5. Аминоликозидтер.
Әсер ету механизмі: Рибосома деңгейінде микроп ақуызының синтезін, сондай-ақ цитоплазмалық мембрананың құрылысы мен қызметін бұзып, бактерицитті әсер етеді.
Аминогликозиттердің буыны:стрептомицин, неомицин, канамицин, мономицин. Әсер ету спектрі: грамм(+)( стафилококктар,пневмоккоктар және т.б.), грамм(-) )ішек тобының бактериялары, протей, гемофильді таяқшалар және т.б.) микроорганизмдер, стрептомицин мен канамицин туберкулез микобактерияларында жоғары белсенділік көрсетеді, мономицин қарапайымдарға ( амебты дизентерия , лейшмания, трихомонада) әсер етеді. Аминогликозидтер анаэробтарға, спирохеттерге, рекеттсияларға, санырауқұлақтар мен вирустарға әсер етпейді. Аминогликозидтерге микроорганимдердің екіншілік резистенттілігі тез дамиды, өйткені микроорганизмдер аминогликозаттердің әсерін жоятын ферменттерге өндіреді , сондықтын емдеу мерзімі қысқа (5-7 күн) болуы қажет; ұзақ емдеуді тек қиыстырылған терапия үшін ғана қолданады. Егер ІІІ буын препараттары әсер етпесе(олар бактерияларды ферменттерге анағұрлым түрақты),І және ІІ буын препараттарын қолданудың қажеті жоқ. Қолдану көрсеткіштері: Аминогликозиттердің І буын препараттарының жоғары улылыгына баланысты қолданылуы шектеулі: стрептомицинді негізінен туберкулезді және өте қауіпті инфекцияларды ( оба, тулремия, бруцеллез) емдеу үшін қолданады, кейде -тыныс жолдарымен несеп жолдарының ауруларында , септимицияда, сеисистік эндокардитте қолданады. Мономицин-тек тері лейшманиозы мен бергілері жок амебиозды қолданады. Неомицин- микроорганизмдердің басқа антибиотиктерге тұрақтылығында, энеритте, энтероколитте таблетка түрінде ішке ; ас қорыту мүшелеріне операция жасар аолында санация ұшін; терінің іріңді ауруларында (пиодермия, инфицирленген экзема) , асқынған жараларда , коньюнктивитте жағылма, ерітінді түрінде жергілікті қолданады. Канамицинді неомицин сияқты ішке қолданады, туберкулезде стрептомициннің туберкулез микобактериясына тұрақты болған кезінде парентеральды қолданады. Бардлық аминогликозиттер АІЖ- да сіңірілмейді. Жанама әсері : отоуатты әсері( ьас ми нервтерінің VIIIжұптарын зақымадайды, ол есту қаблеті төмендеуі мен вестибулярлы өзгерістерге алып келеді) ; нефроуытты әсері , бұлшық еттің босаңсуы( тыныс алу мен қимыл қызметінің әлсіреуі ), аллергиялық реакциялар, дисбактериоз , диспепсия, полиневриттер, флебиттер(к/т еңгізгенде ) бақалады. Аминогликозиттер уытты препараттар , терапевті әсері қысқа , сондықтан дене салмағына қарай мөлшерін есептеп мөлшерлеу тіртібін сақтап бүйрек өызметін есту мүшесімен вестибулярлық аппарат жағдайын бақылау отыру қажет. Қарсы көрсеткіштерібүйрек аурулары есту мүшесінің жіне кіреберіс аппаратының бұзылулары миастения, жүктілік және көтере алмаушылық .