Мақсаты:
Оқушылардың бойында математикаға деген қызығушылығын арттыру, логикалық ойлауын, есте сақтау қабілетін арттыру.
Оқушының бойындағы жеке дара қабілетін ашуға көмекші болу, өзін – өзі тану.
Алған білімдерін өмірмен байланыстырумен қатар қолдануға үйрету.
Пәнді тереңдетіп оқыту бүгінгі күн талабына сай, бәсекеге қабілетті жеке тұлға қалыптастыру.
Міндеттер:
Математика пәнінен алған білімін дамыта оқыту.
Оқушының дүниетанымын қалыптастыруда математикалық есептеулер жолдарын, заңдылықтарын негіз ретінде қолдана білу.
Логикалық есептерді өз беттерімен құрастыруға жағдай жасау.
Математикадан дәстүрлі емес есептерді шешу жолдарын қарастыру
Күтілетін нәтиже:
Оқушының жеке тұлғалық қасиетін анықтау, оларды дамыту және жетілдіру, пән олимпиадасына дайындау, жоба жасау, өзіндік бағалау.
Танымдылық іс-әрекеті, тапқырлығы артады, пәнге деген қызығушылығы оянады.
Оқушының бойында оқу дағдылары дамиды, ізденеді, ойын жетік жеткізеді, тез есептеулер жасайды.
5 сыныпқа арналған «Ойланайық та, ойлайық» факултативтік курсына бағдарлама
Кіріспе:
Цифрлар қалай пайда болды.
Қызықты есептер
Математикалық жұмбақтар
Математика және поэзия
«Ойланайық та, ойлайық» газет шығару
Логика
Сандар тізбегі
Сандар мен фигуралар арсындағы байланыс
Шифрлар
Әріпті амалдар
Сандармен амалдар
Сиқырлы математика
Кестелер
Үлкен сандар
Фигураларға байланысты операциялар
Шексіздік және оның шектерінен тысқары
Жай сан. Эратосфен елегі
Пи саны
Математикалық фокус
Үшқабырғалы фигуралар
Төртқабырғалы фигуралар
Қызықты лабиринттер
Жұмбақ фигуралар
«Ойланайық та, ойнайық» тақырыпбы бойынша факультативтің күнтізбелік жоспары
(34 сағат)
№
|
Сабақтың тақырыптары
|
Сағат саны
|
1
|
Кіріспе. Цифрлар қалай пайда болды.
|
1
|
2
|
Қызықтты есептер
|
1
|
3
|
Математикалық жұмбақтар
|
1
|
4
|
Поэзия және математика
|
1
|
5
|
«Ойланайық та, ойлайық» газетін шығару
|
|
|
I-тарау Логика
|
|
6
|
Сандар тізбегі
|
1
|
7
|
Сандар тізбегі
|
1
|
8
|
Сандар тізбегі
|
1
|
9
|
Сандар мен фигуралар арасындағы байланыс
|
1
|
10
|
Сандар мен фигуралар арасындағы байланыс
|
1
|
11
|
Шифрлар
|
1
|
12
|
Шифрлар
|
1
|
13
|
Шифрлар
|
1
|
14
|
Әріпті амалдар
|
1
|
15
|
Әріпті амалдар
|
1
|
16
|
Сандармен амалдар
|
1
|
17
|
Сандармен амалдар
|
1
|
18
|
«Ойланайық та, ойлайық» газетін шығару
|
1
|
|
II –тарау Сиқырлы математика
|
|
19
|
Кестелер
|
1
|
20
|
Үлкен сандар
|
1
|
21
|
Фигураларға байланысты операциялар
|
1
|
22
|
Фигураларға байланысты операциялар
|
1
|
24
|
Шексіздік және оның шектерінен тысқары
|
1
|
25
|
Шексіздік және оның шектерінен тысқары
|
1
|
26
|
Жай сан. Эратосфен елегі.
|
1
|
27
|
Пи саны
|
1
|
28
|
Математикалық фокус
|
1
|
29
|
Үшқабырғалы фигуралар
|
1
|
30
|
Төртқабырғалы фигуралар
|
1
|
31
|
Қызықты лабиринттер
|
1
|
32
|
Қызықты лабиринттер
|
1
|
33
|
Жұмбақ фигуралар
|
1
|
34
|
Қорытынды сабақ. «Ойланайық та, ойлайық» газетін шығару
|
1
|
Сабақ №__1___»
Сабақтың тақырыбы: Цифрлар қалай пайда болды.
Мақсаты: Цифрлардың шығу тарихымен таныстыру, тарихи мәліметтерге сүйене отырып, оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Тақырып теориясы.
Адамдар ауызша есеп жүргізуді ерте үйренсе де, цифрлар кейіннен пайда болған. Алғашында таяқшалармен, т.б. заттармен санаған. Ғалымдардың болжауы бойынша алғашқы цифрлар Египетте осыдан 5,5 мың жыл бұрын пайдаланған. Ежелгі Вавилонда цифрлар кішкентай ай белгісімен (бірлік дөңгелектермен, ондықтар кейіннен сыналармен) белгіленген. Ежелгі кытайлар мен гректердің, римдіктердің өз цифрлары болған. Рим цифрлары әлі күнге дейін пайданылады. Біздің бабаларымыз XVIII ғасырға дейін қасына ерекше таңба қойып «Титло» цифрлары әріппен белгіленген. Қазіргі пайдаланып жүрген 1,2,3… т.б. цифрларды арабтар ойлап тауыпты, нөл Индияда пайда болған. Осыдан 6000жылдай бұрын Вавилондағы фермерлер сауданың есебін жүргізу үшін қыш жетондар жасай бастады. Олар заттарды белгілеу үшін түрлі символдарды пайдаланды.
Сабақ №_2__»
Сабақтың тақырыбы: Қызықты есептер.
Мақсаты: қызықты есептермен таныстыру және шешу жолдарын қарастыру.
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Тақырып теориясы.
Зейінге байланысты
1. Қолымызда 10 саусақ бар. 10 қолда неше саусақ бар?
2. Екі адам төрт сағат шахмат ойнады. Олардың әрқайсысы неше сағат ойнаған?
3. Үш ат жегілген шана бір сағатта 15 км жүріп өткен. Әрбір аттың жылдамдығы қандай еді?
Қанша?
4. Бір жанұяда бес ұл бар. Олардың әрқайсысының қарындасы бар. Сол жанұяда қанша бала бар?
5. Үш тауық үш күнде үш жұмыртқа салады. 12 тауық 12 күнде қанша жұмыртқа салады?
6.Үш метрлік 60 бөренені жарты млетрлік шөркелерге арамен бөлу керек. Қанша рет аралап кесу керек?
7. Бір айда бес жексенбі бола ала ма?
8. қандайда бір айдэың үш жексенбісі жұп күнднрге тура келді. Осы айдың 20-жұлдызы аптаның қай күні еді?
Үй жұмысы: ақпарат құралдарынан қызықты есептер тауып келу
Сабақ №_3_»
Сабақтың тақырыбы: Математикалық жұмбақтар.
Мақсаты: математикалық ребустар, жұмбақтардың шешу жолдарын қарастыру, өз бетімен құрастыруға бейімдеу.
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Тақырып теориясы.
Жұмбақ халық ауыз әдебиетінің бір түрі. Жұмбақ негізінен оқушының бойында ой шапшаңдығын, зейін ұшқырлығын қажет етеді.
Қанша жаңғақ?
Жанқалтамда әуелі,
Он үш жаңғақ бар еді.
Науат пенен Маратқа,
Самат пенен Қанатқа,
Апасына Қанаттың
Екі-екіден тараттым,
Қанша жаңғақ қалғанын
Айта қойшы, ал, жаным? (Үш жаңғақ)
Қанша бала?
Бір топ бала тоғаннан,
Он бес балық ұстадық,
Бөліскенде олардан,
Тиді әркімге үш балық.
Айтындаршы, ал енді,
Бала саны қанша еді? ( бес бала)
Қанша кісі?
Атам, әжем, ағамменен
Әкем,інім және мен
Анам және енесі
Енесінің бөлесі
Отыр едік шай ішіп
Жеңгем кірді шай ішіп
Арқасында кіші інім
Саны қанша айта ғой
Үйдегі бар кісінің? (он кісі)
Үй жұмысы: математикалық жұмбақтар туралы брошюра жасау
Сабақ №_____»
Сабақтың тақырыбы: Сандар тізбегі
Мақсаты: Сандар тізбегі жөнінде түсінік қалыптастыру, баланың бойында математикаға қызығушылығын артыру
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Тақырып теориясы
Сандар белгілі бір ретпен, заңдылықпен, тәртіппен орналасуын сандар тізбегі деп атайды. Сандар тізбегі белгілі бір санның қосылуы, азайтылуы, көбейтілуі, бөлуі сияқты амалдарман жүзеге асады.
Мысалдар қарастыру:
№1. Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды табығыз?
1 5 9 13 17 21 ?
Шешімі: Сандар белгілі бір заңдылықпен өсіп жатыр.
5-1=4
9-5=4
13-9=4
17-13=4
21-17=4
Тізбектегі әр келесі санға 4тің қосылуы арқылы шығып отыр. Олай болса ?= 21+4=25
Жауабы: 25
№2 Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Тізбекке қарап AB ны табыңыз.
448 224 А 56 28 В 7 ?
Шешімі:
448 224 А 56 28 В 7 ?
Тізбектегі барлық сандар 2 есе кеміп жатыр. Онда, А-ның орнына 112 және В ның орнына сәйкесінше 14 болады.
Практикум:
№1 Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды табыңыз?
5 11 17 23 29 35 ?
№ 2 Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды табыңыз?
1 4 9 16 25 36 ?
№3 Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды табығыз?
2 6 18 54 162 486 ?
№4 Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Тізбекке қарап K+L+M ны табыңыз.
78 91 104 K 130 L M
№5 Төменде кестеде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Кестедегі боялған бөлікке сәйкес келетін сандарды табыңыз.
Үй тапсырмасы: Сандар тізбегін құрау
Сабақ №_____»
Сабақтың тақырыбы: Сандар тізбегі
Мақсаты: Оқушының логикалық ойлауын дамыту
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Бекіту және нығайту
Оқушылардың математикаға қызығушылығын арттыру үшін мына тапсырмалар ұсынылады.
№1 . Төменде берілген сандар белгілі бір заңдылықпен жазылған. Тізбектердің ішіндегі бір сан сол заңдылықты бұзып тұр. Заңдылықты бұзып тұрған санды тауып, тізбектердің бос орындарын толтыр.
А) 4 8 14 16 20 24 28 ..... .........
В) 42 40 38 35 33 30 28 ....... .......
С) 6 10 14 20 22 26 30 ...... .......
D) 8 12 9 13 10 14 13 …… ……
№ 2 Төмендегі сандар тізбектердегі бос орындарға сәйкес келетін сандарды табыңыз.
А) 1 3 6 10 15 ..... ......... .......
В) 3 7 6 10 9 13 ....... ....... ........
С) 2 5 11 20 32 ...... ....... .........
D) 5 7 13 15 21 23 …… …… …….
E) 0 1 3 6 10 15 21 …… …….. …….
№3 Төменде берілгендердің «дұрыс» не «қате» (Д / Қ) екенін ажыратыңыз.
А) Сандар тізбегінде бірнеше заңдылық болуы мүмкін
B) 44, 41, 38, 35, 32, 29, 26, …… сандар тізбегіндегі
бос орынға 23 саны сәйкес келеді.
С) 34, 30, 26, 22, 18, 14, 10, …… сандар тізбегіндегі
бос орынға 4 саны сәйкес келеді.
№ 4 Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды жаз
1
1
2
1
1
1
1
3
2
5
1
2
2
3
?
№ 5
5
3
1
-1
?
4
4
4
4
4
Сабақты қорытындылау
Сабақ №_____»
Сабақтың тақырыбы: Сандар тізбегі
Мақсаты: Оқушының бойында математика пәніне деген қызығушылығын арттыру
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Бекіту және нығайту
Оқушылардың математикаға қызығушылығын арттыру үшін мына тест тапсырмалары ұсынылады.
№ 1-5 сұрақтарындағы сандардың тізбектері белгілі бір заңдылықпен орналасқан. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін сандарды жаз.
111111
8
7
9
1221212121212
?
10100100111010
7 B) 12 C) 10 D) 13 E) 15
36
34
30
28
24
?
A)32 B) 26 C) 23 D) 22 E) 20
3.
21, 9, 21, 11, 21, 13, 21, ?
A)27 B) 25 C) 23 D) 21 E) 15
?
8
28
8
22
8
4.
A)29 B) 9 C) 38 D) 34 E) 32
544, 509, 474, 439, ?
5.
A)404 B) 304 C) 414 D) 314 E) 344
III. Үй жұмысы. Сандар тізбегін рйластырып келу.
Сабақ №_____»
Сабақтың тақырыбы: Сандар мен фигуралар арасындағы байланыс
Мақсаты: Оқушының бойында математика пәніне деген қызығушылығын арттыру
Жоспар
Ұйымдастыру кезеңі
Жаңа тақырып:
Алғашқы екіфигура арасында қолданылатын заңдылықты пайдалану арқылы үшінші фигурадағы белгісіз сн табылады. Фигураның центріндегі сан фигураның шетіндегі сандарға амалдар қолдану арқылы шығады.
№ 1 Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды табыңыз.
2
4
5
5
8
4
10
8
16
?
21
9
I II II
6
12
13
Шешімі:
I мен II фигурада қолданылатын заңдылықты III фигурада қолданып, белгісіз санды табамыз.
I фигурада (8+2+4+6) 4=5
II фигурада (16+4+8+12) 4=10
III фигурада (21+5+9+13) 4=12
Жауабы: 12
Практикум.
№ 1. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды жаз.
4
7
9
5
3
11
4
1
7
13
1
?
4
2
1
№2. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды жаз.
2
6
8
24
5
16
4
20
48
9
?
36
№ 3 Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды жаз.
I II III
13
7
36
49
9
?
2
14
9
№ 4 Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды жаз.
3
Достарыңызбен бөлісу: |