Гидросфера туралы ұғым. Дүниежүзілік су айналымы

Пятимар жалпы орта білім беретін мектебі

Тақырыбы: «Гидросфера  туралы ұғым. Дүниежүзілік су айналымы»

(ашық сабақ)

Сыныбы: 6а

Өткізген: Буркутова М.М.

2014-2015 о.ж.

Ұйымдастыру кезеңі: Сәлеметсіздер ме балалар. Сабақты бастамас бұрын бір-  бірімізге көтеріңкі  көңіл күй сыйлап, сәттілік тілейік.

Мен саған.... тілеймін

   Үй тапсырмасын тексеру: - Балалар біз қандай жер қабығын оқып бітірдік? Литосфера, яғни жердің тас қабығы. Енді осы тарауда оқып білген білімімізді тексеретін уақыт келді. Сыныпты үш топқа бөле отырып үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.
1. Литосфера қандай қабат?

2. Жердің құрылысын ата.

3. Жер қыртысы дегеніміз не?

4. Мұхиттардың астындағы жер қыртысының қалыңдығы?

5. Мантия не мағына береді, оның қалыңдығы қандай?

6. Минерал дегеніміз не?

7. Тау жыныстары нешеге бөлінеді?

8. Жер сілкіну дегеніміз не?

9. Сейсмограф қандай құрал?

10. Жанартау деген не?
2. Терминдік сөздермен жұмыс.

Тақтаға бірнеше терминдік сөздер жазылады. Оқушылар  сөздердің анықтамасын түсіндіреді. Ядро, мантия, сейсмограф, эпицентр, бархан, гейзер, лава, магма, эхолот,масштаб, компас т.б.

Географиялық мәліметтерге, терминдерге байланысты оқушыларға төмендегідей ойындар беріледі. Бұл цифрлар нені көрсетеді?

200 м-ге дейін-

11022м-

1000-2000м дейін-

200-500и-ге дейін-

500м жоғары-

2900 км-

2-5 см-

2000 м жоғары-

70-80 км-

3500 км-

1. Жердің ең сыртқы қабығы:

А)биосфера, ә)атмосфера, б)литосфера, в)гидросфера.

2. Жердің толық ішкі құрылысы:

а) литосфера, ә)мантия және ядро, б)литосфера және мантия.

3. Еуразиядағы ең биік жанартау:

а)Везувий, ә)Қазбек, б)Ключи шоқысы, в)Эльбрус.

4. Жер қыртысының қалың болатын жерлері:

а)таулар, ә)жазықтар, б)мұхиттар, в)мұхит-жазық.

 5. Жер сілкіну ошағы дүмпуінің жер бетіне шығатын жері:

а)кратер, ә)гейзер, б)эпицентр, в)жанартау.

6. Фонтан сияқты атқылайтын бұлақ:

а)гранит, ә)лава, б)қайнар, в)гейзер.

7. Шығу тегі жағынан шөгінді, жанғыш тау жынысы:

а)әктас, ә)тас көмір,б)кварцит,в)дала шпаты

8.Химиялық шөгінді тау жынысы?

а)құм тас, ә)әктас, б)тас тұзы, в)құм

9.Таулар ненің нәтижесінде пайда болады?

А)су тасқынынан, ә)жер қойнауында болатын ішкі күйлердің әсерінен,  б)космостық сәуледен,в)белгісіз

10.Ломоносов атындағы су жотасы қай мұхиттан?

а)атлант,ә)тынық, б)салт мұзды мұхиты,в)үнді

11.Мантияның қалыңдығы?

а)3500м, ә)2900м, б)65км, в)1800км

12.Жер қыртысының қай бөлшегі өте тереңде орналасқан?

а)су мұхиттың,ә)материктің, б)базальтті,в)гранит 
Қорытындылау.

Сергіту сәті.

Таулардан өзен ағар сарқыраған

Айнадай сәуле беріп жарқыраған

Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта

Аралап тау мен тасты арқыраған

Көңілің суын ішсең ашылады

Денеңде бар дертіңді қашырады

Өксіген оттай жанып жануарлар

Өзеннен рақат тауып басылады.

- Балалар бұл кімнің  өлеңі білеміз бе? Дұрыс, ұлы ағартушы Ыбырай Алтынсариннің өлеңі. Жалпы суретке қарап, оқылған өлеңге қарап қандай қабықты өтетінімізді біліп отырған сияқтымыз. Яғни, гидросфера қабығына сапар шегейік.. 

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады

Топтастыру арқылы гидросфера құрамы түсіндіріледі.

Кесте арқылы гидросферадағы барлық су мөлшерлерін түсіндіру.

Тірек-сызба арқылы д.ж. су айналымын түсіндіру.