Клиникалық зерттеулердің жіктелуі

Клиникалық зерттеулер-бұл әр түрлі араласуларды бағалау үшін ұйымдастырылған зерттеулер, оларды жүргізу шарттары жүйелі қателердің нәтижеге әсерін жоюға бағытталған.

Клиникалық зерттеуге қатысушылар

Демеуші

Науқас

Клиникалық зерттеулер түрлері:

• Жүйелік шолулар, мета-анализ

Рандомизациялық клиникалық сынақтар (зерттеулер) (РБС)

Когорттық сынақтар (зерттеулер)

Болған жағдай ⁄ бақылау (салыстырмалы) тобы зерттеулер

Бірнеше жағдайлар, бір мысалды (жағдай) мәліметтеу

Ин витро және жануарларда зерттеу

Жүйелік шолулар (ЖШ)

Бір жағдай бойынша ерекше жасалған бірнеше зерттеулер қорытындысына жүйелік және кездейсоқ қателер әсерін мүмкіншілігінше азайтатын әдістер қолданылынып жүргізілген ғылыми сараптама;

Мета-анализ

Мета-анализ – мағыналы ғылыми зерттеу және дәйектемеліктің ең жоғарғы шыңы:

Барлық ғылыми зерттеулердің қорытындысына негізделген тиімділік туралы мәліметтер қосындысының сандық көрсеткіші

РАНДОМИЗАЦИЯЛЫҚ БАҚЫЛАУЛЫ СЫНАҚТАР (зерттеулер) - РБС

Рандомизация – бұл сынаққа қатысушыларды топтарға бөлінуінің кездейсоқ реттілігін айқындауда қолданылатын әдіс. (rand – франц. – жағдай).

РБС – ақырғы нәтижелер екі топтағы науқастарда өткізілуі қажет:

Бақылау (салыстырмалы) топ – ем жүргізілмейді немесе кәдімгі, стандарттық ем жүргізіледі әлде науқастар плацебо қабылдайды;

Нақты (белсенді) емделу тобы –тиімділігі зерттелетін ем жүргізіледі

Экспериментальдық клиникалық зерттеулер

Бақыланатын түрі- бақылау және тәжірибе топтары болады. Дәлелділіктің дәрежесін арттыру үшін бақылау тобындағылардың клиникалық нәтижесі тәжірибе тобының нәтижесімен салыстырылады.

Когорттық (проспективтік – алдын болжау) зерттеулер (когорт-топ)

Когорттық (проспективтік - алдын болжау) зерттеулер – қауып-қатер жағдайлар немесе болжама жағдайлар әсерін зерттеуге мүмкіншілік береді:

Ұқсас белгілері бойынша топқа іріктеліп алынған науқастар осы белгілердің әрі қарай келешекте дамуына бақыланып зерттеледі.

Болған жағдай - бақылау тобы

Зерттеу қауып – қатер жағдай мен клиникалық жағдай арасындағы байланысты анықтау үшін ұйымдастырылады

Бұл зерттеуде екі топта (бірінде дерт дамыған, ал екіншісінде дамымаған) қолайсыз әсерге ұшыраған қатысушылар көлемі салыстырылады

Негізгі мен салыстырмалы топ қатерлі әсер бойынша бір популяцияға жатады

Негізгі мен салыстырмалы топта әсер ететін жағдай бірдей болу қажет

Бірнеше жағдайларды зерттеу немесе сипатын зерттеу

Бірнеше жағдайларды сипаттау - бір шараны (іс-әрекетті) бірінен соң бірі тексеріске алынған бөлек топтарда зерттеу (салыстырмалы топ болмайды)

Мысалы, қантамырлар хирургі ми ишемиясы бар 100 аурудың ұйқы артериясына жасаған реваскуляризацияның қорытындысын сипаттайды

Бақылаудағы кіші топтарда нақты зерттелудегі белгілер сипатталады

Зерттеу қысқа уақытта жүргізіледі

Зерттеу гипотезалары еңгізілмейді

Салыстырмалы топ болмайды

Басқа зерттеулердің бастамасы болуы мүмкін

Бұл зерттеу жеке науқастар мәліметтерімен шектеледі