Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультеті
жүктеу/скачать 0,82 Mb.
|
гэс 20.03
- Бұл бет үшін навигация:
- Мазмұны Кіріспе
- Негізгі бөлім
|
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті КЕАҚ Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультеті Физика және техникалық пәндер кафедрасы «БЕКІТЕМІН» Кафедра меңгерушісі Джумамухамбетов Ж.Г. ____________ « »_________ 2023ж. ЖОБА Тақырыбы: Қазақстанда шағын су энергетикасының дамуы Орындаған: 6В05302-Физик-зерттеуші мамандағының студенттері Омирбаева А. Алдаберген Г. Аралова Г. Жоба жетекшісі: Атырау, 2024 Мазмұны
Кіріспе Электр энергетикасы ел экономикасының барлық салаларында маңызды рөл атқарады. ГЭС лектроэнергетикалық жүйелердің құрамдас бөлігі болады және оның көмегімен су энергиясын шоғырландыру және оны электр энергиясына айналдыру жүзеге асырылатын құрылыстар мен жабдықтар кешені болып табылады. Су энергиясының шоғырлануы су электр станцияларын салуға ыңғайлы жармаларда өзен қысымының төмендеуін шоғырландыруға мүмкіндік береді. Энергияның әртүрлі түрлерін ГЭС-тегі, сондай-ақ кез-келген электр станциясындағы басқа түрлеріне түрлендіру процесі негізгі гидросилді жабдықтың жұмыс режиміне байланысты энергия шығынымен бірге жүреді. Қазіргі уақытта Қазақстанда пайдаланылатын гидроэлектростанциялардың белгіленген қуаттылықтарының үлесі бірыңғай энергожүйенің небәрі 12% -. құрайды. Ал республикада қолда бар су ресурстарының технологиялық және гидроэнергетикалық мүмкіндіктері бұл көрсеткішті 45-50% - ға дейін арттыруға мүмкіндік береді. Аналитикалық түрде гидроэлектростанциядағы энергия шығынының оның режимінің негізгі көрсеткіштеріне тәуелділігін елестету мүмкін емес. Сондықтан энергияның жоғалуын анықтайтын заңдылықтарды зерттеу үшін агрегат пен ГЭС-тегі энергетикалық түрлендірулердің әрбір буыны бүкіл тізбектің ажырамас бөлігі ретінде қарастырылатын баланстық әдіс қолданылады. Қазіргі уақытта Қазақстанда жалпы қуаты 2,25 ГВт болатын 15 ірі гидроэлектростанция (ГЭС) (> 50 МВт) немесе елдің жалпы өндірілетін қуатының 13% бар. ГЭС жылына шамамен 8 ТВт-сағ немесе электр энергиясын өндірудің жалпы көлемінің 8% өндіреді. Қазақстанның ірі гидроэлектростанциялары негізінен Қытайдан Қазақстанның солтүстік-шығыс бөлігі арқылы өтетін Ертіс өзенінің бойында орналасқан. Қазақстан салыстырмалы түрде жақында құны, құрылыс жылдамдығы, сенімділігі және қоршаған ортаға әсерді азайту тұрғысынан көптеген артықшылықтар ұсынатын шағын және орта гидроэлектростанцияларды дамытудың басымдығын айқындады. Шағын су жобаларының тағы бір артықшылығы-оларды салу Ұлттық электр желісінен алыс оқшауланған жерлерде немесе электр энергиясына сұранысы төмен, маусымдық немесе тұрақсыз аудандарда мүмкін. Бұл артықшылықтар шағын ГЭС-ті Қазақстанның оңтүстік және шығыс өңірлеріндегі электр энергиясының дәстүрлі көздерімен салыстырғанда өте бәсекеге қабілетті етеді, шағын, бірақ энергияны көп қажет ететін өзендер көп. Шағын және орта ГЭС-тің жалпы қуаты 2017 жылдың соңында негізінен Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл және Алматы облыстарында орналасқан 169,7 МВт құрады. 2017 жылы шағын ГЭС қуаты Оңтүстік Қазақстан облысында Манкен ГЭС (2,5 МВт, 283 млн.теңге) сияқты көптеген жеке электр станцияларын кеңінен орналастырудың арқасында 30 МВт-қа өсті. 2020 жылға қарай Қазақстанда жалпы қуаты 539 МВт болатын 41 шағын ГЭС салу жоспарлануда, бұл Қазақстандағы жаңартылатын энергия көздерінің жалпы әлеуетінің 17,6% -. қамтамасыз етеді. Бұл ретте, Үкімет Қазақстандағы гидроэнергетиканың рөлін арттыруға мүмкіндік беретін бірнеше ірі ГЭС-ті жаңғырту мен жөндеуді жүргізуді жоспарлап отыр. Алматы облысы Су ресурстарынан жаңартылатын энергия көздерінің ірі өндірушілерінің бірі болып табылады, онда жалпы есептік қуаты шамамен 20 МВт болатын 5 шағын ГЭС орналасқан. 2020 жылға қарай өңірде Көксу өзенінде жалпы қуаты 42 МВт ГЭС каскадын және Чилик өзенінде қуаты 60,8 МВт бірыңғай ГЭС-ті қоса алғанда, 11 жаңа жоба өрістетілетін болады. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||