«Гидро…» су, немесе жалпы жағдайда сұйық дегенді білдіреді. «Аэро…» ауа, жалпы жағдайда газ д б
Сұйықтардың беттік керілуі. (стр-5 А)
жүктеу/скачать 168,9 Kb.
|
№2 Практикалық жұмыс.
- Бұл бет үшін навигация:
- ГИДРОСТАТИКА
| Сұйықтардың беттік керілуі. (стр-5 А). Сұйықтың еркін бетін тарылтуға кететін беттік қабат молекулаларының өзара тартылыс күштерімен байланысты. Сұйық бетіндегі молекулалар энергиясы ыдыс ішіндегі молекулалар энергиясынан басқаша. Бұл энергияның шамасы: Мұндағы беттік керілу коэффициенті. Оның шамасы жанасып тұрған орта табиғатына, сұйықтың тазалық дәрежесіне және оның температурасынан тәуелді. Беттік керілу коэффициентін мына түрде жазуға болады . Температура жоғарылағанда шамасы кемиді, ал критикалық нүктеде сұйық-буға өтуінде нольге ұмтылады.
Қысымды өлшеу үшін сұйықтық қондырғыларда үш фазадан тұратын жүйе – қатты қабырға, сұйық, газ (1.3-сурет). Бұл жүйеде қатты қабырға мен сұйық беті арасында жұғудың шектік бұрышы түзіледі. Оның шамасы қатты бет формасынан, аурлық күші әсерінен тәуелсіз. мәнін анықтайтын басты фактор – ортамен жанасатын шекарадағы беттік керілу. сұйық қатты бетке жұғады да ойыс мениск түзіледі, және капиллярдағы сұйық көтеріледі. болғанда сұйық қатты бетке жұқпайды, мұндай сұйықтың менискісі шығыңқы. Қисық сызықты бетке ие сұйықтың беттік керілуі нәтижесінде сұйықтағы қысымның кемуіне немесе ұлғаюына әкелетен мынадай шамадағы күш түсіріледі (20) Лаплас теңдеуі. Шығыңқы беттегі қысым ұлғаяды, ал ойыста кемиді. Беттік керілу қатты байқалады – капиллярларда (диаметрі өте аз құбыр), онда (20) теңдеу мына түрге ие (23) немесе (24) стр А – 6 Шв_стр-35, А-9 ГИДРОСТАТИКА Гидростатика – тыныштықтағы сұйықты қарастыратын гидравлика бөлімі. Ол сұйықтың тепе-теңдік заңдарын және сұйықта қысымның таралуын зерттейді. Гидростатикада қолданылатын негізгі шамалар – қысым және екпінді қысым күші. Гидростатикалық қысым сұйықтың керілген күйін сипаттайтын скаляр шама. Гидростатикалық қысым – тыныштықтағы сұйық ішінде орналасқан нүктедегі сығылу кернеуін береді: ауданына келетін сұйық қысымы күші. Берілген нүктедегі гидростатикалық қысым барлық уақытта әсер ететін ауданға нормаль бағытта болады. Тыныштықта орналасқан сұйықтарда жанама кернеу болмайды, өйткені ішкі жылдамдық градиенті жоқ. Призма формалы сұйықтың элементар көлемін қарастырайық (2.2 - сурет). Осы көлем тепе –теңдікте тұр, сонымен қоса кернеумен байланысты беттік күштер сыртқы күштермен теңеседі, және көлем мен массаға пропорционал деп қарастырайық. және координаталық осьтер бағыттары бойынша тепе – теңдік теңдеуі мынадай: немесе немесе 2.2-суреттен , олай болса жоғарыда жазылған теңдеулер орнына төмендегілерді аламыз . Жалпы көбейткіштерін қысқартып, табамыз Көлемді нольге ұмтылдырсақ, яғни оны нүктеге тартамыз. Олай болса екінші теңдеудің соңғы қосындысын ескермеуге болады (ол нольге ұмтылады), аламыз . Кеңістікте сұйық көлемін қайта бағыттап, екендігін көрсетуге болады, сондықтан (2.1) Осылайша, тыныштықта тұрған сұйықтың кез келген нүктесіндегі нормаль кернеу бағыттан тәуелді емес; ол скалярлық шама. Тартылу кернеуі - бұл қысым кері таңбамен, яғни жүктеу/скачать 168,9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|