173
Жҧмыс жағдайында пластиналар әрқашан айналып тҧрады.
Айналу жылдамдығы жоғары болғандықтан, магниттік бет пен
бастиек арасында әуе кӛпшігі пайда болады да, пластиналар ҥстінде
0,00005-0,0001 мм қашықтықта олар қалықтап жатырғандай болады.
Айналу жылдамдығы жоғары болған сайын ақпаратты оқу
жылдамдығы да
жоғары болады, дегенмен де әртҥрлі физикалық
себептерге байланысты айналу жылдамдығының жоғары деңгейіне
жету ӛте қиын. Қазіргі таңда қатқыл дискілердің ең кең тарағаны
айналу жылдамдығы 7200 айн./мин. IDE және SATA дискілері ҥшін
және 10000 - 15000 айн./мин. SCSI дискілері ҥшін.
3.9-сурет. Қатқыл дискі қҧрылымының схемасы
Қозғалтқыштың
айналу жылдамдығынан басқа, қатқыл дискі
ақпараттарға ену интерфейсімен, кӛлемімен, ақпараттарға ену
уақытымен, ақпараттарды оқу және жазу жылдамдығымен және тағы
басқаларымен ерекшеленеді. Қатқыл дискіні таңдау кезінде ең бірінші
оның интерфейсіне, кӛлеміне және ақпараттарды оқу/жазу
жылдамдығына назар аудару керек.
Қазіргі таңда қатқыл дискі интерфейсінің ҥш негізгі тҥрі бар.
IDE.
Интерфейстің ең бірінші тҥрі, ӛзінің қарапайымдылығымен,
арзандығымен және тиімділігімен кең қолданыс алды. IDE-
контроллері тікелей қатқыл дискіге орналасады, ол қосымша тақтаны
кеңейтуді қажет етуден қҧтқарады.
Сонымен қатар, IDE-контроллер
жҥйелік тақшада да болады.
Оның пайда болғанынан бері қатқыл дискі контроллері мен
жҥйелік тақша арасындағы ақпарат алмасу ережелерін және
жылдамдығын бейнелейтін кӛптеген стандарттар жасап шығарылды.
Қазіргі таңда ақпараттарды теориялық жылдамдықпен 133Мбайт/с
174
кӛшіруге мҥмкіндік беретін Ultra ATA/133
қызметтік функциясы кең
қолданысқа ие болды.
IDE қҧрылғылары жҧмыс компьютерінде кӛп қолданылады.
Серверларда мҧндай қатқыл дискілер бірнеше себептерге байланысты
сирек орнатылады.
Интерфейс
ақпараттардың
бір
шлейфіне
қосылған
қҧрылғылардың бір уақытта жҧмыс істеуіне мҥмкіндік бермейді.
Мысалы, егер DVD диск-жетек және қатқыл диск бір IDE
каналына қосылған болса, ол кезде файлдарды компакт–дискіден
қатқыл дискіге кӛшіру екі есеге кӛбейеді (контроллер алдыңғы
операцияны аяқталмайынша, қандай да бір қҧрылғылар
ақпарат
алмасуды бастай алмайды).
3.10-сурет.
ATA(IDE) қатқыл дискіні қосу
3.11-сурет.
2 қатқыл дискілерді қосу тәсілі
175
Бҧл операцияны жағымсыз қҧбылыс байқалған жағдайда тез
аяқтау мҥмкін емес. Мысалы, егер DVD диск-жетегі зақымдалған
дискіні оқығысы келсе, онда HDD бҧл уақытта қол жетімсіз болады,
бҧдан кейін жҥйе тҧрып қалғандай кӛрінеді.
Тӛрт қҧрылғыдан артық қосуға болмайды (тиімді жҧмыс оның
екеуімен ғана мҥмкін). Жалғыз жолы –
қосымша IDE контроллерін
орнату немесе ҥлкен мӛлшерде IDE ағытпалы жҥйелік тақшаны алу.
IDE-қҧрылғысын қосу ҥшін 80-желілік шлейф қолданылады.
Ережеге сәйкес, жҥйелік тақшаның екі стационарлық IDE-ағытпасы
болады (қымбат модельдерде – тӛртеу).
Достарыңызбен бөлісу: