Бұл ретте шоғырландыру резервуарында
тұнбаның қосалқы қабаты және ағартылған судың буферлік қабаты сақталады.
Резервуарларда шөгетін механикалық қоспалар мен қалқымалы заттарды мерзімді
жинау және жою үшін техникалық шешімдерді қарастыру керек. Қалқыған мұнай
өнімдерін жинау және жою үшін шоғырландырушы резервуардың толтыру деңгейінің
едәуір ауытқуы жағдайында тиімді пайдалануды қамтамасыз ететін қазіргі заманғы мұнай
жинау құрылғылары (скиммер) пайдаланылуы мүмкін.
Шағын көлемді шоғырландыратын резервуарларда қабырғаларының еңісі кемінде
45°болатын бірқатар пирамидальды тұнба шұңқырлары түрінде түптерді орнату орынды.
Едәуір көлемдегі резервуарларда тұнба шұңқырларын қабырғасының еңісі 45° кем
емес көлденең немесе бойлық науалардың түбіне қатысты тереңдетілген және науаларға
резервуардың түбінің еңісі 0,05 кем емес етіп орналастыру керек.
Едәуір ұзындықта көрсетілген науалар қабырғасының еңісі 45° - ден кем емес және
осы шұңқырларға науалар түбінің еңісі 0,05-тен кем емес қосымша тереңдетілген
шұңқырларды қамтуы мүмкін. Түбінің ауданынан науалар мен шұңқырларға тұнбаны
жою үшін гидрожаралар пайдаланылуы мүмкін. Шұңқырдың жиынтық көлемі оны
жоюдың қабылданған мерзімділігі кезінде шөгіндінің ықтимал көлеміне байланысты
анықталады.
Резервуарлардағы тұндыру аймағының биіктігі 2-4 м шегінде қабылданады,
резервуардың бортының ең жоғары су деңгейінен биіктігі - 0,3 м кем емес, тұндыру
деңгейінен қорғау аймағының биіктігі (буферлік қабат) - 0,3 - 0,5 м кем емес.
1-3 тәулік ішінде шоғырландыру резервуарында беткі ағысты тұндыру кезінде
өлшенген заттар мен мұнай өнімдерінің шоғырлануын төмендету әсері 80-90% - ға дейін,
ОБТ
20
- 60-80%, ОХТ бойынша-80-90% - ға дейін ерітілген органикалық заттарды құрауы
мүмкін. Ұсақ дисперсті қоспалардың үстіңгі ағынының едәуір болуына байланысты
гидравликалық ірілігі 0,2 мм/с кем ұсақ дисперсті қоспалардың қалдық концентрациясы
тұндырғыш судағы өлшенген заттардың қалдық концентрациясы 50-200 мг/дм3, мұнай
өнімдері - 2-10 мг/дм3 с қоныстанған аумақтардан және кәсіпорын алаңдарынан 10-50
мг/дм3 дейін құрауы мүмкін. Бұл ретте ОХТжәне ОБТ
20
- ға қайта есептегенде ерітілген
органикалық қосылыстардың қалдық құрамы тиісінше 50-100 және 20-30 мг/дм3 құрауы
мүмкін.
Шоғырландыратын резервуарлардың шөгінді бөлігінің көлемін алдын ала есептеу
үшін оны тазарту сәтіне қарай шоғырландыратын резервуардың түбіндегі шөгіндінің
параметрлерін (құм қоспасы, орташа және жұқа дисперсті жүзінділер) шамамен:
ылғалдылығы 98 - ден 99,5%-ға дейін (буферлік қабатты ескере отырып), үлес салмағы
1,05-1,15 т/м3, құрғақ затқа есептегенде мұнай өнімдерінің құрамы 3-5% (ғылыми-зерттеу
ұйымдарының деректері бойынша нақтылау керек) қабылдау керек.
Шағын көлемді шоғырландыратын резервуарлардан тұнбаны (судың буферлік
қабаты бар) жою автомобильдік илосостармен немесе грейферлік қондырғылармен (6-12
айда 1 рет) мерзімді (3-6 айда 1 рет) жүзеге асырылады.
6.7.4 Жинақтайтын резервуардың пайдалы (жұмыс) көлемі, жаңбырлы ағысты реттеу
және оны терең тазалау құрылыстарына кейіннен бұру үшін wос есептік жаңбырдан
жаңбырлы ағынның көлемінен кем болмауы тиіс.д.