Ғұн мәдениет ескерткіштері

Зергер: «Қазір ХХІ ғасыр, небір технологиялар бар. Құйма пештеріміз, аргон ошақтарымыз бар. Бірақ, Томирис фильміндегі аңдық стильдегі бұйымдарды жасау қиын болды. Маған тапсырылған бірінші дүние – мойынға тағатын әшекей, оны орысша гривна дейді. Осындай зергерлік бұйымды жасау үшін, оны әуелі 3 бөлікке бөліп, кейін дәнекерлеп көрдік. Сәтсіз шықты. Кейінірек тағы бірнеше рет қайталадық. Алқаның пошымын жасау оңай болғанымен, ішіндегі аңдардың әртүрлі позасын шығара алмай, қиналдым. Соңында, әр детальды бөлек-бөлек құйып, кейін металмен желімдеп, алқаны аяқтадым. Соған таңғалам, сол заманда бұл жұмыстарды қалай жасаған деген ой туындады жұмыс барысында», – деді. Ойлаңызшы, осыдан 4-5 мың жыл бұрынғы бұйымдарды қазіргі зергерлер жасай алмай отыр. Қолында небір алапат аппараттар болса-дағы, сақтардың бұйым-әшекейлерін дәлме-дәл қайталай алмай дал. Осыдан-ақ бабалардың металл өңдеу, зергерлік ісінде қаншалықты алысқа кеткенін көруге болады. Құмырсқаны тағалаған сақтар Осыдан 2800-2900 жыл бұрын, біздің бабалар осындай үздік өнерді жасаудың технологиясын білген. Кейбір ою-өрнектердің көлемі – тарыдай ғана. Тарыдан да ұсақ, қарамықтай, диаметрі 1 мм-ге әрең жететін бір домалақ алтын бұйымдар кездеседі. Соны асыл әйнекпен (лупа) қарасаңыз, саңырауқұлақтың қалпағындай, соның астында түймелік пайка жасаған. Анау көзге әрең-әрең ілінетін нәрсе. Әбдеш Төлеубаев, археолог: Тарыдай ғана бұйымға түймелік жасау үшін, асыләйнек керек. Әйтпесе, жәй көзбен мұндай нәзік, ұсақ дүниені дәнекерлей алмайсың.

• Зергер: «Қазір ХХІ ғасыр, небір технологиялар бар. Құйма пештеріміз, аргон ошақтарымыз бар. Бірақ, Томирис фильміндегі аңдық стильдегі бұйымдарды жасау қиын болды. Маған тапсырылған бірінші дүние – мойынға тағатын әшекей, оны орысша гривна дейді. Осындай зергерлік бұйымды жасау үшін, оны әуелі 3 бөлікке бөліп, кейін дәнекерлеп көрдік. Сәтсіз шықты. Кейінірек тағы бірнеше рет қайталадық. Алқаның пошымын жасау оңай болғанымен, ішіндегі аңдардың әртүрлі позасын шығара алмай, қиналдым. Соңында, әр детальды бөлек-бөлек құйып, кейін металмен желімдеп, алқаны аяқтадым. Соған таңғалам, сол заманда бұл жұмыстарды қалай жасаған деген ой туындады жұмыс барысында», – деді. Ойлаңызшы, осыдан 4-5 мың жыл бұрынғы бұйымдарды қазіргі зергерлер жасай алмай отыр. Қолында небір алапат аппараттар болса-дағы, сақтардың бұйым-әшекейлерін дәлме-дәл қайталай алмай дал. Осыдан-ақ бабалардың металл өңдеу, зергерлік ісінде қаншалықты алысқа кеткенін көруге болады. Құмырсқаны тағалаған сақтар Осыдан 2800-2900 жыл бұрын, біздің бабалар осындай үздік өнерді жасаудың технологиясын білген. Кейбір ою-өрнектердің көлемі – тарыдай ғана. Тарыдан да ұсақ, қарамықтай, диаметрі 1 мм-ге әрең жететін бір домалақ алтын бұйымдар кездеседі. Соны асыл әйнекпен (лупа) қарасаңыз, саңырауқұлақтың қалпағындай, соның астында түймелік пайка жасаған. Анау көзге әрең-әрең ілінетін нәрсе. Әбдеш Төлеубаев, археолог: Тарыдай ғана бұйымға түймелік жасау үшін, асыләйнек керек. Әйтпесе, жәй көзбен мұндай нәзік, ұсақ дүниені дәнекерлей алмайсың.