Г и сал­ға­раева к а ка­лы­мо­ва ж а орын­таева информатика


§ 6. Прак ти кум. Ком пью тер дің кон фи гу ра ция сы



Pdf көрінісі
бет31/122
Дата11.05.2022
өлшемі4,51 Mb.
#142180
түріКнига
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   122
§ 6. Прак ти кум. Ком пью тер дің кон фи гу ра ция сы
Компьютерді функционалдық қызметін жұмыс өнімділігі 
мен өлшеміне байланысты жіктеуге болады.
Бүгінгі таңда «Cray», «NEC», «Fujitsu» компанияларының 
компьютерлері 
қуатты 
суперкомпьютерлер 
өндірісіндегі 
көшбасшылар болып табылады. Олар белгілі бір температура 
режимі бар арнайы бөлмелерді қажет етеді. Суперкомпьютердің 
температуралық режимі сумен немесе сұйық азотпен салқын-
датылады.
1-тап сыр ма. 
2-кес те ні
толтырыңдар.
2-кесте. 
Құрылғылар 
Құрылғылар­­
Не­гіз­гі­­
ен­гі­зу­
құ­рыл­ғы­сы­
Қо­сым­ша­
шы­ға­ру­
құ­рыл­ғы­сы­
Не­гіз­гі­
шы­ға­ру­
құ­рыл­ғы­сы­
Қо­сым­ша­
ен­гі­зу
құ­рыл­ғы­сы­
Мо ни тор
Тін туір
Прин тер
Пер не тақ та
Плот тер
Ска нер
Мик ро фон
2-тап сыр ма. 
Ком пью тер ді іс ке қо сып, құ рыл ғы лар дың 
ат қа ра тын қыз ме ті мен қа си ет те рін анық та ңдар (
3-кесте
).
3-кесте. 
Құрылғылардың атқаратын қызметі
Құ­рыл­ғы­ла­р
Іш­кі­сақ­тау­­
құ­рыл­ғы­сы­
Сырт­қы­сақ­тау­
құ­рыл­ғы­сы­
Флеш жа ды 
Же дел жа ды 
CD дис к
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


39
Құ­рыл­ғы­ла­р
Іш­кі­сақ­тау­­
құ­рыл­ғы­сы­
Сырт­қы­сақ­тау­
құ­рыл­ғы­сы­
DVD дис к
Қат қыл диск
Тұ рақ ты жа ды 
3-тап сыр ма. 
«Ку бизм» әді сі пайдаланылады.
Қарапайым қағаздан жасалған текшені алып, оның 
қырларына мына тапсырмаларды жазыңдар.
1. Ком пью тер кон фи гу ра ция сын анықтауды 
үйреніңдер
.
2. Ар тур Беркс, Гер ман Голд cтайн, Джон фон Ней ман ның 
ма қа ла ларын
 сипаттаңдар
.
3. Екілік принцип және жадтың біртектілік принципін 
салыстырыңдар.
4. Ең қолайлы принципті 
қолданыңдар.
5. Дәлелдемелер келтіріп, 
түсіндіріңдер.
6. 
Ұсыныңдар: 
Бо ла шақ та дер бес ком пью тер ге та ғы қан дай 
қо сым ша құ рыл ғы қо сар еді ңдер?
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


40
§ 7. Прог рам ма лық жасақтама ны таң дау
Өздеріңіз білетіндей, дербес компьютердегі мәселелерді 
шешуге арналған программалардың жиынтығы программалық 
жасақтама деп аталады.
Программалық жасақтама 
(software) –
 
компьютерді басқа-
ру ға ар нал ған программа немесе программалар жиынтығы.
Программаларды құқықтық мәртебесі бойынша үш топқа 
бөлеміз: 
жү
йе
лік
(жалпы пайдалану прог раммалары), 
қол
дан
ба
лы
(арнайы), 
инструменталдық
(программалау жүйелері) (
6-сыз ба
).
Программалық жасақтама
Жүйелік
программалық 
жасақтама
Инструменталдық 
программалық
жасақтама
Сервистік
программалық 
құралдар 
Операциялық 
жүйелер
Программалар- 
қабықшалар
Жобалау
құралдары
Тілдер және 
жүйелік про-
граммалау
Интеграция-
ланған програм-
малау орталары
Қолданбалы
программалық 
жасақтама
Қолданбалы 
программалар 
(жалпы
мақсаттағы)
Қолданбалы про-
граммалар паке-
ті (арнайы мақ-
сатта)
6-сыз ба. 
Прог рам ма лық жасақтама түрлері
Ес­те­рі­ңе­тү­сі­рің­дер:
• кон фи гу ра ция де ге ні міз не?
• ком пью тер дің мін де ті не қа рай кон фи-
гу ра ция сын қа лай таң дау ға бо ла ды?
Мең­ге­рі­ле­тін­бі­лім:
• прог рам ма лық жасақтама;
• прог рам ма лық жасақта ма ның 
түрлері;
• прог рам ма лық жасақта ма ның са па
кри те рий ле рі.
Прог­рам­ма­лық­жасақтама

Прог­рамм­ное­обес­пе­ е­ние­–­
Software
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


41
Жүй елік прог рам ма лық жасақтама
– ком пью тер лік 
жүйе нің жұ мыс іс теуін жал пы бас қа ру ды жә не оның тех ни-
ка лық қыз мет көр се ту функ ция ла рын орын дау ды қам та ма сыз 
ете тін прог рам ма лар жи ын ты ғы.
Қол дан ба лы прог рам ма лық жасақтама
– ком пью тер ді 
пай да ла ну шы ларға арналған белгілі бір мәселелерді шешуге 
көмектесетін прог рам ма лар жи ын ты ғы.
Инструменталдық прог рам ма лық жасақтама 
про грам-
ма лау тілінде компьютерге арналған жаңа про грам ма лар ды 
құ руға ықпал етеді.
Инструменталдық прог рам ма лар дың түрлері: 
Borland 
Delphi, Borland C ++ Builder, Microsoft Visual Basic, Microsoft 
Visual C ++.
Прог рам ма лар ды 
құ қық тық мәр те бе сі бой ын ша
үш топ қа 
бө леміз: 
ли цен зия лан ған, шарт ты те гін 
жә не
ер кін та ра ты-
ла тын.
1. Ли цен зия лан ған прог рам ма лар.
 
Пайдаланушы лицен-
зия лау ту ра лы ережелерді орындаған жағдайда оған 
про грам ма лық 
өнім ді 
пайдалану 
құқығын 
беретін 
лицензия мен бір ге прог раммалық жасақтама ұсынылады. 
Әдетте бұл шарт тар қол да ну шының программалық өнімді 
басқа пайда ланушыға бе ру, код ты өзгерту мүмкіндігін 
шектейді.
2. Шартты тегін программалар
. Бұл жағдайда тұтынушы 
белгілі бір сынақ мерзіміне дейін бірнеше мүмкіндігі 
шектеулі программалық өнімнің демонстрациялық нұс-
қа сын тегін алады, ал ол аяқталғаннан кейін өнімді сатып 
алуға міндетті.
3. Ер кін та ра ты ла тын прог рам ма лар. 
Көп те ген прог рам ма лық 
жасақтаманы жә не ком пью тер лік тех ни ка ны өн ді ру ші лер 
ер кін прог рам ма лық жасақтама ның кең ау қы мы на қы зы ғу-
шы лық та ны та ды.
Қа зір гі уа қыт та ғы прог рам ма лық жасақтаманың са па 
кри те рий ле рі:
• функ цио нал дық;
• се нім ді лік;
• тиімділік;
• эргономикалық;
• мобильділік.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


42
Функ цио нал ды қ
 
– прог рам ма лық жасақтаманың нақ ты
не ме се бол жал ды пай да ла ну шы қа жет ті лік те рін қа на ғат тан-
ды ра тын функ ция лар жи ын ты ғын орын дау мүм кін ді гі. Бел гі-
лен ген функ ция лар жи ын ты ғы прог рам ма лық жасақтаманың 
сырт қы си пат та ма сын да анық тала ды.
Се нім ді лі к 
– берілген шарттарда және нақты уақыт 
кезеңінде белгілі бір функцияларды қалтқысыз орындау мүм-
кін ді гі. Мы са лы, прог рам ма лық жасақтамадан бас тар ту қа те-
лік тің кө рі ні сі ре тін де қабылданады.
Тиімділік 
– берілген шарттарда пайдаланушыға ұсы ны-
ла тын программалық жасақтама қызметтерінің дең гейі нің 
және осы үшін пайдаланылатын ресурстар көлемінің ара қаты-
насы. Мұндай ресурстардың қатарына қажетті ап па раттық 
құ рал дар, программалардың орындалу уақыты, дерек тер ді 
да йын дауға және нәтижелерді түсіндіруге арналған шы ғын-
дар жатады.
Эргономикалық

 
бастапқы деректерді дайындау, про-
грам ма лық жасақтаманы қолдану және алынған нәтижелерді 
бағалау бойынша жұмсалатын күшті азайтуға, сондай-ақ бел-
гі лі бір пайдаланушының оң эмо ция ла рын ту ғы зу ға мүм кін дік 
бе ретін программалық жасақтаманың сипаттамалары.
Мобильділік
 
– программалық жасақтама қа бі ле ті бір ор та-
дан (қоршаған ортадан) екіншісіне, яғни бір аппа рат тық плат-
формалардан басқасына ауыстырылу мүмкіндігі.
Серверлік программалық жасақтама
 
– ақпараттық техно-
логияларда белгілі бір ресурстарға немесе қызметтерге қол жет-
кізе отырып, тапсырыс берушінің сұрауы бойынша сервистік 
функцияларды орындайтын есептеу жүйесінің программалық 
компоненті.
Бір компьютерде бірнеше операциялық жүйелерді іске қосу 
үшін виртуалды мәшинелер жиі қолданылады.
Виртуалды мәшине
– компьютердің құрамдас бөліктерінің 
жұмысы үшін қолданатын программа, нәтижесінде кез кел-
ген операциялық жүйені орнатуға және іске қосуға мүмкіндік 
беретін виртуалды орта құрылады. Бірнеше виртуалды мәшине 
жасай аламыз, оларға түрлі операциялық жүйелерді орната 
аламыз, оларды бір уақытта іске қосып, виртуалды жергілікті 
желі жасауға болады.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


43
Жауап­берейік
1. Компьютерлік программалық жасақтама қызметі және 
оның алатын рөлі қандай?
2. Программалық 
жасақтаманың 
қандай 
түрлерін 
білесіңдер?
3. Қазіргі уақыттағы программалық жасақтаманың сапа-
сына қандай талаптар қойылады?
4. Прог рам ма лық жасақтаманың функ цио нал дық мақ сат-
та ры қан дай?
5. Прог рам ма лар дың құ қық тық мәр те бе сінің қан дай түр-
ле рі бар?
Себебін­анықтайық
1. Не ге прог рам ма лық жасақтама қол да ну шы ның қа жет ті-
лі гі не бай ла ныс ты бө ліне ді?
2. Компьютердің операциялық жүйесіне берілетін лицен-
зияның мерзімі қандай?
Талдап,­салыстырайық
Прог рам ма лық жасақтама түр ле ріне тал дау жа саңдар.
Жүйелік
программалық
жасақтама
Инструментал дық 
прог
рам малық
жасақтама
Қолданбалы програм-
малық жасақтама
Дәптерге­орындайық
1. Қа зір гі уа қыт та ғы прог рам ма лық жасақтама ның са па 
кри те рий ле рін, олар дың ат қа ра тын қыз мет те рін си пат-
тай тын кес те тол ты ры ңдар.
2. Компаниялар программалық жасақтаманың қандай 
түрлерін пай да ла ну шыларға өнімдерін жарнамалау 
мақсаты мен тегін ұсынады?
Сұрақтарға­жауап­берейік
Ойланайық,­талқылайық
Тал­дап,­салыстырайық
Дәптерге­орындайық
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


44
Компьютерде­орындайық
Берілген жағ дай лар да қан дай прог рам ма лық жасақтама 
қа жет еке нін MS Word-та кес те құрып, белгілеңдер:
­Жағ­дай
Жүйелік­­
ПЖ
Қол­дан-
ба­лы­­
ПЖ
Инстру-
мен-
тал­дық­
ПЖ
Кә сі би прог рам малаушы ірі фир ма дан 
тап сы рыс алып, ком пью тер лік про-
грам ма ны жа за ды .
11-сы нып түлектері фо то аль бом да йын-
дап, мектептегі өмірлерін еске түсірді .
Мұғалім өз пәні бойынша компьютерде 
тест тапсырмасын дайындады.
Смартфон өндірушілері жаңа телефон-
дардың дизайнын ұсынады.
Ой­бөлісейік
1. Сыныптастарыңмен заманауи программалық жасақ-
таманың сапа критерийлерін талқылаңдар. 
2. Программалардың құқықтық мәртебесінің түрлерін 
сыныптастарыңмен талдаңдар.
3. Бе ріл ген су рет тер прог рам ма лық жасақтаманың қан дай 
тү рі не жа та ты ны на тал дау жа саң дар.
Үй­тапсырмасы
Ли цен зия лан ған, шарт ты те гін жә не ер кін та ра ты ла тын 
программаларға мысалдар жазыңдар.
Компьютерде­орындайық
Ой­бөлісейік
Үй­тапсырмасы
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


45


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   122




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет