Этникалық топтар арасындағы өзара байланыс
АҚШ-ТАҒЫ НӘСІЛДІК ЖӘНЕ ЭТНОСТЫҚ
жүктеу/скачать 8,15 Mb. Pdf көрінісі
|
Шакирқызы Б. Вс 14-45 Социология
| АҚШ-ТАҒЫ НӘСІЛДІК ЖӘНЕ ЭТНОСТЫҚ
ТЕҢСІЗДІКТІҢ БОЛАШАҒЫ Соңғы онжылдықта аз ұлт топтарының әлеуметтік мәртебесі біршама жақсарғаны байқалады. Оның дәлелі - афроамерикалықтың АҚШ пре зидент! болып сайлануы. Сөйтсе де теңсіздік әлі сақталып отыр. Егер адамның мәртебесі екеуінде де томен болса оған қосарланған жаза қаупі төнеді. Мысалы, кедей афроамерикалық, латынамерикалык және байырғы америкалық жасөспірімдер ақ нәсілді жасөспірімдермен салыстырғанда жиі жұмыссыз жүреді немесе өмірін түрмеде өткізеді. Әлеуметтанушылар АҚШ-тағы теңсіздікке нәсілдік және таптық жіктеу ықпалының артуын қызу талқылауда. Зерттеушілер «афроамерикалықтардың мәселесі нәсілдік және таптық топтарға жіктелуге бай- ланысты ма» деген сұрақ қояды. Белгілі афроамерикалық әлеуметтанушы Уильям Дж. Уильсон өзінің бірнеше кітабы мен мақаласында (1978, 1987,1996, 2009) таптар арасындағы стратификация қоғамдағы маңызды факторлардың бірі деп қарайды. Оның айтуынша, еңбекақысы жоғары зауыттар мен фабрикалардың жабылуы, басқа жұмыс орындарының қала сыртына көшірілуі себебінен кедейлікке үйренісіп кеткен афроаме- рикалықтар, өз мүмкіндіктері шектелуін сезінген. Және дискриминация мен оларға қатысты бұрмаланған көзқарастарға қарсы тұра алмаған. Сол себепті барлық америкалық үшін жақсы, жаңа жұмыс орындарын ашуға бағытталған стратегияларды қолданып, оларды іске асыру афроамерикалықтарға ең дүрыс көмек болар еді. Көптеген әлеуметтанушылар мұнымен келіспейді. Олар АҚШ- тағы нәсілдік теңсіздік мәселесін тек таптық жіктеуге негізделген сая- сатарқылы ғана шешуге болатынына күмән білдіреді. Алайда афроаме- рикалықтардың әлеуметтік жағдайы орташа немесе жоғары деңгейге жетсе де дискриминация мен теріс көзқарас әлі кездеседі. Мысалы, орта таптағы афроамерикалықгар ақ нәсілділермен салыстырғанда, кедей өңірлерге жақын жерде өмір сүреді (Alba,Logan&Stults2000). Осылайша, көптеген әлеуметтанушылардың пайымдауынша, теңсіздік мәселесін оңтайлы шешу үшін болашақта нәсілдік, этностық және әлеуметтік таптар мәселелерін шешуге бағдар алу қажет. |