ГЕОДЕЗИЯ
Силлабус
5В071100 - «Геодезия және картография» мамандығы
Оқу түрі: күндізгі
Курс 1
Семестр 2
Кредит саны 4
Дәрістер 30 сағат
Зертханалық жұмыс 30 сағат
СОАЖ 30 сағат
СӨБЖ 90 сағат
Емтихан 2 семестр
Өскемен
Усть-Каменогорск
2013
Силлабус геодезия, жерге орналастыру және кадастр кафедрасында Мемлекеттік білім стандартының негізінде 5В071100 - «Геодезия және картография» мамандығында оқитын студенттерге арналған
Кафедра отырысында талқыланды
Кафедра меңгерушісі К.Б.Хасенов
Хаттама № ___ ___________2013 ж.
Тау-кен металлургиялық факультетінің әдістемелік кеңесінде бекітілді
Әдістемелік кеңестің төрайымы Г.Т.Нұршайықова
Хаттама № ___ ___________2013 ж.
Құрастырған Ж.Қ. Қалиғожина
Норма бақылаушы Т.В.Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедрасы, тау-кен металлургиялық факультеті (Г3-218 дәрісхана)
Пән жүргізетін оқытушы: Қалиғожина Жанар Қамзановна, аға оќытушы
Жұмыс телефоны: 54-07-76
Дәрісханалық сағат және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі және оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
1. ПӘНГЕ СИПАТТАМА, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
Оқылатын пәнге сипаттама
Геодезия - жердің жеке бөлшектерінің пішіні мен мөлшерін, жерді карталар мен пландарға түсіру, сол сияқты адамның инженерлік қызметінің сан алуан міндеттерін атқару мақсатында жер бетін өлшеу әдістерін зерттейтін ғылым. Геодезия біршама ғылыми пәндерге, яғни математика, физика, астрономия, автоматика, телемеханика, радиотехника, география, геология, геоморфология жетістіктеріне сүйенеді. Сондықтан геодезияның осы ғылымдармен тығыз байланыстылығы күмән туғызбайды.
Адамзаттың дамуына және ғылым мен техниканың өсуіне байланысты, геодезияның мазмұны өзгеріп отырады және жаңа геодезиялық аспаптар шығарылуда.
Оќыту элементтері – дәрістер, зертханалық жұмыстар, оќытушы мен студент арасындағы жұмыс (СОАЖ).
Курс 1 семестрден, яғни сағат саны - 30 дәрістік сағаттан, 30 зертханалық сағаттан, 30 студент пен оқытушы арасындағы жұмыс істеуінен (СОАЖ) және 90 сағат - студенттің өз бетімен жұмыс (СӨБЖ) істеуінен құралған.
Баќылау формасы – семестр бойынша орындалған зертханалық жұмыстардың, есептемелі-графикалық жұмыстардың орындалуы, тестік жұмыстардан тұратын аралық бақылаулар.
Баќылаудың ќорытынды формасы емтихан түрінде өтеді.
Оқу жоспарына байланысты өтілген курс бойынша оқу-геодезиялық іс-тәжірибесі өткізіледі. Іс-тәжірибе кезінде студенттер теория жағынан алған білімдерін тәжірибе жүзінде нығайта түседі. Іс-тәжірибенің соңында есеп беру бойынша атқарған жұмыстарын қорғай отырып бағаланады.
Пәнді оқытудағы мақсат
«Геодезия» пәнінің мақсаты студенттермен практикалық жұмысқа керекті тәжірибелер мен білімді дәрістік, зертханалық және практикалық сабақтар кезінде жүйелі түрде оқып үйрену.
«Геодезия» пәнін оқу нәтижесінде студенттер дәрісте және зертханалық жұмыстарда алған білімдерін іс-жүзінде қолдана білулері керек. Яғни геодезиялық аспаптармен жұмыс істей отырып, инженерлік жұмыстарда есептерді шешу кезінде қолдану қабілетіне жету. Сонымен қатар жаңа шыққан аспаптардан хабардар болу.
1.3 Пәнді меңгеру барысындағы нәтижелер
Білімі:
- Оқу барысында студенттер геодезиялық аспаптар мен құралдар арқылы жұмыс істеуді;
- Өлшеу нәтижесін математикалық өңдеу туралы түсінігі;
- Геодезиялық негізді құрастыру мен жобалаудың теориялық тәсілдерін білулері қажет.
Дағдылар:
- Өлшеулерді өңдеулерді іс жүзінде жүргізе білу;
- Топографиялық карталар мен пландар бойынша жұмыс істеу;
- Топографиялық- геодезиялық жұмыстарды жүргізе білу;
- Аспаптарды тексеру, түзету және олармен жұмыс істеуге дағдылану.
Құзыреттер:
- Алған теориялық білімдерін іс-тәжірибеде жүзеге асыру;
Далалық, зертханалық зерттеулерді орындау барысында камералық өңдеуді жүргізу, пәннің негізгі заңдарын қолдану;
- Заманауи ақпараттық технологияларды қолдану;
Жер бетін бағдарлай білу және топографиялық- геодезиялық жұмыстарды жүргізе білу.
Пререквизиттар
Геодезия » пәнін оқу барысында мына пәндерді білулері қажет:
- математика;
- география;
- физика (оптика).
1.5 Постреквизиттар
Курстан алған білімдері 5В071100 - «Геодезия және картография» мамандығы бойынша және жоғарғы курстағы: «Жобалаудың математикалық әдістері», «Инженерлік жүйелер», «Инженерлік геодезия», «Жоғары геодезия» және «Ғарыштық геодезия» пәндерін меңгеру барысында өте қажет.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырып атауы, оның мазмұны
|
Еңбек сыйымдылығы, сағ
|
Ұсынылған әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәрістік сабақ
|
Геодезия пәні және оның халық шаруашылығындағы ролі. Геодезияның шығу тарихы. Оның міндеттері мен ролі және басқа ғылымдармен байланысы. Координаталар жүйесі. Гаусс-Крюгердің проекциясы. Жердің қисықтығының жер бетіндегі нүктелердің жазық арақашықтығы мен биіктігіне тигізетін әсері.
|
2
|
1-8
|
Сызықтарды бағдарлау. Нақты, магниттік азимуттар, дирекциондық бұрыш, румб. Олардың бір-бірімен байланысы.
|
2
|
1-8
|
Масштабтар (сандық, сызықтық, көлденең). Масштабтың дәлдігі. Жер бетінің рельефі. Карта мен планда ситуацияның белгіленуі. Карта мен план бойынша есептер шығару.
|
2
|
1-8,15,20
|
Өлшеу қатесінің теориясы және элементтері. Қателіктің классификациясы: кездейсоқ, жүйелі, өрескел. Кездейсоқ қателердің қасиеттері. Орташа квадраттық, абсолюттік, шекті қателер.
|
2
|
1,2,6
|
Жазық бұрыштарды өлшеу тәсілдері. Тік бұрыштарды өлшеу. Нольдік орынды анықтау және оны түзету, өлшеуді тексеру.
|
2
|
3,8,12,17
|
Теодолиттік түсірістегі далалық жұмыстар. Теодолиттік жүріс, оның нүктелерін бекіту. Бұрыштарды және ара қашықтықтарды өлшеу.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
Теодолиттік жүрістегі камералық жұмыстар. Сызықтық және бұрыштық өлшеулерді өңдеу. Дирекциондық бұрышты, румбты, координаталар өсімшелерін есептеу.
|
2
|
3,4,6,10
|
Теодолиттік жүрістің планын жасау. Координаталары бойынша нүктелерді салу. Абрис бойынша ситуацияны түсіру.
|
2
|
1-8
|
Тахеометриялық түсіріс. Тахеометриялық түсірістің әдістері. Тригонометриялық нивелирлеу, өсімшені анықтау. Тахеометриялық түсірістегі далалық және камералық жұмыстар. Рельефті түсіру. Тахеометриялық журнал.
|
2
|
1-8
|
Сызықтарды өлшеу. Қолданылатын аспаптар – ленталар, рулеткалар, эклиметр.
|
2
|
1-8
|
Нивелирлеу. Нивелирлеудің түрлері. Геометриялық нивелирлеу. Ортадан және алға нивелирлеу.
|
2
|
1-11
|
Нивелирдің түрлері. Құрылысы, тексеруі және түзетуі.
|
2
|
|
1
|
2
|
3
|
Трассаны нивелирлеуге дайындау, байланыстыру және трассаны жер бетіне шығару. Бұрылу бұрышын өлшеу.
|
2
|
1-11
|
Техникалық нивелирлеудегі дала жұмыстары, журналы. Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу. Жазық және көлденең аудандарды жобалау.
|
2
|
5,6,9
|
Ауданды анықтаудың тәсілдері. Планиметрмен жұмыс істеу.
|
1
|
1,2,6
|
Құрылыс биіктігін анықтау. Белгіні шұңқыр түбіне және құрылыстың жоғарғы қабатына шығару. Қол жетпейтін арақашықтықты есептеу.
|
1
|
6,7,8,9
|
|
Зертханалық сабақ
|
Теодолиттің құрылысы. Теодолиттің тексеруі және түзетуі.
|
2
|
1-20
|
Жазық бұрыштарды өлшеу.
|
3
|
2-15
|
Толық өлшеу әдісімен бұрыштарды өлшеу. Теодолиттік түсірістің журналын толтыру.
|
2
|
3,5,8,11,13
|
Тік бұрышты өлшеу. Нольдік орынды анықтау.
|
2
|
2,4,5,9,16
|
Ара қашықтықты өлшеу лентасымен өлшеу.
|
2
|
4,6,8
|
Нивелирдің құрылысы. Нивелирді тексеру және түзету. Рейкадан есеп алу.
|
2
|
6,7
|
Нивелирмен жұмыс істеу.
|
3
|
|
Геометриялық нивелирлеу.
|
2
|
5,6,9
|
Станцияда жұмыс істеу. Нивелирлеу журналын өңдеу.
|
2
|
2,4,6,7,8
|
Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу. Жазық және көлбеу ауданды жобалау. Жер жұмысының көлемін есептеу.
|
2
|
4,5,7,8,9
|
Ауданды анықтаудың тәсілдері. Планиметрмен жұмыс істеу.
|
2
|
8,9,10
|
Белгіні шұңқыр түбіне және жоғарғы қабаттарға беру.
|
2
|
|
Құрылыстың биіктігін анықтау.
|
2
|
|
Берілген сызықты көлбеулігі бойынша нақтыға теодолиттің, нивелирдің көмегімен шығару.
|
2
|
4,5
|
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Теодолитпен жұмыс істеу.
|
4
|
4,6,7
|
Координаталар ведомосін есептеу.
|
2
|
4,6,7,8,17,18
|
Дробышев сызғышымен координаталық торды салу.
|
1
|
4,6,7
|
Планға координаталары бойынша теодолиттік жүрістің нүктелерін және абристі салу.
|
1
|
1-5
|
Тахеометриялық түсірістің журналын өңдеу.
|
2
|
1-9
|
Тахеограф және масштабтық сызғыштың көмегі арқылы нүктелерді салу. Топографиялық план сызу.
|
2
|
1,2,5,6,9
|
Горизонталь жүргізу арқылы рельефті түсіру.
|
2
|
1,2,3
|
Топографиялық планды безендіру және қорғау.
|
1
|
1
|
Трассаның техникалық журналын өңдеу.
|
2
|
2,4,6,7,8
|
Бойлық және көлденең қималарды салу.
|
2
|
2,4,6,7,8
|
Нивелирмен жұмыс істеу.
|
4
|
2,3
|
Қисық сызықтың элементтері. Дөңгелек сызықты бөлшектеп бөлу.
|
2
|
5,6,9
|
1
|
2
|
3
|
Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу журналын өңдеу.
|
1
|
4,5,7,8,9
|
Жазық және көлбеу ауданды жобалау. Жер жұмысының көлемін есептеу.
|
1
|
4,5,6,9,10
|
Ауданды анықтаудың тәсілдері. Планиметрмен жұмыс істеу.
|
1
|
8,9,10
|
Жобалық белгіні нақтыға шығару. Белгіні шұңқыр түбіне және жоғарғы қабаттарға беру.
|
1
|
7,9,11
|
Құрылыстың биіктігін анықтау.
|
1
|
2
|
2.3 Өздік жұмыс тапсырмалары (СӨЖ)
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1-ЕГЖ
|
Координаталар ведомосін есептеу
|
1-6
|
1-3 апта
|
Есептеу
|
3 апта
|
Теодолиттік түсірістің планын сызу.
|
1-6
|
4-14 апта
|
План сызу
|
14 апта
|
2-ЕГЖ
|
Трассаның техникалық нивелирлеу журналын өңдеу.
|
1-6
|
8 апта
|
Есептеу
|
8 апта
|
Түзу және қисық ведомосін есептеу.
|
1-6
|
9 апта
|
Есептеу
|
9 апта
|
Трассаның бойлық және көлденең қималарын жасау.
|
1-6
|
10-12 апта
|
Қима сызу
|
12 апта
|
3-ЕГЖ
|
Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу.
|
1-6
|
13 апта
|
Есептеу
|
13 апта
|
Жазық, көлденең ауданды жобалау. Жер жұмысының көлемін есептеу.
|
1-6
|
14 апта
|
Көлем есептеу
|
14 апта
|
2.4 Пән тапсырмаларының орындалу және тапсыру кестесі
Бақылау түрі
|
Оқудың академиялық кезеңі, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сабаққа қатысу
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Дәріс конспектісі
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
Зертханалық жұмыстарды қорғау
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
|
|
5
|
5
|
5
|
|
|
|
|
|
ЕГЖ-ны орындау
|
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
|
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
|
ЕГЖ-ны қорғау
|
|
|
|
|
|
|
20
|
|
|
|
|
10
|
|
|
10
|
Аралық тестілеу
|
|
|
|
|
|
|
30
|
|
|
|
|
|
|
|
30
|
Барлығы
|
6
|
6
|
11
|
11
|
6
|
6
|
54
|
6
|
6
|
11
|
6
|
11
|
6
|
6
|
53
|
3 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиеттер
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия». – Астана: Фолиант, 2010
Игильманов А., Игильманов Т. – Астана: Фолиант, 2010
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия». Алматы, 2005
Джуламанов Т.Д. «Геодезия- 1». Алматы, 2005
Атымтаев Б.Б., Пентаев Т.П. «Инженерлік геодезия». Алматы, 2005
Ипалақов Т.Т., Қалиғожина Ж.Қ. «Инженерлік геодезия» 1- бөлім, Өскемен, 2002
Ипалақов Т.Т., Қалиғожина Ж.Қ. «Инженерлік геодезия» 2- бөлім, Өскемен, 2002
Ипалақов Т.Т., Қалиғожина Ж.Қ. «Инженерлік геодезия». Өскемен, 2002
Қалиғожина Ж.Қ. «Геодезия» пәнінен 050903 «Жерге орналастыру және кадастр» мамандығы бойынша сырттай оқу бөлімінде оқитын студенттерге арналған әдістемелік нұсқаулар Өскемен, 2004
Қосымша әдебиеттер
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия және маркшейдерлік іс» Алматы, 1993
Қалыбеков Т.Қ. «Геодезия мен топография негіздері» Алматы, 1993
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» 1-бөлім, Алматы, 1990
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» 2-бөлім, Алматы, 1990
Багратуни Г.В. и др. «Инженерная геодезия» М: Недра, 1984
Феодоров В.И., Шилов П.И. «Инженерная геодезия» М: Недра, 1989
Никулин Н.М. «Тахеометрические таблицы» М: Недра, 1989
Митин Н.А. «Таблицы для разбивки кривых на автомобильных дорогах» М: Недра, 1978
Таблицы натуральных значений
Условные знаки для топографических карт, масштабы 1: 500, 1: 1000, 1: 2000, 1 : 5000
Маслов А.В., Гордеев А.В. и др. «Геодезия» М: Недра, 1975
Большаков В.Д. «Таблицы приращения координат» М: Недра, 1976
Булекова И.Ф. «Таблицы для приращений координат с контролем» М: Недра, 1974
Хейфец Б.С., Данилевич Б.Б. «Практикум по инженерной геодезии» М: Недра, 1979
Новак Г.В., Лукьянов В.Ф. Борисов Н.Н. «Инженерная геодезия» М: Недра, 1989
Симонин С.Н. «Инженерно-топографическое черчение и наглядное изображение» М: Недра, 1980
4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ
4.1 Оқытушы талаптары
Оқытушы талаптары:
Сабақ кестесіндегі дәрістік және тәжірибелік сабақтарға қатысу міндетті;
студенттердің қатысылуы сабақтың басында тексеріледі. Кешіккен жағдайда студент тыныш дәрісханаға кіріп, жұмысқа кірісуі қажет, ал үзілісте оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақтан қалғанмен тең;
балмен есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Жұмыс уақтылы тапсырылмаса қойылатын балл төмендейді. Барлық тапсырманы тапсырмаған студенттер емтиханға кіргізілмейді;
қанағаттанарлық деген баға алған студентке аралық бақылауды қайталап өтуге рұқсат берілмейді;
орташа рейтингі Рорт = (Р1 + Р2)/2 50% кем, студенттер емтиханға енгізілмейді;
сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
4.2 Баға критериі
Барлық тапсырма түрлері 100-балдық жүйемен бағаланады.
Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.
Білімді ағымдағы бақылау тест түрінде семестрдің 7 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады:
Аттестациялау кезеңі
|
Бақылау түрі, меншікті салмақ, %
|
Қатысу
|
Конспекті дәрістер
|
Зертханалық жұмыстарды
қорғау
|
ЕГЖ орындау
|
ЕГЖ орындау қорғау
|
Ағымдағы тестілеу
|
Барлығы
|
Рейтинг 1
|
7
|
3
|
20
|
20
|
20
|
30
|
100
|
Рейтинг 2
|
8
|
2
|
20
|
20
|
20
|
30
|
100
|
Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.
Пәннен студент білімінің қорытынды бағасын құрайтындар:
- 40% қорытындысы, емтиханнан алынған баға;
- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім.
Қорытынды баға есебінің формуласы:
, (1)
мұнда Р1, Р2 – бірінші, екінші рейтингтің бағасына сандық эквивалент сәйкесінше;
Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті.
Қорытынды әріптік баға және балл түріндегі сандық эквивалент:
Әріп жүйесіндегі баға
|
Баллдың сандық эквиваленті
|
Пайыздық түрі, %
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
А
|
4,0
|
95–100
|
өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90–94
|
В+
|
3,33
|
85–89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80–84
|
В–
|
2,67
|
75–79
|
С+
|
2,33
|
70–74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65–69
|
С–
|
1,67
|
60–64
|
D+
|
1,33
|
55–59
|
D
|
1,0
|
50–54
|
F
|
0
|
0–49
|
Қанағаттанарлықсыз
|
4.3 Қорытынды бақылауға арналған мәлімет
1. Геодезия пәні нені оқытады? Басқа ғылымдармен байланысы туралы айт.
2. Сызықтарды бағдарлау туралы айт.
3. Масштаб және оның дәлдігі.
4. Дирекциондық бұрыш және румб деген не? Олардың бір-бірімен байланысы.
5. Карта, план. Олардың ерекшеліктері.
6.Мемлекеттік тірек жүйелері туралы айт.
7. Өлшеу қателерінің теориясы.
8. Карта мен планның номенклатурасы.
9. Рельеф, горизонталь. Карта бойынша геодезиялық есептерді шешу.
10. Тура және кері геодезиялық есептер.
11.Теодолиттік түсіріс.
Теодолит және оның құрылысы.
Бұрыштық өлшеулер. Жазық бұрышты өлшеу.
Тік бұрышты өлшеу. Нольдің орнын анықтау.
Теодолиттік түсірістегі далалық жұмыстар.
Теодолиттік жүрістің нүктелерін бекіту.
Қыл жіпті ара қашықтық өлшеуішпен ара қашықтықты өлшеу.
Теодолиттік жүрістегі камералық жұмыстар.
Тахеометриялық түсіріс. Рельефті түсіру тәртібі.
Тахеометриялық түсірістегі далалық және камералық жұмыстар.
21. Нивелирлеу, оның қолданылу аймағы.
22. Геометриялық нивелирлеу. Ортадан және алға нивелирлеу әдістері.
23. Нивелирдің түрлері. Құрылысы.
24. Нивелирдің тексеруі, түзетуі.
25. Трассаны нивелирлеу. Трассаны нивелирлеудегі дала жұмыстары.
26. Дөңгелек қисықтың негізгі элементтері.
27. Пикеттерге бөлу.
28. Бойлық және көлденең қима.
29. Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу.
Достарыңызбен бөлісу: |