Физико-химиялық
(алмаспалы)
сіңіру
қабілеті
–
топырақ
ерітіндісіндегі катиондардың эквивалентті тҥрінің топырақтың қатты
бӛлігінің қҧрамындағы катиондардың бір бӛлігінің орнына алмасып сіңуін
аңғартады.
Алмаспалы сіңіруді келесі реакциямен сипаттауға болады:
Ca
2+
ТСК) Мg
2+
+ 5NaCl → ТСК ) 5Na
+
+CaCl
2
+HCl+ МgCl
2
H
+
ТСК (топырақтық-сіңіру комплексі) – топырақ қҧрамындағы сіңіру
қҧбылыстарына қатынасатын заттар қосындысы немесе жиынтығы, оның
басты бӛлігін топырақ коллоидтары қҧрайды.
Химиялық сіңіру қабілеті (хемосорбция) – топырақ қҧрамындағы
заттардың ӛзара химиялық әрекеттерге ҧшырап оның қҧрамында ерімейтін
тҧрақты тҧздар тҥзілуінде болып келеді.
Тҧздар тҥзілу реакциясы әсіресе фосфор қышқылының иондарын
сіңіруде ӛте маңызды. Мысалы:
ТСК) Ca
2+
+ Ca(H
2
РО
4
)
2
→ ТСК ) 2Н
+
+2CaHРО
4
↓
Бҧл реакция топырақ ерітіндісіндегі реакциясы бейтарапқа жақын
жағдайда жҥреді.
Реакциясы қышқыл топырақтарда былай жҥреді:
Al(OH)
3
+H
3
PO
4
→ AlPO
4
↓+3H
2
O
4Н
+
ТСК) 2Al
3+
+ Ca(H
2
РО
4
)
2
→ ТСК) Ca
2+
+2AlРО
4
↓
Химиялық сіңіру қоректік элементердің бір қатарының ӛсімдіктерге
сіңіру жағдайын тӛмендетеді.
Достарыңызбен бөлісу: | 
