Ғылым тарихы және философиясы
жүктеу/скачать 1,74 Mb.
|
Ғылым тарихы және философиясы-emirsaba.org
| жаңалық енгізу үдерісі – іргелі ғылымды, қолданбалы зерттеулерді, жобаларды, маркетингті, өнімнің жаңа түрін саралап өндіруді қамтитын жүйелілік немесе жаңа технология құру және қолданудағы, сондай-ақ бұйым жасаудағы соған ұқсас жүйелілік.
идеогенез – ғалым тұлғасының маңызды өлшем-белгілерінің бірі; ол ғалымның оған дейін туған және айтылған ғылыми идеяларды игеріп және бойына сіңіріп, кейіннен дамытатын, оларға жаңаша үн мен түсінік беретін ерекше қасиеттерін сипаттайды. «Идеогенез» са- наты ғылымда мүлдем жаңа, оның алдындағы баламаларсыз идеялар болмайтын жағдайды баса көрсетеді. идеографиялық әдіс – бұл гуманитарлық білімдердің (неокантиан- дықтар, негізінен, тарихты айтады) әдісі; оның міндеті – жеке-дара құбылыстардағы маңызды қасиеттерді сипаттау (сондықтан ол «да- ралау әдісі» деп те аталады). Маңыздыны сипаттау «құндылықтарға жатқызу» жолымен іске асырылады. имманентті – әлдебір заттың, құбылыстың табиғатынан шығатын, соған тән ішкі қасиет. индуктивизм – ғылым философиясындағы ғылыми танымда индукцияның рөлін асыра көрсетуге негізделген эмпириялық парадиг- ма нұсқаларының бірі. инновация – жаңадан құру, жаңарту немесе жаңалық енгізу дегенді білдіреді. инструментализм – соған сәйкес көпшілік теориялық түсініктердің, оның ішінде тұтастай ғылыми теориялардың да эмпириялық мазмұны болмайтын және осы мағынасында объективтік әлемнің сипаттамасы бола алмайтын философиялық-әдістемелік тұжырымдама. Сол себепті оларға объективтік шындық немесе жалғандық сипаттамасын қолдану тіпті мүмкін емес. Теориялық білімнің мақсаты мен құндылығы басқада – эмпириялық білімді қалыптастырудың және, бәрінен бұрын, оның логикалық реттілігін құрудың жақсы құралы болуда жатыр. интерминизм – соған сәйкес себепті байланыстардың болуы не- месе себепті түсіндірменің танымдық құндылығы ғылымда теріске шығарылатын философиялық-ғылыми тұжырымдама. Индетерминизм Табиғаттың ғажап тұтастығы мен дамуын түсіндіру үшін, Табиғаттың өздігінен жетілуін терістейтін, Құдайға жүгінетін діни болуы да, Табиғаттың өздігінен жетілуі идеясынан келіп шығатын табиғи да бо- луы мүмкін. интернализм – тарих жазудағы және ғылым дамуының теория- сындағы бағыт; соған сәйкес ғылым дамуының басты қозғаушы күшін оған имманентті тұрғыда тән ішкі мақсаттар, құралдар және заңдылықтар құрайды; ғылыми білім өздігінен дамитын жүйе ретінде қаралмауы керек, мазмұны оның болмысының әлеуметтік-мәдени шарттарына, әлеуметтің дамығандығының дәрежесіне, оның әртүрлі қосымша жүйелерінің (экономика, техника, саясат, философия және т.б.) сипатына байланысты емес. жүктеу/скачать 1,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|