Ертай перизат ертайқызы
Авторлық әдістемелік тұтастықты сәтті қолданудың педагогикалық шарттары
жүктеу/скачать 212,29 Kb.
|
Ертайкызы Перизат
| 2.2. Авторлық әдістемелік тұтастықты сәтті қолданудың педагогикалық шарттары
Зерттеу міндеттерінің бірі ретінде жасөспірім оқушылармен білім беру және тәрбие жұмысының тәжірибесінен оқшаулануды және автордың әдістемелік тұтастығын сәтті қолданудың педагогикалық жағдайларының маңызды сипаттамасын ұсына отырып, біз инновациялық әдістемелік жобаларды жүзеге асыруда жоғары нәтижелер алу педагогикалық жағдайлармен анықталады деген сенімге негізделдік - тиісті жұмыс істейтін педагогикалық жүйе өмірлік-практикалық жағдайларда орналастырылған. Біз оларды педагогикалық деп анықтаймыз, өйткені оларды мұғалімдердің өздері әдейі және негізделген түрде жасайды, қолдайды және білім беру процесіне қатысады. Бұл педагогикалық қызметтің кез-келген басқа детерминанттарынан (әлеуметтік-саяси, экономикалық, мәдени және т.б.) артықшылықты анықтайтын тәлімгерлік басқару, оқу корпусының бағыныштылығы. Оқу-тәрбие практикасын мақсатты талдау кезінде және тәжірибелік-эксперименттік жұмыстарды жүргізу кезінде көз жеткізгеніміздей, педагогтер қамқорлықтағыларға білім беру-тәрбиелік ықпал етудің кәсіпқойлары ретінде жас ұрпақпен өткізілетін сабақтардың барысы мен нәтижелерінің осы және өзге де детерминанттарын дидактикалық өңдеуді жүргізуге және сол арқылы оларды педагогикалық жағдайға айналдыруға қабілетті. Оқу-тәрбие процесінің осы ерекше реттеушілерінің іс-әрекетінің әлеуметтік-педагогикалық маңыздылығы айқын. Оқушы-жасөспірімдерде тұлғалық қасиет пен ар-намыстың тиімді негіздерін қалыптастыру жөніндегі жұмыста ізденуші осындай сегіз педагогикалық жағдайды бөліп, жетекші топқа біріктірді. Бұл шешімді теориялық негізделген және тәжірибелік-эксперименттік жолмен сенімді түрде расталған ретінде халықаралық педагогикалық аксиология зертханасындағы , қолданбалы дидактика ғылыми - зерттеу зертханасының жанындағы проблемалық-зерттеу жұмыстарының үлгісімен өткіздік.Педагогикалық мақсаты шарттары: оқушылардың педагогикалық жүйе ретінде мектептің қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ету және оқушылардың жайлылығы үшін гуманистік негіздердің әлеуметтік және жеке маңыздылығына сенімін қалыптастыру; оқушылардың өз сыныбында және туған мектебінде, балалар мен жасөспірімдер қоғамдық бірлестігінде, үйде немесе құрдастарымен еркін қарым-қатынаста нақты гуманизмді құруға қабілетті күшті .дағдыларын дамыту; білім беру мекемесінің мейірімді психологиялық климатының өсуіне ықпал ету, әр оқушының өз мемлекетінің лайықты азаматы, қоғамның жоғары мәдениетті мүшесі ретінде өзін-өзі толық танытуы үшін оңтайлы жағдай жасау; мектеп оқушыларын жас ұрпақтың физикалық және психикалық ресурстарын үнемдейтін жұмыс және бос уақытты ұтымды ұйымдастыруға үйрету; жас адамдарда көмекке және қолдауға мұқтаж қарттарға, балаларға, мүгедектерге іс жүзінде қамқорлық жасауға деген ұмтылыстың өсуін жеделдетуге ықпал ету. Мектеп ұжымының өміріндегі гуманистік стильдің педагогикалық негізделген құралдарын құру және қолдау кезінде халықтық педагогика қағидаттарына негізделген гуманистік тәрбие жүйесін құру идеялары жүзеге асырылды. Мұнда: "жас ұрпақты дағдарыс қоғамындағы моральдық және рухани кедейліктен құтқару үшін халықтық педагогика дәстүрлеріне негізделген шынайы гуманистік білім беру жүйесіне көшу қажет. Оны құру ондаған жылдар бойы ең жақсы отандық оқу орындары жинаған білім беру тәжірибесінен бас тартуды білдірмейді. Бұл тәжірибенің көптеген элементтері (балалар ұжымын жеке тұлғаны дамыту үшін пайдалану; мектеп пен ортаны біріктіру; жастарды ересектердің еңбек қатынастарына қосу және т.б.) жоғары бағаланып, әлемдік педагогиканың "қоржынына" енді. Сонымен бірге, соңғы онжылдықта қалыптасқан "білім беру жүйесін" қайта қарау оны "косметикалық жөндеумен"шектелмейді. Олар білімнің мақсатын, принциптерін, бағдарын, идеяларын түбегейлі қайта қарауды, рұқсат етудің жемісі, оқушының жеке басын бұзатын анархиядан бас тартуды талап етеді. Тәрбие парадигмасын өзгерту қажет, ол білім алушыларға құрметпен қарайтын идеялар мен бағдарларды бірінші орынға қоюды көздейді. Халықтық педагогика қағидаттарына негізделген гуманистік білім беру жүйесі келесі идеяларға негізделген: -тәрбиедегі жеке көзқарас: өсіп келе жатқан адамның жеке басын жоғары әлеуметтік құндылық ретінде тану; -әр баланың бірегейлігі мен өзіндік ерекшелігін құрметтеу, оның әлеуметтік құқықтары мен бостандықтарын тану; -тәрбиенің мақсаты, объектісі, субъектісі, нәтижесі және тиімділігінің көрсеткіші ретінде тәрбиеленушінің жеке басына бағдарлану; -тәрбиеленушіге өзінің даму субъектісі ретінде қарау, адам туралы білімнің барлық жиынтығына, осы процестің заңдылықтары негізінде қалыптасатын тұлғаның өзін-өзі дамытуының табиғи процесіне тәрбиелеу.; -тәрбие-бұл баланың қалыптасуын, санасын, сезімдері мен мінез-құлқын тұтас процесс ретінде мақсатты басқару. Сана мен мінез-құлыққа оралу сөзсіз сөз бен істің бұзылуына әкеледі, жастардың эмоционалды-сезімтал саласын нашарлатады. Сонымен қатар, эмоциялар әлеуметтік тәжірибені құру процесін жеңілдетеді. Өмірлік құндылықтар, моральдық нормалар мен ережелер тек сезім арқылы ғана дамып келе жатқан адамның өзіндік құндылықтары мен нормаларына айналуы мүмкін; жалпы дамудың мазмұнын, оқытудың формалары мен әдістерін айтарлықтай өзгертуді талап ететін білім беру, оқыту және дамудың бірлігі. Жалпы білім берудегі гуманитарлық аспект, оқытуды саралау және даралау, танымдық қызығушылықты ынталандыратын белсенді әдістер маңызды орын алуы керек; тәрбиенің ұлттық ерекшелігі, тәрбиеде халықтың ұлттық дәстүрлеріне, оның мәдениетіне, ұлттық-этникалық әдет-ғұрыпқа, әдеттерге сүйену; оқу процесінің негізі ретінде оқушылардың өмірін ұйымдастыру. Жасанды түрде ойластырылған іс-шаралар қажет емес, бірақ қызықты, оқушылардың қажеттіліктеріне, жасына және жынысына сәйкес келетін, әр түрлі істерге толы шынайы өмір қажет. Оқушылардың тіршілік әрекеті, оның мазмұны, қарым-қатынасы және оқушылардың қарым-қатынасы өсіп келе жатқан адамның адамгершілік келбеті қалыптасатын табиғи ортаны құрайды; Мұғалімдер мен балалар арасындағы құрметпен қарым-қатынас, балалардың пікіріне төзімділік, оларға деген мейірімділік пен назар психологиялық тұрғыдан жайлы атмосфера жасайды, онда өсіп келе жатқан адам өзін қорғалған, қажет, мағыналы сезінеді, онсыз оқушының дамуы мен өзін-өзі дамытуы мүмкін емес. Қолайлы психологиялық климатты құрудағы жеке айырмашылықтардың әлеуметтік психологиясының идеяларына, қалыптасқан қатынастарды түзету мақсатында табысқа, сенімге, бәсекеге қабілеттілікке ие болу арқылы мектептегі тұлғааралық қатынастарды жақсартуға дәйекті қолдау қажет. тәрбиедегі экологиялық тәсіл мектептің қоршаған ортамен өзара әрекеттесуінің әртүрлі нұсқаларын қамтиды, бұл өте қайшылықты. Мектеп балаларды қоршаған ортаның теріс әсерінен қорғай алмайды, бірақ оқушыларды өмірге микросоциумдағы өмірді жақсартуға ықпал ететін рухани-мәдени орталыққа айналдырып, қоршаған ортаның проблемалары мен алаңдаушылықтарын қоса алады". Осындай теориялық және әдіснамалық тұрғыдан тексерілген платформада оқу-тәрбие процесін құру және оны қозғалысқа келтіру мекеменің жұмысын ынтымақтастық рухымен, өзара қолдау, жақсы бастамалардың тағдырына жалпы алаңдаушылықпен, оқытудағы, тәрбиелеудегі және бүкіл мектеп ұжымының өмірін ұйымдастырудағы перспективалық жаңалықтармен толтырады. Шын мәнінде, бұл кеңістікті ашады және барлық басқа педагогикалық жағдайлардың шығармашылық дамуына және оларды орынды пайдалануға мүмкіндік береді. Екінші шарт: мектеп психологының білім беру және тәрбие іс-әрекетін оқушылардың жалпыадамзаттық рухани-адамгершілік құндылықтардың мәні мен мазмұнын игеруге бағыттау. Оның мәні: жалпы мектеп тұжырымдамасына сәйкес келетін, психология бойынша сабақ бағдарламаларына және жасөспірім мектеп оқушыларының клубтық қарым-қатынасына, сондай-ақ олардың материалды қабылдауға дайындығының қазіргі деңгейіне сәйкес келеді. Адамзаттың бұрынғы ұрпақтарының ұрпақтарына, оның ішінде қазіргі ұрпаққа, мүмкін емес рухани - адамгершілік өсиеттерінің арсеналы туралы хабарлау; ата-бабаларымыздың өсиеттерінің психологиялық сипаттамасы бізге, бүгінгі күнге, басқа адамдармен бейбітшілікте, келісімде және өзара тиімді ынтымақтастықта, халықтар мен мемлекеттер достығында, өз үйіне, әке өлкесіне, барлық туыстарына деген сүйіспеншілікте, әлеуметтік-табиғи ортаға деген еңбексүйгіштікте және қамқорлықта, бейбітшілік, әділеттілік және т. б. өмір сүрудің тарихи және шынайы гуманистік нормалары, қоғамның жан-жақты ілгерілеуінің моральдық негізі, жаңа материалдық және рухани, мәдени-эстетикалық және басқа; Үй жануарларына жауаптарды мақсатты іздеу және ойластырылған түсіну үшін қоғамдық-саяси, моральдық-этикалық, әлеуметтік-экономикалық, құқықтық, экологиялық және басқа мәселелер бойынша сұрақтар тізімін ұсыну; тақырып бойынша әдебиеттер тізімін және жеке интеллектуалды және дүниетанымдық қорды толықтырудың басқа көздерінің тізімін ұсыну, жалпыадамзаттық мәдениеттің жаңа биіктіктеріне практикалық көтерілу, қоғамда серіктестік қарым-қатынас орнату дағдылары мен дағдыларын игеру, ынтымақтастық субъектілері үшін пайдалы өзара әрекеттесу, сәйкесінше жастар арасында өнімді өсіру үшін қолайлы жағдайлар жасау.адамның қадір-қасиеті мен ар-намысының тиімді негіздері құрайды. Шарттың педагогикалық мақсаты: стратегиялық құнды, тактикалық маңызды және ситуациялық мақсатты жедел және гуманизмге толы тәлімгерлік қоғамдастықтың моральдық-этикалық көкжиегін кеңейту, олардың санасын жалпы адамзаттық рухани-адамгершілік қазынаның қалыптасу заңдылықтары саласына тереңдету және оның ресми-ғылыми және өмірлік-практикалық әлеуетін пайдалану үшін жеке тұлғалардың менталитетіне араласуы, жеке тұлғаны және бүкіл қоғамды өмірдің белгілі бір сәттерінде қол жетімді рухани-адамгершілік жетілдірудің биіктігіне көтеру үшін халық педагогикасы; палаталарда сұлулық сезімін ояту және әр жалпыадамзаттық рухани - адамгершілік құндылықтың және олардың бүкіл жиынтығының күшті тартымдылығы; мектеп оқушыларын жалпыадамзаттық рухани-адамгершілік құндылықтар талаптарының идеалды номиналды мәндеріне мақсатты және тұрақты жақындату арқылы адамның адами қадір-қасиетін дамытудың нақты көрсеткіштерін және оқушылардың рухани-адамгершілік мәдениетін моральдық-этикалық идеялардан тиісті ұғымдарға, көзқарастарға, нанымдарға жетуде дәйекті түрде көтерілу қабілетін қалыптастыру, осы зияткерлік және дүниетанымдық табуларды өз өмірлік іс-әрекетінде, отбасының күнделікті өмір контекстінде қоғамның бірлігі ретінде жүзеге асыруға дайын болу, сонымен қатар мектептің әлеуметтік-педагогикалық организм ретінде жұмыс істеуі, оның класы және жасөспірімдер клубы бастапқы білім беру топтары ретінде; рухани-адамгершілік құбылыстарды салыстыру өнерін үйренушілерді оқыту, оларды жалпылау, сондай-ақ олар мен адамдар арасында қалыптасатын моральдық-этикалық құрылымдар арасында тұрақты байланыс орнату; оқушылардың санасында адамдардың әлеуметтік мінез-құлқының детерминизмі туралы тұжырымның ұзақ мерзімді қатынастар мен адамдардың күнделікті өзара әрекеттесуінің ерекшеліктерін реттеуші ретінде планетарлық-әлеуметтік болмыстың нормаларымен жетілуіне ықпал ету;жеке басының қадір-қасиеті мен абыройы жоғары жас азаматтар ретінде жетілу туралы рефлексия процедураларын жүзеге асыру технологиясына жүйелі түрде үйрету. Үшінші шарт: екінші сатыдағы оқушылардың қамқорлығындағы мектептің педагогикалық персоналының тұлғалық қасиет негіздерін қалыптастыру процесін бағдарламалық және әдістемелік қамтамасыз ету. Оның мәні: жасөспірім оқушылармен психология бойынша сабақтар өткізуге, сондай-ақ жасөспірімдердің бос уақыт бірлестіктерін басқаруға арналған қолданыстағы бағдарламаларды құру немесе сатып алу; бағдарламалар мен әдістемелік әзірлемелердің жинақталған қорын солтүстік аймақта, орта қалада, инновациялық-эксперименттік режимі бар мектепте жұмыс істейтін білім беру ұйымдарының оқу-тәрбие іс-әрекетінің жағдайларына сәйкес бейімдеу, оның жаңалығы нейролингвистикалық бағдарламалауды талғампаз психотехникалық құралдар жүйесі ретінде кеңінен қолдану болып табылады, ол жастарды өзін-өзі басқару қабілетімен қамтамасыз етеді, мақсатты түрде жетілдіреді және қол жетімді дағдыларды қоршаған әлеуметтік-табиғи ортаны жақсартуға бағыттайды. Педагогикалық мақсаты шарттары: жасөспірімдерде адами қадір-қасиеттің негіздерін тиісті бағдарламалық - әдістемелік материалдардың жеткілікті мөлшерімен қалыптастыру бойынша білім беру-тәрбие процесін сүйемелдеу және осылайша тәлімгерлердің қамқорлыққа алынушыларды адамдардың қадір-қасиеті мен ар-намысын көрсетудің идеалды нұсқаларына бағдарлау жөніндегі жұмысын мұқият анықтауға ықпал ету; жасөспірім оқушылардың психология, олардың бос уақытын өткізу және еркін қарым-қатынасты ұйымдастыру бойынша сабақтары мен істерінің мазмұндық аспектісін ретке келтіру; әріптестер мен оқушыларға сенімді істі ұйымдастыруға, білім алушыларға білім беру-тәрбиелік ықпал етуді жоспарлауға, сабақ-академиялық және бос уақытты дамыту кеңістігінде осындай әсер ету үшін қолайлы жағдайларды модельдеуге қамқор және ойлы көзқараспен оқу және тәрбие бағдарламаларын құрудың өзіндік үлгісімен көрсету; сабақтар мен палаталармен байланыстарды вариативті дайындауға немесе мектеп оқушыларымен жұмыс істеуге қатысы бар барлық адамдардың педагогикалық акциясының ең оңтайлы жобасын таңдауға жанама ынталандыру ұсынылған мазмұнның, сондай - ақ жұмыс әдістері мен технологияларының байлығы есебінен; мектеп психологтары мен басқа тәрбиешілердің арасындағы ынтымақтастықты қарқынды және әсерлі оңтайландыру.жасөспірім ұлдар мен қыздармен олардың адами қадір-қасиеттерінің жетілу деңгейін жоғарылату мақсатында. Төртінші шарт: туыстарын жасөспірім оқушыларда адами тұлғалық қасиет негіздерін қалыптастыру процесіне қосу. Оның мәні: педагогикалық персоналдың тәрбиеленушілердің отбасылық өмірінің, тұрмысының және үй сабақтарының мән-жайларын зерделеуі; жалпы педагогикалық және тәрбиелік сауаттылық деңгейлері бойынша отбасылық ұжымдарды саралау; ересек отбасы мүшелерінің жасөспірім оқушыларда өз сана-сезімі мен сана-сезімін қалыптастыру бағытын, сипаты мен ерекшеліктерін анықтау; мектеп оқушыларын тәрбиелеуде жасөспірім жастағы оқушылардың туыстарымен өзара әрекеттесу тұжырымдамасын әзірлеу; тәлімгерлік шеңберде осы тұжырымдаманың педагогикалық негіздері мен жалпы мазмұнын талқылау; ұсынылған тұжырымдаманың халық педагогикасының жалпы мағынасы мен канондарына сәйкестігі, оның гуманистік өміршеңдігі, нақты өңірлік-ұлттық жағдайлар үшін қолайлылығы туралы, сондай-ақ оны қабылдау мен іске асырудың практикалық орындылығы туралы оқушылардың ата-аналарымен бірлескен ұжымдық ойлар ұйымдастыру; оқушылардың ата-аналарымен және үлкен туыстарымен бірге жекелеген отбасыларда жасөспірім оқушыларды тәрбиелеуге сараланған ұстанымдар мен тәсілдерді әзірлеу; психолог-маманды отбасындағы жасөспірімдерді тәрбиелеу процесіне жедел қосу; оқушыларға дамытушылық әсер етуді жүзеге асырудың күрделі жағдайларында оқушылардың отбасы мүшелеріне консультациялық-психологиялық және тәлімгерлік - педагогикалық көмек көрсету; қамқорлыққа алынған оқушылар контингентінің отбасылық тәрбиесін жүзеге асыруға қатысты кәсіби-педагогикалық рефлексия актілерін ұйымдастыру.; жасөспірім жастағы оқушыларда адами қадір-қасиеттің пәрменді негіздерін қалыптастыруды мектеппен бірлесіп кезең-кезеңмен және кезең-кезеңмен талдау әдістемесі бойынша отбасылық-ата-аналар жұртшылығына консультация беру; оқушылардың отбасылық тәрбиесі мәселелері бойынша сатылымға түсетін әдебиеттер туралы оқушылардың ата-аналарын уақтылы хабардар ету; балаларды отбасында тәрбиелеудің озық тәжірибесін насихаттау (Б. П. Никитиндер, В. А. Сухомлинский, А. А. Фролов және т. б.)болып табылады. Педагогикалық мақсаты шарттары: жоғары адамгершілік қадір - қасиетімен және абыройымен сипатталатын азаматтар ретінде оларды даярлау үшін жасөспірім оқушыларға мақсатты ықпал етуде мектеп пен отбасының кәсіби басқарылатын өзара іс-қимылын жолға қоюды психологиялық қамтамасыз ету; мектеп пен отбасының жоғары адамгершілік білім беру-тәрбиелік әлеуетін қосу арқылы ізгілендіруші әсерді күшейту; жасөспірім мектеп оқушыларының бойында адами қадір - қасиеттің тиімді негіздерін қалыптастыру процесіне отбасы мүшелерінің педагогикалық мәдениетін жоспарлы түрде арттыру арқылы отбасылық-ата-аналық қатысуды кәсібилендіру; жалпы білім беретін мекеменің психологиялық қызметі арқылы жасөспірім мектеп оқушыларының ата-аналары мен аға отбасы мүшелерінің тәрбие-тәлімгерлік өзін-өзі жетілдіруіне ықпал ету; оқушыларға тек мектепте ғана емес, сонымен бірге отбасылық жағдайда да адамның қадір - қасиеті мен ар-намысын дамытудың орындылығы туралы ойларды жан-жақты әсер ету; оқушы өмірінің кеңістіктік-уақытша байланысының көп бөлігі үшін мақсатты және педагогикалық сауатты әсер ету. Бесінші шарт: жасөспірім оқушылардың адамгершілік негіздерінің психологиялық дамуының теориялық және практикалық формаларының үйлесуі. Оның мәні: мектеп психологының бірлесіп жұмыс істейтін мұғалімдер мен тәрбиешілер құрамымен бірлесіп, жасөспірім оқушылардың сеніп тапсырылған құрамындағы адами қадір-қасиеттің негіздерін жетілдіру процесін психологиялық - педагогикалық басқарудың тұжырымдамалық-теориялық ұстанымдарын жасау; ұсынылған идеяларды негіздеу-мектеп әкімшілігі мен педагогикалық кеңес алдындағы ұстанымдарды білім беру мекемесі ретінде қорғау; ұсынылған педагогикалық жобаның ресми мақұлдауын алу; қабылданған тұжырымдаманы барлық іске асырушыларға қол жетімді, ойластырылған білім беру-тәрбие жұмысының бастапқы қағидаларын түсіндіруді жүзеге асыру; психология бойынша қамқорлықтағылармен сабақтық және сыныптан тыс-тынығу сабақтарының бағдарламаларын жасау; оқу пәні ретінде және оқушылардың адами қадір-қасиеті мен ар-намысын жетілдірудің ғылыми негізі ретінде психологияның пәнаралық, пәнаралық және цикларалық байланыстарын орнату туралы мәселені пысықтау; курстың теориялық бөлігін өту кезінде жасөспірім оқушылардың бойында қалыптасатын түсініктерді объективтендіруге және олардың тиісті практикалық біліктері мен дағдыларын дамытуға ықпал ететін пән бойынша практикалық сабақтар кешенін ойластыру; психология бойынша сабақ өткізу бағдарламаларын, сондай-ақ психологиялық мазмұн қызметімен сыныптан тыс-бос уақыт бірлестіктерінің жұмыс істеуін кәсіби талқылау және ресми бекіту; бекітілген жұмыс тұжырымдамалары мен сабақ бағдарламаларын іске асыру.; психологияны оқытудағы практикамен, сондай-ақ жасөспірімдердің бос уақыттағы қарым-қатынас клубының сабақтарын өткізудегі теорияның өзара байланысын дәйекті және тұрақты түрде қамтамасыз ету; студенттердің психологиялық теорияны мақсатты игеруін үйлестіретін өзіндік авторлық жұмыс түрлерін оқу-тәрбие іс-әрекетінің құрылымына енгізу. Шарттың педагогикалық мақсаты: қатысушыларда қоғамдық тіршілік иелері, қоғамдық-тарихи процестің саналы және белсенді қатысушылары ретінде саналы қарым-қатынасты қалыптастыру; жеке психологиялық құбылыс ретінде адами қадір-қасиеттің теориялық аспектісінің қол жетімділігін қамтамасыз ету; палаталарға тиісті практикалық білім беруді өзіндік негізде құру үшін нақты мүмкіндік беру. қоғамда өзін-өзі ұстау өнерінің құрамдас бөлігі ретінде лайықты, ал олардың іс-әрекеттерінде жалпы қабылданған моральдық нормаларға сәйкес; сенім оқушы-жасөспірімдердің деп қорлайтын болады шексіз жетілдіру; көндіру білім алушыларға ой, бұл адамның қадір-қасиетіне көрініс болуы мүмкін адам арқылы шынайы қарым-қатынас, мінез-құлық реакциялары - қылықтары мен іс-әрекеттерін әзірлеу; оқушылардың іскерлігі мен дағдыларын жоғарылау санасы мен сезімін, өзінің жеке тұлғалық қадір-қасиетін, қабілетін көрсете көпаспектілі дайындығы, орындау әр түрлі рөлдер жақын ортаға; қоғамдық мінез-құлықтағы, оқу іс-әрекеттеріндегі, бос уақыт істеріндегі кемшіліктерге байланысты оқушылардың мазасыздық деңгейінің төмендеуі. Алтыншы шарт: авторлық әдістемелік тәсілдерді жүйелі қолдану. Оның мәні: сабақ бағдарламаларында қарастыру (үлгі ретінде семинар-тренинг бағдарламасын қарауға болады және мамандарға арналған әдістемелік құралдар (мектеп психологтарына арналған "Жас ханым" әдістемелік құралына назар аударамыз: жоғары сынып оқушыларына арналған қарым-қатынастың психологиялық клубы, ұсынылған теорияны жүйеде, тұтастықта, аяқталуда мектеп психологының жүйелі түрде қолданылатын жұмыстың өнімді тәсілдері жүйесін өрістету үшін база ретінде ұсыну. Авторлық әдістемелік тәсілдерді сабақта және сыныптан тыс қолдану мүмкіндіктерін анықтау мақсатында психологиядағы сабақтар бағдарламаларын және жасөспірімдердің сыныптан тыс бірлестігінің жұмысын алдын-ала қарау; әр сабақтың контексінде адамның қадір-қасиеті мен ар-намысының тиімді негіздерін қалыптастырудың ынталандырушы әдістерін дидактикалық өңдеу және педагогикалық-әдістемелік құралдар; сабақтарды өткізуге арналған стандартты нұсқамалардың үйлесуі (мысалы: сабақтардың ұзақтығы аптасына 4 сағатты құрайды ) клуб маманы-басшысының ұйымдастырушылық-педагогикалық шығармашылыққа құқығын іске асыру мүмкіндігімен (мысалы: ұсынылатын цикл бойынша сабақтарды әр түрлі жүйелілікпен (аптасына бір реттен төрт ретке дейін) және әр түрлі ұзақтықпен (бір сағаттан төрт сағатқа дейін) өткізуге болады ; психологиялық мазмұны бар сабақтың әмбебап және сондықтан жиі қайталанатын құрылымы үстемдік етеді, дәстүрлі түрде қатысушылардың сәлемдесуімен ұйымдастырушылық сәтті, теорияның сабақ бөлігін игеруді, тиісті жаттығуларды үйренуді және практикалық тапсырмаларды орындауды, сонымен қатар танымдық материалды талқылауды, белгілі бір дәстүрлі емес, атап айтқанда білім беру және тәрбие жағдайларына сәйкес келетін құрылымдық әртүрлілікті қамтиды., қарым-қатынас ережелерін ұжымдық тұжырымдау және негіздеу элементтерін енгізу, оларды психологиялық талдау және этикалық бағалау, оқу процесіне рефлексивті-диагностикалық процедураларды енгізу, көркем шығармалар, кинофильмдер, ертегілер және т.б. материалдары бойынша тыңдау, схемаларды, кестелерді және басқа да тақырыптық көрнекіліктерді мақсатты қабылдау); оқу жұмысының ұйымдастырушылық формаларын әр түрлі қолдану кезінде оқытудың жүйелілігінің дидактикалық қағидатын іске асыруды қамтамасыз ету. Шарттың педагогикалық мақсаты: жүйелі түрде ойлау адамға тән және сондықтан өзара қарым-қатынас психологиясы туралы материалдың жаңа бөліктерін (кез-келген басқа материал сияқты) игеру туралы пікір білдірушілердің саналы және кедергісіз ұсынысы оны жүйелі түрде зерттеуде сәтті болуы мүмкін. дизайн, логикалық дәйектілікпен, тиісті құбылыстарды жан-жақты қарастыруда; оқытушы-психологтың оқушылардың бойында адамдық қадір-қасиетінің негіздерін нығайту және бекіту тұрғысынан тәрбиелік-дамытушылық әсер ету әлеуетінің өзін оң жағынан көрсеткен педагогикалық-әдістемелік тәсілдеріне жүйелі түрде жүгінуін арттыру; білім алушылардың білім беру-жетілдіруші күш-жігеріне оқытушымен қатыстырылған қамқорлыққа алынушыларды оқыту мен тәрбиелеудің әдістемелік тәсілдерінің қуатын неназояние сендіру; мектеп жасындағы жасөспірімдерде психологиялық тұрғыдан құнды мотивацияның өсуін педагогикалық тұрғыдан ынталандыру өмірдің қолайлы сәттерінде адамның санасы мен қадір-қасиетін жетілдірудің осындай әдістерін практикалық айналымға енгізу немесе оларды құрдастарына, жас студенттерге, мектеп жасына дейінгі балаларға, жас отбасы мүшелеріне және т. б. қатысты мейірімділікпен қолдану. Жетінші шарт: қолданылатын педагогикалық әдістердің әр оқушының жеке басының салаларына әсері. Оның мәні: - өз саласында кәсіби-педагогикалық арсеналды сенімді қабылдау және адамның бөлінбейтіндігі туралы канонды білім беру объектісі және өзін-өзі жетілдіру субъектісі ретінде танудан тұратын теориялық және әдіснамалық ұстанымның сөзсіз мойындалуы, осыдан туындайтын жағдай. оның жалпы дамуы аясында жеке тұлғаның кез-келген қасиетін немесе сапасын қалыптастыру қажеттілігі; -білім алушылардың жеке басының қажеттіліктерін, мотивациялық, эмоционалды-еріктік, интеллектуалдық-дүниетанымдық және БЕЛСЕНДІЛІК-мінез - құлық салаларына тәлімгерлік әсер етуге арналған әлеуметтік-педагогикалық және дидактикалық-әдістемелік шаралардың нақты жұмысымен айналысатын адамдармен білім беру және тәрбие жұмысының бағдарламаларында алдын-ала қарау; -гуманистік принципті және олардың тұтас дамуы аясында тәрбиеленетін барлық жеке салалардың жұмысының мазмұнды байлығын арттыруға бірдей құлшынысты және шынайы алаңдаушылық білдіру; - жасөспірім оқушылардың тұлғалық қасиетінде жоғарыда аталған жеке салалардың әрқайсысының көрінуінің сипаттамалық көрсеткіштерін оқшаулау; -оқушылармен психологиялық теорияны жан-жақты пысықтау, ұлдар мен қыздарда қазіргі өмірде талап етілетін адами қадір-қасиет пен ар-намыс негіздерін қалыптастырудың қыр-сырын түсіндіру; - қыздарды қалай тәрбиелеу, балаларды оқыту, ата-аналарды құрметтеу, аурулар мен қайғы-қасіреттерден емдеу, қолөнер, тігін, киім кию және сақтау, отбасы үшін әртүрлі қорлар құру, сонымен қатар бақша мен бақшаны қалай өсіру керек, аулаңызды және бүкіл ауылды қалай пайдалану керек, жемістерді, көкөністерді және т. б. қалай өңдеуге және дайындауға болады.; - өмірлік-практикалық жағдайларды талдау және адамдардың қарым-қатынас фактілерін моральдық-этикалық сипаттау және рухани-адамгершілік бағалау мәселелерін шешу - тиісті негізделген өмірлік-практикалық ұсыныстарды тұжырымдау үшін эмпирикалық мәліметтерді жалпылаудың психикалық операцияларын жасау. Шарттың педагогикалық мақсаты: әр тәрбиеленушінің жеке басын ізделетін қасиеттерін қалыптастыру тұрғысынан жан-жақты жетілдіру; әр оқушының жеке және осы қалыптастырушы құрылымдағы барлық компоненттерді дамудың жаңа деңгейлеріне кезең-кезеңмен шығару; білім алушылардың зияткерлік және дүниетанымдық саласын адамның қадір-қасиеті мен ар - намысы негіздерінің жетекші сипаттамалары туралы идеяларды жинақтау және қарсылық білдіру сатысынан дамып келе жатқан субъектінің психикасының осы құбылыстары туралы тиісті ұғымдар шеңберін өзекті ету және өзектендіру сатысына дейін, содан кейін осы психикалық құбылыстардың өзіндік ерекшеліктеріне, олардың өнімді қалыптасуы мен өзін-өзі жетілдіру ерекшеліктеріне қатысты өз көзқарастарын қалыптастыру сатысына дейін көтеру, содан кейін - осы саланың жұмыс істеу сипаттамасында азаматтық қадір-қасиет пен ар-намыстың санасы мен сезімдерін өсіру қажеттілігі мен орындылығына қатысты нанымдар мен нанымдардың рөлі, белсенді өмірлік ұстанымды анықтау және қатайту сатысына дейін; өзіне қажет жеке тұлғаларды тәрбиелеумен байланысты асыл сезімдер шеңберін кеңейту; олардың бойында өзін-өзі жетілдіру субъектісінің осы бағытта қолданылатын күш-жігерге деген шынайы көзқарасын білдіретін субъективті түрде жеткілікті эмоциялар жиынтығын көрсету өнерін дамыту; бай спектрді ояту және өзін жеке тұлға ретінде құруға байланысты қажеттіліктердің сапалы өсуін ынталандыру, оның сипаттамасында адамның қадір-қасиеті мен мақтауға тұрарлық жоғары деңгейлердің ар-намысы; бұл қажеттіліктердің көріну дәрежесі мен энергетикалық қуатын арттыру-оларды диффузиялық, бұлыңғыр ауырлық түрінде білдіруден бастап, адамның қадір - қасиеті мен ар-намысын өз санасында және мінез-құлқында тиісті тілектер түрінде көрсетуге дейін, содан кейін абыроймен және абыроймен өмір сүруге деген белгілі бір ұмтылыс және жұмыс істейтін педагогикалық жүйеден шығу , қажеттілік түрінде, қадір-қасиеті мен абыройы бар өмірдің әлеуметтік және жеке маңыздылығына деген сенім ретінде, осындай сипаттамалық белгілерді иеленуге теориялық және практикалық дайындық ретінде; палаталарға тікелей және жанама психологиялық - педагогикалық әсер ету туралы ұсыныс пікірлер: өзін жоғары дамыған қадір-қасиетімен өмір сүретін адамдар ретінде жетілдіру-бұл іс жүзінде шексіз, ерекше күрделі және қиын процесс, бірақ өз нәтижелерімен ерекше құнды, тиісті идеалдарға жігерлі ұмтылатындардың барлығына бақытты өмір сүруді қамтамасыз етеді. Сегізінші шарт: ғылыми ізденістерді ұйымдастырушыларды үздіксіз педагогикалық-әдістемелік және ғылыми - зерттеушілік жетілдіру. Оның мәні: мектеп психологының бөлінуі - зерттеуді ұйымдастырушы тәлімгерлік қоғамдастықтың тез өмір сүруінен қалыс қалмау үшін және оқу-тәрбие жұмысында қолданылатын ұйымдастырушылық формаларды, оны жүзеге асырудың әдістері мен технологияларын жедел жаңарту-өзектендіру үшін педагог тиісті философиялық, социологиялық, психологиялық, педагогикалық және басқа теорияны тынымсыз меңгеруге, білім беру-тәрбие кеңістігінде іс жүзінде тексерілген инновациялардың пайда болуын үнемі қадағалап отыруға міндетті., олардың кәсіби құндылығын түсіну және жеке оң көзқараспен оларды прогрессивті-трансформациялық мақсаттармен қолдану орынды және ойластырылған; ғылыми ізденістің демеушісі болып табылатын оқушылар контингентімен жұмыс істейтін серіктес әріптестер арасында осындай позицияны қолдаушыларды сенімді түрде жаулап алу; мектеп ұжымының инновациялық-эксперименттік қызметі аясында жүргізілетін өз жұмысының бастапқы зерттеу позицияларын нақты анықтау; тиісті жас санатындағы оқушыларға нәтижелі тәлімгерлік әсер етудің" құпияларын " түсіндіретін классикалық, халықтық, инновациялық-эксперименттік, кәсіби және басқа педагогикалық теорияға дәйекті тереңдету; таңдалған тақырып аясында педагогикалық негізделген тәжірибені жүзеге асыру; бағынышты эмпирияны аналитикалық және синтетикалық игеру; белгіленген жолда білім беру және тәрбие жұмысын жетілдіру бойынша әріптестер мен серіктестерге қорытындылар, болжамдар, практикалық және әдістемелік ұсыныстар түрінде жаңа ақпарат қалыптастыру; пән-әдістемелік бірлестіктердің отырыстарында әріптестердің шеңберінде зерттеу — іздестіру барысы бойынша алынған нәтижелерді бастапқы жариялау; басқа білім беру мектептерінің, қосымша білім беру мекемелерінің, тәрбие ұйымдарының мамандары арасында алынған білімді талқылауды ұйымдастыру; инновациялық-эксперименттік қызметтің жаңа циклдарында әріптестердің теориялық негізделген тілектері мен кеңестерін іске асыру; ізденістердің нәтижелерін тақырыптық симпозиумдар мен ғылыми конференцияларда, семинарларда, политогтарда және ғалымдардың съездерінде қатысу. Педагогикалық мақсаты шарттары: жетекші зерттеуші мен оның серіктес-көмекшілерін зерттелетін тақырып бойынша теорияға пәндік бағдарланған тереңдету арқылы оқушы-жасөспірімдерде адамдық қадір-қасиеті мен ар-намысын қалыптастыру бойынша жұмыс сапасын арттыруға ықпал ету; мектеп психолог-зерттеушісінің білім беру-тәрбиелік және ғылыми-зерттеу әдістемелерін кәсіби меңгеруін қамтамасыз ету;әр түрлі аймақтарынан және шет елдерден келген жас ұрпақтарға білім беру және тәрбие беру саласындағы беделді мамандармен, танымал теоретиктермен және практиктермен бейресми байланыстардың санын көбейту арқылы зерттеуді ұйымдастырушының кәсіби-іскерлік және іздеу-шығармашылық әлеуетін байыту; білім беру-тәрбие және ғылыми-зерттеу жобасының жетекшісінің стратегиялық ойлау өнерін игеруіне және білім беру жүйесіндегі жаңалықтарды теориялық-әдіснамалық негіздеуге жәрдемдесу; іске асырылатын инновациялық білім беру-тәрбиелеу жобаларына және бұл ретте көзделген мақсаттарға қол жеткізудің пайдаланылатын құралдарына тәуелсіз кәсіби қоғамдық-педагогикалық сараптаманы қамтамасыз ету; зерттеушінің педагогикалық-әдістемелік және ғылыми-зерттеу арсеналын және мектептің барлық мұғалімдер-тәрбиешілер құрамын байытуды ұйымдастыру; жас азаматтардың қамқорлығындағы адамның ар-намысы мен ар-намысының сана-сезімі мен асыл сезімдерін қалыптастыратын мамандардың педагогикалық кәсібилік деңгейін арттыру. Көп мақсаты бар ұйымдастырушылық сипаттағы педагогикалық жағдайлардың осындай спектрін құру және дәйекті түрде жаңарту жалпы білім беретін мектептің жұмысын және оның барлық байланыстарын шынайы ізгілік атмосферасымен, бейбітшілік аурасымен толтырады, оқушылардың жоғары деңгейдегі адами қадір-қасиеті мен ар-намысын дамыту мен нығайтуға күш-жігерін айтарлықтай жеңілдетеді. жүктеу/скачать 212,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|