Байланысты: Ойлау мәдениетінің пайда болуы.Философиясының пәні мен міндеті
1.Философия дегеніміз-табиғат, қоғамның және танымның өзгеруі мен дамуының жалпы заңдары туралы ғылым. Философия сөзі грекше «даналықты сүю»( philos- сүю, sophia-даналық)деген мағынаны білдіреді. Бұл термин Ежелгі Грецияда пайда болған.
Философия пәні қоғамның дамуымен тығыз байланыста бола отырып ,рухани өмірдің барлық қырларын қамтыды. Философияны алғаш рет ерекше теориялық білім ретінде жинақтап дәлелдеген ерте грек философы Аристотель (б.з.д.384-322ж.ж.)
Философия- дүниеге көзқарастың ғылыми-теориялық түрі. Философиялық көзқарас мифологиялық және діни көзқарастан айырмашылығы-нақты ұғымдарға , категорияларға сүйене отырып логикалық ой қорыту ерекшелігінің бар болуы.
Философияның онтологиялық мәселесіне байланысты философияда негізгі екі бағыт пайда болды: Материализм және идеализм. Бұл әр түрлі және шындыққа түбегейлі қарама-қайшы көзқарастар.
2.Материализм – барлығы не материядан, не болмаса материяның бар болуына және табиғатына байланысты екендігі туралы ой. Философия материалистік және соған сәйкес рухани (екінші немесе тәуелді) орын болуы мүмкін, бірақ материализмнің көптеген нысандары рухтың немесе физикалық емес нәрсенің бар болуын жоққа шығарады. Ол дүниенің мәңгілігін , оның ешкімнің жаратпағанын , уақыт пен кеңістік жағынан шексіздігін көрсетеді. Сана материяның жемісі, яғни табиғатты тануға болады дейді. Философия тарихында материялистерді 3 түрге бөледі: стихиялық, метафизикалық және диалектикалық. Идеализмнен айырмашылығы :Әлемдегі барлық құбылыстардың мәні не себеп болатындығы сыртқы, бөлек және санаға тәуелсіз қозғалыстағы материя (материалдық / физикалық) болып табылады. Сана – бұл материалдық әлемнің туынды / қайталама қасиеті және затқа байланысты (адам санасы миға қажет; компьютерлік бағдарлама аппараттық құралға және т.б. қажет).
3.Идеализм — «Платон сызығы») — философиядағы бағыт, оның жақтаушылары материя мен сананың қарым-қатынасында сананы (идея, рух) бастапқы деп санаған. Әлемнің барлық құбылыстардың мәні немесе себебі болып табылатын нәрсе шын мәнінде сана (ақыл) (жеке / субъективті немесе сыртқы / объективті); осылайша әлемді тудыратын негізгі зат – сана. Материал негізгі емес, тек ақылдың құрылымы. Идеализмнің екі субформасын бөлуге болады:
А. Субъективті идеализм : Шындықты «жасаушы» - бұл адамның жеке ойы. Сыртқы шындық, оның ішінде басқа ақыл-ойлар да өз бетінше өмір сүрмейді, тек өз ойларындағы фигуралар сияқты. Солипсизм деген атпен де белгілі.(Беркли, Юм).
Ә. Объективті идеализм : Шындықтың «жасаушысы» - бұл объективті ақыл, тәуелсіз және өз ақылынан тыс. Сыртқы (материалдық) шындық барлық шындықты (материя мен ойды) құрған «жоғары болмысқа» (болжамды құдайға) тәуелсіз емес, бар деп танылады. (Платон, Лейбниц, Гегель және т. Б.)
4.
Дуализм – екі принциптің бір-біріне рух пен затқа,идеалға және материялға теңестірілмейтін тең құқықтардың танылуына негізделген философиялық доктрина.
Дуализм терминін неміс философы Х.Вольф енгізді. Дуалистік теория бір-біріне әсер етпейтін екі принциптің болуын болжайды. Бұл теорияда қарастырылған өзара әрекеттесуімен түсіндіріледі.
Деизм- Деизм термині белгілі дінге емес, Құдайдың табиғатына ерекше көзқарасқа қатысты. Деистлердің пікірінше, бірыңғай жаратушы құдай бар, бірақ көптеген ұйымдастырылған діндерде сенімнің негізін құрайтын ашу-ыза іс-әрекеттері мен кереметтерін емес, ақыл-ой мен логикадан дәлелдерін алады. Деистер ғаламның қозғалыстары орнағаннан кейін, Құдай дүниенің жаратылған әлемі мен оның ішінде бар тіршілік иелерімен одан әрі өзара әрекеттесуін тоқтатты.
Эмпиризм – білім негізінен тәжірибеден келеді дейтін ұстаным. Танымныңанымның негізі тәжірибеде деп есептейтін философиялық бағыт негізін салушы Ф. Бэкон, көрнекті өкілдері Т.Гоббс, Д.Локк, Д.Дьюи. ЭмпиристерЭмпиристер теориялық немесе ұтымды танымнан толығымен бас тартпайды , бірақ қорытындылар жасау тек зерттеу нәтижелерінің немесе жазылған ескертулердің негізінде жасалады.
Рационализм – логикалық ақылдық ойлауды білімнің негізгі қайнары есептейтін ұстаным. Қазіргі ғылым мен техника жетістіктерін жүйелі түрде меңгере отырып, бейнелеу өнеріндегі жаңа ағымдар әкелген пошым тудыру принциптерін архитектурада қолдану- Рационализмнің негізгі ерекшелігі. Ол кең мағынада “заманауи архитектурасы” ұғымымен қатар қолданылады.