Эволюциялық ілім



бет4/57
Дата08.02.2022
өлшемі344,5 Kb.
#117242
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   57
Байланысты:
10200-evolyutsiyaly-ilim

Табиғи сұрыпталу - тіршілік үшін күрестің нәтижесі. Сыртқы орта факторларының әсер етуінен белгілі бір орта жағдайына бейімделген даралар сақталып қалады да белсенді немесе қарқынды түрде көбейіп артына ұрпақ қалдырады. Ал бейімделе алмаған даралар элиминацияға немесе өлімге ұшырайды. Сөйтіп табиғи сұрыпталу арқылы эволюция процесі жүзеге асады.
Ағзалардың бейімделгіштігі - ағзалардың құрылысы және атқаратын қызметінің табиғи сұрыпталу арқылы сыртқы орта жағдайына салыстырмалы сипатта бейімделушілігі.
Эволюция - өзгергіштік, тұқым қуалаушылық және табиғи сұрыпталу негізінде жүзеге асатын тірі табиғаттың тарихи даму процесі.
Түр - тұқым қуалауда морфологиялық, физиологиялық және биохимиялық ерекшеліктері ұқсас, еркін будандасып, өнімді ұрпақ беретін, белгілі тіршілік жағдайларына бейімделген және табиғатта белгілі аймақты – ареалды алып жататын популяция дараларының жиынтығы.
Популяция – шығу тегі, генетикалық негізі бір, бір-бірімен еркін будандаса алатын, ареалдың белгілі бөлігінде тіршілік ететін бір түрге жататын даралардың жиынтығы, және олар сол түрдің басқа популяцияларынан салыстырмалы, түрде оқшауланған.
Конвергенция – табиғи сүрыпталу барысында ұқсас бірдей ортада тіршілік етуге байланысты әртүрлі систематикалық топтарға жататын тірі ағзаларда ұқсас сыртқы белгілердің дамуы байқалады яғни белгілердің жақындасуы. Белгілердің жақындасуы сыртқы ортаның бірдей жағдайларының әсерінен дамиды.
Дивергенция – табиғи сұрыпталудың әсерінен түр немесе популяция ішіндегі даралардың белгілерінің ажырауы. Бұл эволюцияның жалпы заңдылығы, табиғатта жаңа түрлердің, туыстардың, кластардың пайда болуына әкелетін.
Микроэволюция – түр ішінде жүретін – эволюцияның бастапқы кезеңі. Ол тұқым қуалайтын өзгергіштік негізінде табиғи сұрыпталудың бақылауымен жүзеге асып – жаңа түрлердің пайда болуын тудырады.
Макроэволюция (түрүстілік эволюция) – микроэволюция нәтижесінде пайда болған түрлерден – жаңа туыстардың, туыстардан – жаңа тұқымдастардың пайда болуы яғни түрден жоғары тұратын систематикалық категорияларға тән (ұзақ уақыт аралығында жүреді).
Түр түзілу – тарихи даму процесі кезінде табиғи сұрыпталу әсері арқылы жаңа түрлердің пайда болуы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   57




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет