ИТК, ОИ қисығын тұрғызу. Ағын температуралы үш ректификациялы ауыр қоспа ОИ сызығы арқылы анықталады: температуралы сұйық ағыны – нольдік айдау, температуралы бу ағыны – ОИ сызығында 100%-ті ағыны. Бір сатылы буландырудың сызығын тәжірибелі мәліметтерге сүйеніп құруға болады. Жуық есептеу үшін ОИ сызығы арасындағы және ИТК немесе ГОСТ айдауы арқылы қолданады. Бұл әдіс ОИ сызығын тіке сызығымен анықтайды. Обрядчиков және Смидович әдісі арқылы ОИ сызығы мұнай және мұнай өнімдері атмосфералы қысымда келесі образда болады. Тангенс бұрышы ИТК көлбеу сызығымен формула арқылы анықталады.
t70- айдау температурасы ИТК арқылы 70% фракциясы, 0C; t10 – айдау температурасы 10% фракция ИТК арқылы, 0C.
Сосын график 18-сурет арқылы tgИТК және t ось ординатында табу керек (жоғарғы бөлігінде) айдау дәрежесі ИТК арқылы, 100%-ға сәйкес айдау ОИ арқылы, және (төменгі бөлігі)айдау дәрежесі ИТК арқылы, 0 %-ға сәйкес ОИ арқылы. Алынған мағына ОИ сызығының қалпын анықтайды. Ол үшін графикте имек ИТК точкадан алынған, 0 және 100% температураға сәйкес айдау, тіке біріктіру керек.
18-сурет. Обрядчиков және 19-сурет. Мұнай фракциясында имек ОИ графигін құруға Смидович графигі арналған: Δt–50% қайнап біту температурасы арасындағы айырмашылық ИТK арқылы (немесе ГОСТ арқылы) және ОИ; 1 - tg бұрышының имегін анықтау үшін көлбеу ОИ ГОСТ айдау арқылы; 2–сол сияқты ИТK көмегімен айдау; 3 –температураның имек айырмашылығы 50% қайнау НТК және ОИ имегі арқылы.
ОИ сызығын құрудың басқа тәсілдері бар: Нельсон, Пирумов және т.б. Нельсон мен Харви атмосфералы қысымда бір сатылы буланудың келесі әдісін ұсынды: tg ИТK анықтауды; график арқылы (19-сурет) ОИ көлбеу сызығын анықтауды; бүгілген3 Δt –айырмашылық 50%-ті точка ИТК сызығындағы айырмашылық (немесе ГОСТ) және ОИ, яғни
Бұл жерде 50% температуралы ОИ арқылы сұрыптау анықталынады
Температураны біле отырып, 50%-ті айдау ИТК арқылыайдау отгону (50%-ті точка ИТК арқылы), бастапқы температураны анықтауға болады, 1-уі ОИ соңында (0C-та)
Алынған бастапқы точка арқылы мен ОИ-ң соңы тіке жүреді. Пирумов арқылы ОИ-ң тұрғызылуы келесіге сай:
1.ИТК арқылы көлбеу имегін анықтайды:
2. ОИ көлбеу сызығын 15-графикке сай табады.
3. 20-суреттің графигі арқылы көлбеуінен ИТК арқылы мен 50% температура отборы t50айдаудың проценттін анықтайды.
4. ИTK арқылы температурасын тауып, айдаудың үлесіне сайп, %, ИТК мен ОИ (tпep) кесіп өту.
5. ОИ-ң бастапқы температурасын анықтайды tбаст.
Алынған точка арқылыtначменtnep ОИ тіке жүргізіледі.
1-мысал.Жіңішке фракциялы атмосфералы қысымда (220 - 2900C) шкапофты мұнай арқылыОИ сызығын құру. ИТК сызығы 4-суретте келтірілген.
Шығарылуы.tg ИTK220-290 0C фракцияда табу.
50%-ті айдауда температура 2550C (4-сурет). Обрядчиков пен Смидович графигі арқылы (1-сурет), алынған мәліметтерді пайдалана (tgИTK = 0,7 жәнеt50 = 2250C),отырып ординат осьінен екі нүкте алады- біріншісі 42% ИТК имегі бойынша айдауына сәйкес келеді (ОИ айдауына0%), ал екіншісі - ИТК айдауы бойынша 52% (ОИ айдауына100%). 1-суретте екі нүктенің қосылуы көрссетілген.
Мысал 2.Энглер разгонкасы берілген: 10% - 170 0C, 50% - 250, 70% -3750C. Пирумов методы бойынша нүктені анықтау.
1.Имек разгонкасы бойынша көлбеуді анықтау
2. 20-суретте берілген сызба бойынша ОИ сызығының көлбеуін анықтайды. Ол 2,5-ке тең.
20.3-суретте берілген сызба бойынша 3,4-ке тең болатын икем разгонкасының көлбеуіне тәуелді және айдау температурасы 50%,2500C –ға тең болатын ИТК және ОИ сызығын кесіп өту нүктесін анықтайды. Кесіп өту нүктесі 30%-ға тең.
20-Сурет. Пирумов диаграммасы
4. ИТК сызығы бойынша іріктеу 30% 2500C –қа сәйкес келеді. Берілген нүктені анықтау үшін ИТК сызығын құрастыру қажет.
5. ОИ бастапқы температурасын анықтайды
Осылайша, ОИ құру үшін екі нүкте аламыз: 0% ОИ - 1750C и 30% ОИ - 2500C.
ОИ сызығын ИТК сызығының көлбеу бұрышының тангенсін анықтай отырып, қалған қалдық- мазут үшін құрамыз.
- ашық мұнай өнімдерін айдаудың массалық үлесі
50 %қалдық айдау температурасы ИТК сызығы температурасының мөлшері ретінде анықталады
-ашық фракция айдау үлесінен сәйкестендірілген температура, 0C.
Мысал 3. tgИTKмұнай= 4 және 60% айдауға сәйкес 3100C температура болғандағы оның 50% айдау температурасыжәне мазут үшін ИТК сызығының көлбеу бұрышын табу.
Шығарылуы. Мазут үшін ИТК сызығының көлбеу бұрышын табады:
Мазут 50% айдау температурасы
Практикалық тұрғыдан ОИ линиясын есептеуде жоғары атмосфералы қысым қолданылады
21-Сурет. Имекті ИТК және ОИ фракциялары 220-290 ºС (1 мысал үшін)
Достарыңызбен бөлісу: |