Ғылыми жобаның мақсаты: Қазақ халық медицинасындағы ас тұзының ерекшелігін анықтап, емдік қасиеті бар екендігін дәлелдеу

• Тақырыбы:
• “Тұздың құпиясы”

• Орындаған: Зейнуллова Анель
• 6-сынып

Ғылыми жобаның мақсаты: Қазақ халық медицинасындағы ас тұзының ерекшелігін анықтап, емдік қасиеті бар екендігін дәлелдеу

• Ғылыми жобаның мақсаты: Қазақ халық медицинасындағы ас тұзының ерекшелігін анықтап, емдік қасиеті бар екендігін дәлелдеу
• Міндеттері:
• ·ас тұзы туралы мәлімет жинастыру;
• ·ас тұзының емдік қасиеттерін зерттеу;
• ·емдік қасиетін медицина тұрғысында дәлелдеу;

Тұздар қатты (ас тұзы) және еріген күйінде көл, теңіз, мұхит суларында, өсімдіктер мен жануарлар организмінде кездеседі. Тамақ өнеркәсібінде, ауыл шаруашылығында, медицинада, металлургия, шыны, т.б. өнеркәсіп салаларында, тұрмыста кеңінен қолданылады. Тұз адамға оның ішкі органдарының дұрыс жұмыс істеуі үшін қажет. Қазақстан аумағында тұз қоры өте мол. Тұзды көлдерге суында 3,5%-дан жоғары тұзы бар көлдер жатады. Қазақстанда олар Каспий ойпатында, Арал ойысында, Балқаш маңында, Ертіс, Есіл, тағы басқа өзен аңғарларында таралған.

• Тұздар қатты (ас тұзы) және еріген күйінде көл, теңіз, мұхит суларында, өсімдіктер мен жануарлар организмінде кездеседі. Тамақ өнеркәсібінде, ауыл шаруашылығында, медицинада, металлургия, шыны, т.б. өнеркәсіп салаларында, тұрмыста кеңінен қолданылады. Тұз адамға оның ішкі органдарының дұрыс жұмыс істеуі үшін қажет. Қазақстан аумағында тұз қоры өте мол. Тұзды көлдерге суында 3,5%-дан жоғары тұзы бар көлдер жатады. Қазақстанда олар Каспий ойпатында, Арал ойысында, Балқаш маңында, Ертіс, Есіл, тағы басқа өзен аңғарларында таралған.

Тұздың емдік қасиеті

• Тіс ауырғанда

• Дене теміреткісіне

• Құлақ ауырғанда

• Тамақ ауырғанда

• Дене теміреткісінде

• Маса шаққанда

• Қуық ауырғанда

Қазіргі кезде тұзбен емделуі жайлы сауалнама қорытындысы

Тұз тұрмыс қажетінде.

• 1. Үйді сырлағанда немесе бөлмені бояғанда, немесе иіссудың жағымсыз иісі жайлап кетсе, құтыға тұз салып, аузын ашып қойыңыз. Иіс жоғалып, тұзға сіңеді. 2. Балық пісірілген ыдыста балық иісі ұзақ уақыт сақталып қалса, кетіру үшін, тұз қосылған суық сумен ысқылап жуу керек. Иістен түк қалмайды. 3. Кофенің дәмін келтіру үшін, бір болар болмас тұз салсаңыз жетеді 4. Табаға май салып қызған кезінде, көпіріп кетсе, аздап тұз салу керек. 5. Қол орамалда дақ сіңіп қалса жұмас бұрын, бір уыс тұз ерітілген жылы суға салып қойсаңыз, жоқ қылады.

6. Сарғайған терезегеде дақ түссе осылай жасаңыз.

• 6. Сарғайған терезегеде дақ түссе осылай жасаңыз.
• 7. Жұмыртқаны қайнатқыңыз келсе, суға тұз салыңыз. Су ішінде жұмыртқа жарылсада да, ақуызы сыртқа шығып кетпей, бірқалыпты піседі.
• 8. Кесілген пиязды тұздап қойса, өзінің қалпын ұзақ сақтайды.

Тұздың денсаулыққа зияны

• 1.Қан қысымын көтереді.

• 2. Бүйрек ауруларына шалдықтырады

• 3. Тамырға зияны бар.

Мақал – мәтелдер

• 1.Ас тұзбен дәмді, Ал адамзат салиқалы,саналы сөзімен мәнді. 2.Түйе «тұз» деп қартаяды, Бойдақ «қыз» деп қартаяды. 3.Астың дәмі – тұз, Тұзды уыстап жемес. 4.Нан мен тұздан үлкен тағам жоқ. 5.Ет сасыса тұз себер, Тұз сасыса не себер? 6.Тұзсыз ас ауқат болмас ішкенменен, Май түспес қара суды піскенменен. 7.Тұз-астың дәмін келтіреді, Мақал сөздің сәнін келтіреді. .

Адам ағзасына қанша тұз керек:

• 11 жас және одан жоғары болса-6г (2300 мг натрий)
• 7-ден 10 жас аралығында болса-күніне 5 грамм
• 4 жас пен 6 жас аралығында 3 грамм
• 1-3 жас аралығында -2 грамм тұз пайдалану керек

Қорытынды.

• Ас тұзы ежелден бері қазақ медицинасындағы кең қолданылатын минералды дәрілерге жатады. Тұз қырық аурудың емі. Шипалы қасиеттері: зарарсыздандырғыш, емдік, тазалағыш.
• «Аурудың жақсысы жоқ, дәрінің тәттісі жоқ» дегендей қазіргі заманда химикат дәрілер көбейіп жатыр. Олардың адам ағзасына тигізетін зияны көп. Ас тұзы адам үшін азықтың қайнар көзі. Аурудың алдын алуға емдеу үшін ас тұзының маңызы өте зор.
• Ас тұзының емдік қасиетіне оқушылар кішкентайынан мән беріп, өз игілігіне қолдана білсе, шипаны алыстан іздемейді. Минералды дәріні пайдалану денсаулықты сақтаумен бірге қазіргі нарықтық заманда отбасылық қаражатты үнемдеуге көмектеседі. Ас тұзы жанға шипа, дертке дауа болады.

Менің ұсынысым:

• Отбасының денсаулығын ойлаған кез-келген азамат тағамға йодталған тұзды қолданса;
• Химикат дәрілердіпайдаланғаннан гөрі минералды дәріні пайдалану қазіргі нарықтық заманда отбасылық қаражатты үнемдеуге көмектеседі. Сондықтан ас тұзын күнделікті емге қолданса;
• Біздің ауданымызда тұзбен емделетін орын ашылса.Әр түрлі сырқаттар бар, сол сырқаттардың түрлеріне қарай арнайы бөлмелері болса деген қиялым бар.