Графика. Орфография. Орфоэпия
жүктеу/скачать 2,09 Mb. Pdf көрінісі
|
Н.-Уәлиев-МОНОГРАФИЯ
| 5-тапсырма.
Мына сөздердің айтылу сазын сақтап жаттығыңыздар: рәсуа – рәсᵞуә қонағуар – қонағᵞуар керуен – керᵞуөн серуен – серᵞуөн сәруар – сәрᵞуәр меруерт – мерᵞуөрт пәруана - пәрᵞуәна пәтуа - пәтᵞуа шаруа – шарᵞуа қалуа – қалᵞуа белуар – белᵞуар сөзуар – сөзᵞуар Ал екі бітеу буындағы еріндіктердің көрші буынға әсері алдыңғыларға қарағанда әлсіздеу болатынын білген жөн. Оның үстіне, екінші буындағы ы, і дыбыстарына қарағанда, е езулігін таза е де, таза ө де емес болып айтылады. Қараңыз: құрмет – құрмөт, құрметте – құрмөтте, сүрме – сүрмө, сүрмелеу – сүрмөлеу, сурет – сүурөт. Е мен ө -нің арасындағы аралық реңкті é деп көрсетуге болады (құрмет – құрмéт, сурет – сүурéт). Ал біріккен сөз, кіріккен сөз, бір деммен айтылатын ырғақты топ сыңарларының алдығысындағы еріндік соңғысына әсер ете алмайды. Мысалы: сол кез – сол гез (солгөз емес), соқыр сенім – соқұр сенім (соқұр сөнүм емес), сутегі – сұутегі (сұутөгү емес), сусімір – сұусімір (сұусүмүр емес), супияз – сұупыйаз,(сұупұйаз емес), сужылан – сұужылан (сұужұлан емес), сужегі – сұужегі (сұужөгү емес) су етті – сұу етті (сұу өттү емес) т.с.с. Ереже ескертусіз болмайтыны сияқты үшінші буыннан артпайтын ерін үндесімімен айтылып, төртінші, тіпті бесінші буын езулік, ал келесі буында жүктеу/скачать 2,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|