Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету


Екілік санау жҥйесiнде арифметикалық амалдар орындау



Pdf көрінісі
бет18/167
Дата07.02.2022
өлшемі5,94 Mb.
#84146
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   167
Байланысты:
medeshova-komputer-architekt

 
2.3 Екілік санау жҥйесiнде арифметикалық амалдар орындау 
Екілік санау жҥйесінде қосу амалы мынадай кестеге сәйкес 
жҥргізіледі:
0+0=0 
1+0=1 
0+1=1 
1+1=10
2
Сол сияқты кӛбейту кестесін былай кӛрсетуге болады:
0*0=0 
0*1=0 
1*0=0 
1*1=1
Мысалы,
1010*101=110010 
1010 
101 
1010 
0000 
1010 
110010 




27 
 
Сегiздiк санау жҥйесiнiң колданылуы мен есептеулердiң 
орындалуы 
Сегiздiк санау жҥйесi табиғи жағдайда кӛп қолданылмайды, ол 
кҥрделі ақпараттық жҥйелерде сирек кездеседі. Есептеу екілік санау 
жҥйесіндегі сияқты кесте негізінде орындалады. 
2.1-кесте. Сегіздік санау жҥйесіндегі қосу амалы 


























10 







10 
11 






10 
11 
12 





10 
11 
12 
13 




10 
11 
12 
13 
14 



10 
11 
12 
13 
14 
15 


10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
Он алтылық санау жҥйесiнiң колданылуы мен есептеулердiң 
орындалуы 
Бҧл санау жҥйесінің ерекшелігі: он алтылық позициялық санау 
жҥйесінде санды жазу ҥшін ондық санау жҥйесінің цифрлары 0, 1, 2, 
3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 және жетпейтін алты цифрды белгілеу ҥшін 10, 11, 12, 
13, 14 және 15 ондық сандардың мәніне сәйкес латын әліпбиінің 
алғашқы ҥлкен әріптері: А, В, С, D, Ғ қолданылады. Он алтылық 
санау жҥйесінің барлық цифрларын келтірейік: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 
А, В, С, D, Ғ. Он алтылық санау жҥйесінде Ғ санынан кейін ондық 
жҥйеде 15+1=16 дегенге сәйкес Ғ+1 саны келеді. Сондықтан он 
алтылық сан, мысалы, мына 3Е5А1 тҥрде болуы мҥмкін. Бҧл санды 
негізі 16 екенін ескеріп, қосынды тҥрінде жазсақ: 
3Е5А1
16
=3*16
4
+Е*16
3
+5*16
2
+А*16
1
+1*16
0
.
Арифметикалық операцияларды ондық жҥйенің ережелері 
бойынша орындай отырып және А=10, Е=14 екенін ескеріп, 
3Е5А1
16
=255393
10
теңдігін алуға болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   167




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет