Топ: дпмно-15с математика негіздері пәнінен тапсырмалар жауаптары



бет16/26
Дата25.04.2020
өлшемі0,87 Mb.
#64725
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   26
Байланысты:
математика негіздері Назырхан Айнур

Қарапайым геомериялық фигуралар


Геометрия элементерін оқып-үйрету барысында «көпбұрыш» ұғымының енгізілуі ерекше кезең болып табылады. Шынында осы уақытқа дейін көпбұрыштың дербес түрлері (бұрыштарының саны үшеу, төртеу, бесеу, алтау және т.с.с) және оның элементері қарастырлған болатын. Енді олардың әрқайсысының түрліп ерекшеліктері болғанымен, тегінің бір екендігіне назар аударылады, яғни олардың барлығын бір ғана атаумен «көпбұрыш» терминімен білдіреміз. Әрі қарай жекеленген фигураға анықтама берудің мүмкіндігі тұғанын көрсетіп беруге болады. Мұнда фигураның ең жақынтегі және түрліп ерекшелігі айқын көрсетіледі.Мәселен: «үшбұрыш» деп бұрыштарының саны үшеу болатын көпбұрышты айтуға болады, сонда бұрыштың ең жақын тегі-көпбұрыш, ал оның түрлік ерекше лігі-бұрыштарының үшеу екендігі.

Тік бұрыш және тік бұрыш емес бұрыштарға түсінік беру де геометрия элементтерін оқытып-үйретудің алға сылжығандығын білдіреді. Өйткені, мұнда алдымен практикалық іс-әрекет барысында тік бұрышты шығарып аламыз.Әрі қарай тік бұрышты шығарып аламыз. Әрі қарай тік бұрыштың дайын моделін пайдалана отырып, онымен басқа бұрыштарды салыстырамыз. Демек, «тік емес бұрыш» ұғымын енгізу практикалық жұмыстың нәтижесімен сипатталады.Геометриялық фигуралаларды бір-бірінен ажыратуға машықтандыратын тапсырмалар, қайталау және пысықтау мақ/да кездесуі мүмкін және олардың бәрі жаңадан енгізіліп отырған түсінік/н тығыз байланысты қарастыр/уы тиіс екенін ескеру жөн.Ұзақтықты өлшеу сантиметрінің көмегімен жүзеге асырылады. Дегенмен,10 санын енгізумен байланысты дициметр жайында қарапайым түсінік беріліп,ұзындықты өлшеу біршама қарастырылады.



24-сұрақ:

Көпжақ – көпбұрыштармен шектелген кеңістіктің бөлігі. Көпбұрыштар көпжақтың жақтары деп аталады.

Көпжақтың жақтарының қабырғалары мен төбелері оның сәйкес қырлары мен төбелері деп аталады. Жақтар көпжақтың бетін құрайды. Көпжақты оның төбелерін белгілеген әріптермен жазамыз.

Көпжақтардың ең қарапайым тобын дөңес көпжақтар құрайды.

1-анықтама. Егер көпжақ өзінің жағын қамтитын жазықтықтардың кез келгеніне қарағанда тұтастай бір жақ бетінде орналасса, онда ол дөңес көпжақ деп аталады.

ЕГЕР ДӨҢЕС КӨПЖАҚТЫҢ ЖАҚТАРЫ ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ САНЫ БІРДЕЙ ДҰРЫС КӨПЖАҚТАР БОЛСА ЖӘНЕ КӨПЖАҚТЫҢ ӘРБІР ТӨБЕСІНЕН ШЫҒАТЫН ҚЫРЛАР САНЫ БІРДЕЙ БОЛСА, ОНДА ОНЫ ДҰРЫС КӨПЖАҚ ДЕП АТАЙДЫ

Дұрыс көпжақтың бес түрі бар:

· Дұрыс тетраэдр;

· Куб (Гексаэдр);

· Октаэдр;

· Додекаэдр;

· Икосаэдр.

Дұрыс тетраэдрдың жақтары – дұрыс үшбұрыштар, оның төбесінде үш қыры тоғысады. Дұрыс тэтраэдр барлық қырлары тең болатын үшбұрышты пирамида.

Кубтың жақтары – квадраттар, оның әрбір төбесінде үш қыры тоғысады. Куб - барлық қырлары өзара тең тікбұрышты параллелепипед. Октаэдрдың жақтары – дұрыс үшбұрыштар, оның әрбір төбесінде олар төртеуден тоғысады. Грек тілінен аударғанда, “октаэдр” – “сегіз жақты” деген мағына береді.

Додекаэдрдың жақтары – дұрыс бесбұрыштар, оның әрбір төбесінде үшеуден тоғысады. Грек тілінен аударғанда, “додекааэдр” – “он екі жақты” деген мағына береді.

Икосаэдрдың жақтары – дұрыс үшбұрыштар, оның әрбір төбесінде бесеуден тоғысады. Грек тілінен аударғанда, “икосаэдр” – “жиырма жақты” деген мағына береді.

№ Дұрыс көпжақтың грекше аттары Қазақша аты Қырының саны Жақтарының саны Төбелерінің саны

1. Тетраэдр Төрт жақты 6 4 4

2. Куб (Гексаэдр) Алты жақты 12 6 8

3. Октаэдр Сегіз жақты 12 8 6

4. Додекаэдр Он екі жақты 30 12 20

5. Икосаэдр Жиырма жақты 30 20 12



Осы кестеден байқағандай Қ +2= Ж+Т .Мұндағы Қ- қырларының саны, Ж-Жақтарының саны, Т-төбелерінің саны. Бұл формула Эйлер формуласы деп аталады.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   26




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет