Ф 11-19 Турекулова Ж. Е


Әлеуметтенудің үшінші өрісі –



бет40/98
Дата02.02.2022
өлшемі1,17 Mb.
#116903
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   98
Байланысты:
Ф 11-19 Турекулова Ж. Е
3-дәріс, 2 апта, Ахмет Байтұрсынұлы ұлттық идея мен тарих мақала
Әлеуметтенудің үшінші өрісі – баланың «Мен» бейнесінің қалыптасуы.

Көптеген эксперименттік зерттеулер (лонгитюдті) көрсеткеніндей, адамның «Мен» бейнесі бірден қалыптаспайды, өмір сүру барысында, әртүрлі әлеуметтік әсерлер негізінде қалыптасады. Адамның өзіндік сана-сезімі оның мінезінде, іс-әрекетінде, қылығында көрініс табады. Жоғарыда айтқандай баланың отбасындағы орны, оғандеген ата-анасыныңмахаббаты үлкен рөл атқарады.

«Мен» құрылымын түсінуде психология ғылымында бірнеше тұрғыдағы көзқарастар бар. Соның ішінде кеңінен тарағаны үш компонентті «Мен» құрылымы: танымдық (баланың өзін-өзі танып түсінуі), эмоциялық (өзін-өзі бағалауы), мінез-құлықтық (өзінің әрекеттеріне сын көзбен қарауы). Баланыңөзіндік санасы – жекеленген сипаттамалар тізімі емес, ол оның өзін біртұтас адам ретінде қабылдауы, түсінуі алынады. Өзіндік сананың екінші бір қасиеті іс-әрекет пен қарым-қатынас арқылы әлеуметтік-психологиялық кемелденуі, әлеуметтік тәжірибелер, білімдер мен құндылықтар жүйесін игеру болып табылады. Бұл қасиеттерге ие болуда отбасы, ата-анасы үлгі-өнеге бола отырып, оның мәдениетті, жауапкершілікті, тәрбиелі, жан-жақты болуына ықпал етеді. Бұл қасиеттер баланың әлеумет ортасымен тығыз қарым-қатынасы негізінде қалыптасады.

Отбасы – адамның туғаннан қартайғанға дейінгі даму ортасы болғандықтан маңызды әлеуметтену институты болып табылады. Отбасының әлеуметтену стилі ата-ананың ұлттық санасымен, мәдениет деңгейімен, салт-дәстүрлерді, ұлттық рухани құндылықтарды қаншалықты қабылдайтынымен тығыз байланысты. Сонымен қатар, ата-аналардың білім деңгейімен әлеуметтік жағдаяттарына да байланысты болады. Отбасындағы әлеуметтенудің басты бағыты – бұл ата-аналардың тиімсіз және тиімді бағыттарды нұсқаулары болып табылады. Ата-ананың нұсқаулары отбасындағы сүйіспеншілік, сыйластық, татулық сияқты рухани құндылықтарға байланысты байқалады.

Ата-ана тәрбиесінің жалпыланған формасы «бала – менің қызығушылықтарымның орталығы» ұғымының қанағаттандырылуымен беріледі. Ата-аналар әрдайым баламен айналысады, мейірімді қатынас көрсетеді, оның өмірі жайлы болу үшін жағдайдың бәрін жасайды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   98




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет