Марксистік философияның диалектикалық материализмінің мәні:
- философиняң негізгі сұрағы болмыс пайдасына шешіледі. Болмыс сананы анықтайды;
- сана - өзіндік мән емес, материяның өзін-өзі бейнелеу қасиеті ретінде түсіндіріледі;
- материя – тоқтаусыз қозғалыс пен дамуда болады;
- Құдай жоқ – ол адам қиялының жемісі;
- Материя мәңгі және шексіз;
- Дамудың маңызды факторы – практика. Адам қоршаған дүниені және өзін-өзі өзгертеді;
- Даму – диалектика заңдарымен жүзеге асады. Олар: қарама-қарсылықтардың өзара ауысу заңы, сан өзгерістерінің сапа өзерістеріне ауысу заңы, терістеуді терістеу заңы.
Пайдаланған әдебиеттер:
1.Хасанов М. Петрова В.Джамбаева Б. Философия. А.,2014ж
2. Нұрышева Г.Ж. Философия Алматы,.2013
3. Бегалинова К.К., Альжанова У.К. Философия I, II том. Алматы, 2010
4. Аташ Б.М. Философия, Алматы, 2014
5. Нұрышева Г.Ж. Өмірдің мәні: философиялық-антропологиялық
талдау. Алматы, 2011.
6. Грядовой Д.И. Философия. М.,2012
7. Лавриненко В.Н. Философия. Учебник для вузов.М.,2012
8.Иманқұл Н. Философия әлемінде: болмысы мен тарихы. А ., 2006
9. Нысанбаев Ә. Әбжанов Т. Қысқаша философия тарихы. А., 2009.
10. Алтай Ж., А. Қасабек А., Философия тарихы. А., 2008.
11. Нысанбаев Ә. Әбжанов Т. Қысқаша филасофия тарихы. А., 2009.
12. Дүниежүзілік философияның онтологиясы. 12 томның 10Т. 2009.
13. Алексеев П.А. Панин А.В. Философия Учебник для вузов. -М., 2006
14. Әл-Фараби. Шығармаларының 10 томдық жинағы. – Алматы, 2005-2008.
15. Мырзалы С.Философия– Алматы, 2008.
№9 Дәріс.
Тақырыбы: ХІХ-ХХ ғ. Батыстағы ғылыми таным философиясының дамуы
1. ХХ ғасыр батыс философиясының негізгі мәселелес және бағыттары.
2. Психоанализ. З.Фрейд және Э.Фром. Неопозитивизм.
3. Өмір философиясы: С.Къеркегор, А.Шопенгауэр, Ф.Ницше. Экзистенциализм: М.Хайдеггер, Ж.Сартр, А.Камю, К.Ясперс, Н.Аббаньяно. Постмодернизм.
4.Неотомизм. Структурализм: К.Леви-Стросс. Герменевтика: Г.Гадамер.
Батыс философиясы үшін ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасыр дәуірдің өзіндік санасы айқын көрініс тапқан және тарих пен мәдениет дамуының логикасы бұрынғыдан өзгеше түсіндірілген неше түрлі бағыттарға толы ерекше кезең болды. ХІХ ғасырдың соңынан бастап Батыс философиясында философияның жаңа, классикалық емес типі қалыптаса бастады және ол ХХ ғасырда қарқынды дамыды. Оның құрамына неотомизм, экзистенциализм, позитивизм, постмодернизм, структурализм және тағы басқа бағыттар кіреді. Оларға белгілі бір деңгейде тұтастық тән деуге болады, бірақ айқын білінетін ерекшеліктері де бар.
ХХ ғасыр философиясының қалыптасу шарттары туралы айтсақ:
1) ХХ ғасырда Европа басынан кешкен тарихи-әлеуметтік өзгерістер қоғам мүшелерінің бойында үрей мен қорқыныш, адамзат пен жеке адамның болашағына деген сенімсіздік туғызды;
2) Қоғам дамыған сайын оның өміріндегі қарама-қайшылықтар күшейе түсіп, адамзат пен өркениеттің алдында шешімі қиын, жаңа діни, ұлттық, этникалық мәселелер пайда болды, оларды шешуге дәрменсіз қоғамды дағдарыс жарияладыйлады;
3) Бұл қоғамдық дағдарыс жеке адамның жаттануы мен өгейсінуін туғызды, себебі қоғам тұлғаның ішкі дүниесі мен оны мазалаған мәселелер туралы бас ауыртпады;
4) Бұрынғы философиялық жүйе ХХ ғасыр адамын толғантқан сұрақтарға жауап беруге қабілетсіз еді, “Жалпы адам дегеніміз не?” деген сұрақтарпен шектелмей, “Мен кіммін?” сауалын қоятын философиялық бағыттарға қажеттілік туды. Қазіргі заманғы Батыс философиясында толып жатқан, кейде бір-біріне қарама-қарсы ағымдар бар. Әрбір дерлік ағымда іштей бір-біріне қарама-қарсы бағыттар да бар. Буржуазиялық философиялық ой-пікірдің марксистік философиямен қарама-қарсылығын былай қойғанда, оның өз ішінде де материализм мен идеализмнің күресі жүріп жатады.
Мұның негізгі себебі XX ғасырдағы капиталистік қоғам бастан кешіп жатқан жалпы рухани дағдарыстың негізгі белгілерінде жатыр. Бүгінгі буржуазия философиясы саясат пен идеологияның бұрын болып көрмеген тікелей ықпалын бейнелеңдіруде. Батыстың философиялық білімінің саясаттануына және идеологиялануына капитал елдерінде тап күресінің шиеленісуі, дамыған елдер мен тәуелді елдер арасындағы қайшылықтардың терендей түсуі, қазіргі ғылыми-техникалық революциядан туған дүниежүзілік проблемалар т.б. зор әсерін тигізуде. Сондықтан да болар, қазіргі Батыс философиясыңда толып жатқан ағымдар мен бағыттар бар. Қазіргі батыстық философияда мынадай ағымдарды және олардьң тармақтарын атауға болады: позитивизмнің қазіргі түрі-неопозитивизмнің тармақтары; экзистенциализм жөне иррационализмнің басқа түрлері; діни философияның түрлер- неотомизм, персонализм т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |