Шоқан Уәлиханов - саяхатшы

Шоқан Уәлиханов - саяхатшы.

1855 жылы Шоқан Г.Х.Гасфорттың Омбыдан Іле Алатауына дейінгі сапарына қатысты. «... Қырғыздың тілі мен әдет – ғұрпын жете білетін корнет сұлтан Уәлиханов, әскери қызмет ете бастағанына 2 жыл өтпей жатып мені даламен алып жүргенде үлкен пайдасы тиді... мен Уәлихановты жоғары дәрежелі наградаға ұсынуды қажет деп санаймын, оның үстіне ол қырғыздар арасында да ерекше сыйлы екен», - деп жазды генерал – губернатор Г.Х.Гасфорт.

Шоқан Уәлихановтың ғылыми қызметі Орыс география қоғамының назарын аударып, 1857 жылы 27 ақпанда қоғамның толық мүшелігіне сайланған. Бұл Шоқанның жағырапия ғылымына қосқан қомақты үлесін мойындау еді.

Шоқан Уәлихановтың ғылыми қызметі Орыс география қоғамының назарын аударып, 1857 жылы 27 ақпанда қоғамның толық мүшелігіне сайланған. Бұл Шоқанның жағырапия ғылымына қосқан қомақты үлесін мойындау еді.

Шоқан Уәлихановтың атын қаһарман саяхатшы ретінде даңқын шығарған 1858 жылғы Қашқарияға, Шығыс Түркістанға сапары болды. Одан жүз жыл бұрын Қытай басып алған, ұйғыр, қазақ, дүңген, қырғыздар тұратын бұл аймақта дәл сол 50-ші жылдары антициндік бас көтерулер болып жатқан - ды.

Осыған байланысты Қытай үкіметі европалықтардың Қашқарияға сапарына тыйым салып, бұл заңды бұзғандарды өлім жазасына кесетіндіктерін жария етіп қойған – ды. Шоқаннан бір жыл бұрын Қашқарияға барған немістің белгілі саяхатшысы Адольф Шлагенвейт жазаланған болатын. Оның қайғылы қазасы туралы нақты деректі де Ш.Уәлиханов әкелген. Шоқанды көпес керуеніне жол сілтеуші ретінде орналыстыру идеясын П.П.Семенов ұсынған.

Осыған байланысты Қытай үкіметі европалықтардың Қашқарияға сапарына тыйым салып, бұл заңды бұзғандарды өлім жазасына кесетіндіктерін жария етіп қойған – ды. Шоқаннан бір жыл бұрын Қашқарияға барған немістің белгілі саяхатшысы Адольф Шлагенвейт жазаланған болатын. Оның қайғылы қазасы туралы нақты деректі де Ш.Уәлиханов әкелген. Шоқанды көпес керуеніне жол сілтеуші ретінде орналыстыру идеясын П.П.Семенов ұсынған.